Probiotics – “vũ khí mới” giúp cải thiện tâm trạng mỗi ngày?

Trong thế giới hiện đại đầy áp lực, căng thẳng và những cảm xúc tiêu cực thường xuyên xuất hiện như một phần tất yếu trong cuộc sống. Nhưng bạn có biết rằng “bí quyết” để cải thiện tâm trạng đôi khi không nằm ở thuốc men hay liệu pháp tâm lý mà có thể đơn giản là… bổ sung probiotics?

Ảnh: Health

Các nhà khoa học ngày càng tin rằng đường ruột không chỉ đóng vai trò trong tiêu hóa mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tinh thần. Trong nghiên cứu mới được đăng tải trên npj Mental Health Research, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ thú vị giữa việc bổ sung probiotics và sự cải thiện cảm xúc tiêu cực hàng ngày.

Nghiên cứu hé lộ vai trò bất ngờ của vi khuẩn “tốt”

Nghiên cứu được thực hiện với 88 người trưởng thành khỏe mạnh, chia thành hai nhóm: một nhóm được dùng hỗn hợp probiotics gồm chín loại vi khuẩn có lợi, nhóm còn lại dùng giả dược (placebo), kéo dài trong vòng 4 tuần. Trong khi các bài kiểm tra chuẩn về sức khỏe tinh thần không cho thấy sự khác biệt lớn giữa hai nhóm, thì có một điểm đáng chú ý: những người sử dụng probiotics báo cáo rằng họ cảm thấy ít tiêu cực hơn mỗi ngày chỉ sau hai tuần.

Tiến sĩ Laura Steenbergen – người đứng đầu nghiên cứu – cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rằng dù không có thay đổi lớn về điểm số trong các bảng khảo sát chính thống, nhưng chính cảm nhận cá nhân của người tham gia mới là yếu tố đáng quan tâm. Họ cảm thấy bình tĩnh hơn, lo lắng ít hơn – nói cách khác là cảm xúc tiêu cực không còn ‘làm phiền’ họ như trước.”

Đường ruột – “bộ não thứ hai” của con người?

Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng trong giới khoa học, mối liên hệ giữa ruột và não đã được quan tâm từ lâu. Trục ruột – não (gut-brain axis) là hệ thống kết nối hai cơ quan tưởng chừng như không liên quan này bằng các dây thần kinh, hormone và tín hiệu hóa học. Trong đó, hệ vi sinh vật sống trong đường ruột đóng vai trò như “người đưa tin” quan trọng giúp điều hòa tâm trạng và cảm xúc.

Một số loại vi khuẩn có lợi khi được bổ sung vào cơ thể (thông qua thực phẩm hoặc men vi sinh) có thể giúp giảm viêm, điều chỉnh hormone căng thẳng và tăng sản sinh serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh có vai trò quan trọng trong cảm giác hạnh phúc. Chính vì vậy, việc “nuôi dưỡng” một hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh có thể góp phần cải thiện trạng thái tinh thần của bạn.

Những giới hạn cần cân nhắc

Tuy kết quả nghiên cứu mang lại hy vọng, nhưng các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng chúng ta cần cẩn trọng. Nghiên cứu vẫn còn ở quy mô nhỏ, kéo dài trong thời gian ngắn, và chưa thật sự phân tích rõ liệu những thay đổi cảm xúc có trực tiếp đến từ sự biến đổi hệ vi sinh vật hay không.

Thêm vào đó, cảm xúc con người là một “mê cung” phức tạp, bị chi phối bởi nhiều yếu tố như giấc ngủ, chế độ ăn uống, vận động thể chất, và cả các mối quan hệ xã hội. Vì thế, không thể chỉ dựa vào probiotics để giải quyết mọi vấn đề về tâm trạng.

Tiến sĩ Valerie Taylor – chuyên gia tâm thần học tại đại học Calgary – nhận định: “Điều quan trọng không chỉ là kết quả từ các bảng câu hỏi khoa học mà còn là cảm nhận thật sự của người tham gia trong đời sống hàng ngày. Đôi khi, một thay đổi nhỏ trong cảm xúc mỗi ngày lại mang ý nghĩa lớn hơn rất nhiều.”

Vậy có nên bổ sung probiotics để cảm thấy tốt hơn?

Nếu bạn kỳ vọng probiotics sẽ thay thế hoàn toàn thuốc điều trị tâm thần hoặc mang lại “liều thuốc hạnh phúc” ngay lập tức, thì điều đó chưa được khoa học chứng minh. Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm cách để cải thiện cảm xúc một cách tự nhiên, an toàn và lâu dài, thì việc hỗ trợ hệ tiêu hóa thông qua probiotics có thể là một hướng đi tích cực.

Thay vì chỉ phụ thuộc vào thực phẩm chức năng, các chuyên gia khuyên bạn nên chú trọng xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ, rau xanh, trái cây, sữa chua và các thực phẩm lên men như kim chi, kombucha – đây đều là nguồn cung cấp probiotics tự nhiên tuyệt vời.

Ngoài ra, đừng quên chăm sóc sức khỏe tổng thể bằng cách ngủ đủ giấc, vận động đều đặn, duy trì các mối quan hệ xã hội tích cực và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết. Vì cuối cùng, một tâm trạng tốt không đến từ một yếu tố duy nhất, mà là kết quả của sự cân bằng tổng thể về thể chất, tinh thần và cảm xúc.

Nghiên cứu mới cho thấy probiotics có thể giúp giảm cảm xúc tiêu cực hàng ngày, nhưng cần thêm nghiên cứu để khẳng định hiệu quả lâu dài. Tuy vậy, việc chăm sóc hệ vi sinh đường ruột vẫn luôn là một bước quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện – cả về thể chất lẫn tinh thần.