Bi kịch của việc trở thành “Kẻ ngoại cuộc” trong một thế giới vô nghĩa

Albert Camus, qua tác phẩm Kẻ ngoại cuộc, đã khắc họa một thế giới vô nghĩa và một con người sống ngoài mọi chuẩn mực xã hội. Nhân vật chính Meursault, với thái độ dửng dưng và thờ ơ trước những sự kiện quan trọng trong cuộc sống, trở thành người “xa lạ” trong chính xã hội của mình. Anh không cảm nhận được nỗi buồn hay niềm vui, và cuộc sống đối với anh chỉ là sự tồn tại thuần túy, không có mục đích hay ý nghĩa.

Ảnh: NXB Dân trí

 “Hôm nay mẹ mất. Hay hôm qua cũng nên, tôi chẳng biết. Tôi có nhận được điện tín của nhà dưỡng lão: “Mẹ qua đời. Ngày mai an táng. Trân trọng” Chẳng nghĩa lý gì cả. Chắc là hôm qua.”. Mở đầu câu chuyện Meursault trong những trang đầu tiên của Kẻ ngoại cuộc, anh là một con người dửng dưng, không bày tỏ bất kỳ cảm xúc nào trước cái chết của mẹ mình. Trong một xã hội mà sự thương tiếc và bi thương là điều hiển nhiên khi mất đi người thân, phản ứng của Meursault là điều không thể chấp nhận được. Nhưng chính sự vô cảm ấy lại chính là điểm khởi đầu cho sự khám phá sâu sắc về bản chất con người.

Meursault sống cuộc sống đơn giản, làm việc ở một văn phòng và yêu một cô gái tên Marie, nhưng anh không tìm thấy niềm vui hay mục đích trong những mối quan hệ này. Mọi chuyện thay đổi khi Meursault vô tình giết một người đàn ông trong một cuộc xung đột bãi biển. Trong phiên tòa xét xử, không phải hành động giết người mà thái độ lạnh lùng và thờ ơ của Meursault trước cái chết của mẹ anh mới là lý do khiến anh bị kết án tử hình. Meursault không thể hiện sự sợ hãi hay ăn năn, và khi đối diện với cái chết, anh chỉ chấp nhận nó một cách bình thản.

Meursault không phải là một kẻ xấu xa hay tội phạm theo cách thông thường; anh chỉ đơn giản là người không chịu tuân theo các quy chuẩn của xã hội, và điều này khiến anh trở thành một người “xa lạ”. Từ góc độ này, Kẻ ngoại cuộc không chỉ là một câu chuyện về một cá nhân, mà là một phản ánh của những bất công trong xã hội và sự đàn áp những giá trị khác biệt.

Điều làm Kẻ ngoại cuộc trở thành một tác phẩm triết lý sâu chính là cách Camus đặt ra câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống. Trong một thế giới vô nghĩa, nơi không có mục đích cuối cùng, con người phải tự tạo ra giá trị cho cuộc sống của mình. Meursault, qua hành động và sự chấp nhận cuộc sống trong sự vô nghĩa, đã thực hiện một phản kháng mạnh mẽ trước sự áp đặt của xã hội, trước những giá trị giả tạo mà nó đưa ra.

Kẻ ngoại cuộc của Camus là một tác phẩm triết lý về sự vô nghĩa của cuộc sống và tự do tuyệt đối trong sự chấp nhận sự sống và cái chết. Meursault trở thành biểu tượng của con người sống trong tự do hoàn toàn, không bị ràng buộc bởi các giá trị xã hội, dù điều này đồng nghĩa với việc trở thành một “người ngoài cuộc” trong chính thế giới của mình.