Microsoft và làn sóng phản đối nội bộ: Khi nhân viên phá vỡ lệnh chặn để lên tiếng về Palestine

Cuộc đối đầu âm thầm trong lòng gã khổng lồ công nghệ

Vào tháng 5 năm 2025, một sự kiện bất ngờ đã làm dậy sóng nội bộ tại Microsoft, một trong những tập đoàn công nghệ quyền lực nhất thế giới. Nisreen Jaradat, kỹ sư hỗ trợ kỹ thuật cấp cao, đã vượt qua hệ thống kiểm duyệt email nội bộ của công ty để gửi một thông điệp đầy mạnh mẽ đến hàng nghìn đồng nghiệp. Nội dung email đề cập trực diện đến những hành vi mà cô cho là “đồng lõa” của Microsoft với các hành động của quân đội Israel tại Dải Gaza, đồng thời tố cáo việc kiểm duyệt từ ngữ liên quan đến “Palestine”, “Gaza” và “genocide” (diệt chủng).

Image: Cath Virginia / The Verge

Một hành động phá rào đầy chủ ý. Trong email có tiêu đề “You can’t get rid of us” (Các bạn không thể loại bỏ chúng tôi), Jaradat không chỉ phản đối hành vi kiểm duyệt nội bộ mà còn kêu gọi các đồng nghiệp ký vào bản kiến nghị của nhóm No Azure for Apartheid (NOAA). Nhóm này là tập hợp những nhân viên Microsoft phản đối việc công ty ký hợp đồng công nghệ, đặc biệt là dịch vụ điện toán đám mây Azure và các giải pháp AI, với chính phủ Israel – mà họ cho rằng đang tiếp tay cho các hành động đàn áp người Palestine.

Không dừng lại ở đó, Jaradat cũng gửi một thông điệp đầy thách thức đến ban lãnh đạo công ty: hoặc tiếp tục làm việc để thay đổi từ bên trong, hoặc rời bỏ Microsoft như một hành động phản kháng.

Hội nghị nhà phát triển Build và làn sóng phản kháng. Email của Jaradat không phải là sự kiện đơn lẻ. Nó diễn ra trong bối cảnh căng thẳng nội bộ leo thang tại Microsoft, đặc biệt khi hội nghị nhà phát triển Build – một sự kiện thường niên lớn của công ty – bị gián đoạn bởi những người biểu tình. Những người phản đối, gồm cả nhân viên hiện tại và cựu nhân viên, đã lên án các hợp đồng mà Microsoft ký với quân đội Israel, cho rằng đây là hành vi trục lợi từ chiến tranh và vi phạm nhân quyền.

Các nhóm hoạt động như NOAA đã tổ chức các buổi tọa đàm, gửi thư ngỏ, thậm chí đăng biểu ngữ công khai để gây áp lực lên ban lãnh đạo. Những hành động này cho thấy một làn sóng phản đối mạnh mẽ từ bên trong một tập đoàn từng được coi là khá kín tiếng về chính trị nội bộ.

Quan điểm của Microsoft và tranh luận đạo đức. Về phía mình, Microsoft khẳng định các hợp đồng của công ty được thực hiện theo đúng quy trình pháp lý, và các đánh giá nội bộ cũng như từ bên ngoài không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy công ty đang góp phần gây hại. Tuy nhiên, các nhóm như NOAA cho rằng những đánh giá này không khách quan và chỉ mang tính hình thức.

Họ cho rằng việc Microsoft tiếp tục cung cấp công nghệ – đặc biệt là AI và dữ liệu đám mây – cho chính phủ Israel trong bối cảnh xung đột tại Gaza là không thể chấp nhận được về mặt đạo đức. Câu hỏi đặt ra là: liệu một tập đoàn công nghệ có thể đứng ngoài các vấn đề chính trị – nhân đạo, hay phải chịu trách nhiệm trước những hậu quả mà công nghệ của họ có thể gây ra?

Sự chia rẽ nội bộ và tương lai của hoạt động phản kháng. Sự việc lần này làm nổi bật một thực tế không thể bỏ qua: ngày càng nhiều nhân viên công nghệ – đặc biệt là trong các tập đoàn lớn như Google, Meta hay Microsoft – không còn giữ thái độ im lặng. Họ yêu cầu sự minh bạch, đạo đức trong kinh doanh, và quyền được nói lên quan điểm của mình, ngay cả khi điều đó đi ngược lại chính sách của công ty.

Hành động của Jaradat – dù có thể phải đối mặt với kỷ luật hoặc hậu quả pháp lý – vẫn được xem là bước ngoặt trong làn sóng phản kháng nội bộ tại các công ty công nghệ. Nó đặt ra câu hỏi lớn về ranh giới giữa quyền tự do ngôn luận, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, và giới hạn kiểm duyệt trong môi trường làm việc.

Khi đạo đức và công nghệ không thể tách rời. Sự kiện tại Microsoft là minh chứng cho một thời đại mới: nơi mà nhân viên không chỉ là người làm thuê, mà còn là những công dân có trách nhiệm với xã hội, và là lực lượng có tiếng nói đáng kể trong việc định hình đạo đức của công ty họ phục vụ. Trong bối cảnh xung đột, bất công và những mối quan tâm toàn cầu ngày càng phức tạp, không một tập đoàn công nghệ nào có thể tiếp tục đứng ngoài cuộc tranh luận về vai trò của mình.

Jaradat không chỉ gửi đi một email. Cô gửi đi một thông điệp về sự dũng cảm, về trách nhiệm, và về một phong trào đang lớn dần trong lòng ngành công nghệ: công nghệ không thể tách rời đạo đức, và sự im lặng không còn là lựa chọn.

Nguồn: The Verge