Ấn Độ xem xét kế hoạch giảm nguồn nước sông Indus chảy sang Pakistan, làm gia tăng căng thẳng khu vực

Ngày 16/5, theo hãng tin Reuters, Ấn Độ đang cân nhắc kế hoạch mở rộng khai thác nước từ hệ thống sông Indus – nguồn cung cấp nước chủ yếu cho Pakistan – như một biện pháp đáp trả sau vụ tấn công khiến 26 du khách thiệt mạng tại Kashmir hồi tháng 4 mà New Delhi cáo buộc có liên quan đến Islamabad.

Ảnh: Reuters

Ngay sau vụ việc, Ấn Độ đã tuyên bố tạm dừng tham gia Hiệp ước Nước sông Indus năm 1960 – thỏa thuận do Ngân hàng Thế giới làm trung gian, phân chia quyền sử dụng nguồn nước giữa hai quốc gia. Ấn Độ kiểm soát ba con sông phía đông (Sutlej, Beas, Ravi), trong khi Pakistan nhận nước từ ba con sông phía tây (Indus, Jhelum, Chenab).

Theo các nguồn tin, Ấn Độ đang thúc đẩy kế hoạch mở rộng kênh Ranbir trên sông Chenab – một trong ba con sông phía tây theo hiệp ước – nhằm tăng gấp ba lượng nước chuyển hướng về phía Ấn Độ. Ngoài ra, New Delhi cũng đang xem xét xây dựng các đập và dự án thủy điện mới trên các dòng sông này, điều vốn bị hạn chế theo thỏa thuận trước đây.

Phía Pakistan phản đối mạnh mẽ các động thái này, cho rằng việc tạm dừng hiệp ước là hành động đơn phương và vi phạm luật pháp quốc tế. Islamabad cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm giảm lưu lượng nước từ các con sông chung có thể bị coi là hành động thù địch, đe dọa an ninh lương thực và năng lượng của Pakistan.

Các chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng nguồn nước như một công cụ địa chính trị có thể tạo tiền lệ nguy hiểm, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia khác như Trung Quốc cũng đang theo dõi sát sao tình hình. Hiệp ước Nước sông Indus từng được coi là hình mẫu hợp tác xuyên biên giới, nhưng hiện đang đối mặt với thách thức lớn nhất kể từ khi được ký kết.