Bí ẩn bên trong hang động có dấu tích người tiền sử

Hang Con Moong, một di chỉ khảo cổ đặc biệt ở Thanh Hóa, ẩn chứa nhiều bí ẩn từ thời đại đá cũ đến đá mới. Nằm ở thôn Thành Trung, xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa, hang Con Moong (tiếng Mường nghĩa là “con thú”) nằm trong vùng đệm của Vườn quốc gia Cúc Phương. Hang có chiều dài khoảng 40 m, thông hai đầu, với trần hang cao tới 10 m, nổi bật với những giá trị khảo cổ học độc đáo.

Hang Con Moong được phát hiện vào năm 1974 và khai quật lần đầu vào năm 1976. Qua nhiều đợt khai quật, các nhà khoa học đã phát hiện tầng văn hóa trong hang rất dày, từ 3 đến 3,2 m, chứa đựng vết tích văn hóa của nhiều thời đại. Kết quả phân tích carbon (C14) trên 10 mẫu của Viện Khảo cổ học Việt Nam xác định niên đại của lớp sớm nhất là khoảng 15.000 năm trước, lớp giữa khoảng 10.000 năm và lớp trên khoảng 7.000 năm.

Credit: Báo Người Lao Động

Giá trị nổi bật nhất của hang Con Moong là lần đầu tiên phát hiện ra địa tầng có dấu vết của quá trình phát triển liên tục của con người thời tiền sử, từ đá cũ đến đá mới, từ săn bắn hái lượm đến trồng trọt. Đây là một thành tựu văn hóa vĩ đại của nhân loại. Với những giá trị lịch sử và văn hóa này, năm 2007, hang Con Moong được công nhận là Di tích khảo cổ Quốc gia và năm 2016 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao bằng công nhận là Di tích khảo cổ Quốc gia đặc biệt.

Hang Con Moong là di tích thứ tư của Thanh Hóa được công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt, sau Quần thể di tích lịch sử Lam Kinh, di tích Đền Bà Triệu và Thành Nhà Hồ (hiện là Di sản văn hóa Thế giới). Hang nằm trong núi đá vôi thuộc hệ tầng Đồng Giao, khoảng 240 triệu năm tuổi.

Qua các cuộc khảo sát, các nhà khoa học trong và ngoài nước đều thống nhất nhận định niên đại sớm nhất của hang Con Moong là khoảng 15.000 năm trước. Đây là một trong số ít di chỉ có địa tầng dày và được bảo tồn tốt ở Việt Nam và Đông Nam Á, với độ sâu được xác định là 9,5 m. Qua nhiều lần khai quật, các nhà khảo cổ phát hiện 10 lớp cấu trúc khác nhau. Tại các lớp từ 1 đến 6, đã tìm thấy công cụ lao động, xương cốt động vật, vỏ nhuyễn thể. Các lớp 7 đến 10 có công cụ đá quartz, di vật tập trung nhất là lớp 10 (độ sâu từ -8,5 m đến -9,5 m).

Credit: Báo Người Lao Động

Đặc biệt, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy các mộ táng theo kiểu “nằm co bó gối” – một trong những kiểu táng sớm nhất của con người. Hang Con Moong ghi nhận 4 giai đoạn phát triển văn hóa từ tiền Sơn Vi, Sơn Vi, Hòa Bình – Bắc Sơn đến Đa Bút.

Ngoài giá trị nghiên cứu khoa học, văn hóa, lịch sử vô cùng to lớn, hang Con Moong còn là điểm khám phá hấp dẫn đối với khách du lịch. Hàng năm, rất đông khách du lịch tới đây khám phá. Hiện hang Con Moong đang được đệ trình để UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới. Nếu được công nhận, đây sẽ là Di sản thế giới liên tỉnh đầu tiên ở Việt Nam.