Những lầm tưởng về Norovirus mà bạn nên ngừng tin

Norovirus là một căn bệnh lây nhiễm cao, có các triệu chứng xuất hiện nhanh chóng: buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, thỉnh thoảng kèm theo sốt nhẹ và đau nhức cơ thể. Nhiều người thường nghĩ đây là “cảm cúm dạ dày”, nhưng thực tế nó hoàn toàn khác. Cảm cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, trong khi norovirus là một bệnh nhiễm trùng đường ruột.

Đây có thể là lầm tưởng lớn nhất về norovirus, nhưng không phải là duy nhất.

Ảnh: Internet

Tại Hoa Kỳ, các đợt bùng phát norovirus đã gần như tăng gấp đôi trong mùa này, với 1.078 trường hợp được báo cáo từ tháng 8 năm 2024 đến tháng 1 năm 2025, so với 557 trường hợp trong cùng kỳ năm trước, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Sự gia tăng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không chỉ phòng ngừa – thông qua việc rửa tay, xử lý thực phẩm đúng cách và ở nhà khi bị bệnh – mà còn giải quyết những lầm tưởng phổ biến về norovirus và những quan niệm sai lầm. Hãy đọc tiếp để tìm hiểu thêm.

1. Norovirus không phải vấn đề lớn
Tại Mỹ, norovirus làm ốm từ 19 triệu đến 21 triệu người và khiến gần nửa triệu người phải nhập viện cấp cứu mỗi năm.
Norovirus được mệnh danh là “Ferrari của thế giới virus” vì nó lan truyền rất nhanh: Các triệu chứng xuất hiện từ 12 đến 48 giờ sau khi tiếp xúc, và khi bạn nhận ra mình bị nhiễm, có thể bạn đã lây nhiễm cho nhiều người khác.
Mặc dù virus có thể tấn công bất kỳ ai, nhưng trẻ em, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu đặc biệt dễ bị tổn thương. Họ có nguy cơ bị nhiễm trùng nặng, đôi khi kéo dài trong nhiều tháng.

2. Norovirus chỉ là ngộ độc thực phẩm
Bạn có thể bị ốm do ăn thực phẩm hoặc đồ uống bị ô nhiễm, nhưng đó không phải là nguồn gốc chính.
CDC cho biết norovirus gây ra 58% tất cả các bệnh nhiễm trùng do thực phẩm ở Mỹ mỗi năm. Điều này nghe có vẻ giống ngộ độc thực phẩm, phải không? Nhưng khác với ngộ độc thực phẩm thực sự, bạn không bị bệnh do độc tố phát triển trong thực phẩm. Thay vào đó, thực phẩm bị ô nhiễm bởi các hạt phân hoặc chất nôn chứa virus. Có thể một nhân viên phục vụ thực phẩm không rửa tay đủ kỹ, hoặc nước dùng để rửa thực phẩm có chứa virus.
Mặc dù rất nhiều người bị ốm do ăn thực phẩm ô nhiễm, nhưng còn nhiều trường hợp lây lan từ người sang người hơn. Khi ai đó bị norovirus, họ sẽ phát tán hàng tỷ hạt vi nhựa, có thể tồn tại trên bề mặt trong nhiều tuần. Vì vậy, bạn có thể chạm vào một điều khiển từ xa, tay nắm cửa hoặc tay vịn và bị dính virus vào tay. Hãy tưởng tượng bạn chạm tay vào mặt bao nhiêu lần trong một ngày. Nếu virus vào miệng, chỉ cần một vài hạt là bạn có thể bị bệnh.

3. Một khi triệu chứng giảm, bạn đã hết nguy hiểm
Mặc dù bạn cảm thấy khỏe hơn, nhưng bạn vẫn có thể lây nhiễm trong vòng một tháng.
Nếu có điều gì đó tốt về norovirus, đó là triệu chứng thường giảm nhanh như khi chúng xuất hiện. Hầu hết mọi người cảm thấy khá hơn trong vòng hai đến ba ngày. Nhưng đừng buông lỏng cảnh giác khi cơn đau bụng biến mất: Virus vẫn tồn tại trong hệ tiêu hóa của bạn – và sẽ thải ra ngoài qua phân – trong nhiều tuần sau đó. Điều này có thể giải thích tại sao nó lại lây lan nhanh như vậy, theo Mary K. Estes, Tiến sĩ, nhà vi sinh học tại Đại học Y Baylor, người nghiên cứu về norovirus. “Người ta quên rằng họ đã bị ốm”, bà nói. “Và nếu họ không luôn duy trì vệ sinh cá nhân tốt, họ có thể đang phát tán virus sau ba tuần và làm ô nhiễm bề mặt, lây lan virus cho người khác”.
Bạn dễ lây lan virus nhất khi đang có triệu chứng và ngay sau khi triệu chứng giảm. Vì vậy, CDC khuyến cáo bạn nên ở nhà 48 giờ sau khi triệu chứng dừng. Trong thời gian đó, cũng không nên chuẩn bị hoặc xử lý thực phẩm cho người khác.

4. Sử dụng nhiều nước rửa tay khô sẽ bảo vệ bạn
Cồn không thể tiêu diệt được virus.
Có hai yếu tố chống lại norovirus, theo Estes: Chlorine (có trong thuốc tẩy) và nhiệt.
Để khử trùng khi bạn hoặc ai đó trong gia đình bị ốm, hãy sử dụng các sản phẩm có chứa chlorine. Đeo găng tay dùng một lần và dùng khăn giấy để khử trùng các bề mặt, đồng thời giặt quần áo ở nhiệt độ cao nhất. Rửa tay sau khi dọn dẹp bất kỳ thứ gì có thể bị ô nhiễm.
Nấu thức ăn ở nhiệt độ trên 145 độ F sẽ giúp tiêu diệt virus, vì virus không thể sống ở nhiệt độ này. Điều này có nghĩa là thực phẩm ăn sống, như rau xà lách, có thể có nguy cơ. Rửa kỹ rau củ dưới nước chảy có thể giảm thiểu rủi ro.
Hàu sống đặc biệt nguy hiểm. Nhuyễn thể lọc virus từ nước ô nhiễm – virus tích tụ trong mô của chúng và vẫn tồn tại ngay cả khi hàu được chuyển sang nước sạch. Vào tháng 12, ít nhất 80 người đã bị ốm sau khi ăn hàu sống trong một sự kiện ở Los Angeles. Để bảo vệ bản thân, hãy chỉ ăn hải sản đã được nấu chín kỹ.
Thay vì sử dụng nước rửa tay có cồn, hãy tạo thói quen rửa tay thường xuyên. Sử dụng kỹ thuật bạn đã học trong đại dịch COVID-19: Chà xát tay ít nhất 20 giây.

5. Nếu bạn bị ốm, thuốc sẽ giúp bạn khỏi bệnh
Không có thuốc nào được chứng minh là điều trị norovirus.
Vì norovirus do virus gây ra chứ không phải vi khuẩn, thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng – bạn cần một loại thuốc kháng virus. Và đây là điều phức tạp.
“Có nhiều chủng virus norovirus khác nhau”, Estes nói. “Để có một loại thuốc kháng virus có thể tác dụng với tất cả các chủng virus thì rất khó”.
Cho đến nay, không có gì thành công. Và mặc dù norovirus làm ốm 685 triệu người trên toàn cầu mỗi năm, nhưng cộng đồng nghiên cứu vẫn còn khá nhỏ.
“Người ta nói, vì đây là một bệnh lây nhiễm nhanh chóng, liệu có thật sự đáng để làm tất cả công việc này không?”, Estes nói. “Cuối cùng chúng ta sẽ giải quyết được vấn đề này, nhưng đó là một nhóm nhà khoa học nhỏ đang làm việc về nó trên toàn cầu. Chúng tôi đã đạt được rất nhiều tiến bộ”.