Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), “chưng cất” (distillation) là một kỹ thuật quan trọng, cho phép truyền tải kiến thức từ một mô hình AI lớn như giáo viên sang một mô hình nhỏ hơn như học sinh. Điều này giúp mô hình nhỏ đạt được hiệu suất tương đương mô hình lớn với chi phí thấp hơn đáng kể. Các công ty mới nổi như DeepSeek đã áp dụng kỹ thuật này để tạo ra mô hình AI mạnh mẽ trong thời gian ngắn và với chi phí tiết kiệm hơn so với các gã khổng lồ như OpenAI hay Google.
Mặc dù phương pháp này không phải là mới, sự thành công của DeepSeek đã khiến các công ty tiên phong lo ngại. Các mô hình AI lớn hiện nay yêu cầu hàng triệu USD và nhiều tháng để phát triển nhưng “chưng cất” cho phép các công ty mới sao chép thành công những mô hình đã được đào tạo trước đó, tiết kiệm chi phí và thời gian. Điều này dẫn đến sự lo ngại rằng các công ty này có thể giành lấy thị phần mà không phải bỏ ra chi phí lớn.
Ảnh: Reuters
Đặc biệt, việc DeepSeek sử dụng mô hình của OpenAI qua API đã khiến công ty này bị điều tra về khả năng vi phạm điều khoản dịch vụ. Điều này đã làm dấy lên câu hỏi về tính công bằng trong ngành AI, khi mà những công ty lớn phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các công ty nhỏ hơn với chi phí thấp hơn nhưng sử dụng lại những thành quả đã được phát triển trước đó.
Mặc dù vậy, kỹ thuật “chưng cất” đang được đánh giá là sẽ thúc đẩy sự phát triển của các ứng dụng AI với chi phí thấp và hiệu quả cao. Trong tương lai, những ứng dụng này có thể mang lại những đột phá mới nhưng cũng khiến các công ty lớn phải xem xét lại mô hình kinh doanh của mình và liệu có còn đáng để đầu tư mạnh vào AI hay không.