Khi luật California và quy định của Hiệp hội chủ nhà mâu thuẫn: Ai đúng trong việc xây dựng đơn vị nhà phụ (ADU)?

Adam Hardesty khẳng định rằng anh có quyền hợp pháp để biến gara của mình thành một căn hộ. Tuy nhiên, Hiệp hội chủ nhà (HOA) lại phản đối. Vậy ai đúng trong tình huống này?

Hardesty, một quản lý dự án thất nghiệp, đã quyết định chuyển đổi gara của căn hộ ba tầng của mình thành một căn hộ nhỏ với đầy đủ tiện nghi như phòng tắm, phòng ngủ và bếp nhỏ. Anh đã nghiên cứu kỹ càng, tham khảo các kiến trúc sư, kỹ sư, và thậm chí liên hệ với các cơ quan nhà nước, tất cả đều cho rằng đây là một dự án hợp pháp. Anh còn nhận được sự ủng hộ từ hàng xóm.

Mục tiêu của Hardesty là giải quyết phần nào vấn đề nhà ở và tạo thêm thu nhập cho gia đình. Tuy nhiên, điều mà anh không lường trước được là sự phản đối mạnh mẽ từ chính HOA nơi anh sống. Không chỉ là một cư dân, Hardesty còn là phó chủ tịch của Hiệp hội HOA.

Cuộc tranh luận đã làm căng thẳng mối quan hệ giữa anh và các thành viên trong HOA, đặc biệt là khi Hiệp hội yêu cầu anh ngừng công trình, đe dọa sẽ có hành động pháp lý nếu anh tiếp tục. Dù vậy, Hardesty quyết định vẫn sẽ tiếp tục, và tháng này, anh bắt đầu tiến hành phá dỡ gara mà không có sự cho phép của HOA.

Adam Hardesty nhìn qua công trình tại nhà của mình. Ảnh: Adriana Heldiz, CalMatters

Luật pháp bang California và ADU

Vấn đề xoay quanh một trong những câu hỏi gây tranh cãi lớn ở California: Ai mới là người có quyền quyết định việc xây dựng những công trình trên đất của các cư dân? Trong suốt một thập kỷ qua, chính quyền California đã ban hành các luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng nhà ở, đặc biệt là các đơn vị nhà phụ (ADU), với mục đích giảm bớt tình trạng thiếu nhà ở.

Năm 2019, California đã thông qua một đạo luật nhằm ngăn cản HOA áp dụng các quy định cấm hoặc hạn chế việc xây dựng ADU. Điều này đã cho phép những người dân có thể cải tạo nhà của mình mà không cần phải lo lắng về việc bị ngừng lại bởi các quy định của HOA. Tuy nhiên, luật này chỉ áp dụng đối với các khu đất được quy hoạch để sử dụng làm nhà ở cho một gia đình, còn Hardesty sống trong một chung cư gồm nhiều căn hộ.

Trong trường hợp này, HOA cho rằng vì khu đất của Hardesty không phải là khu dân cư đơn gia đình mà là một khu chung cư đa năng, luật về ADU không áp dụng. Tuy nhiên, luật sư của Hardesty lại tranh luận rằng khu đất này vẫn thuộc diện được quy hoạch để sử dụng làm nhà ở cho một gia đình, và các quy định của HOA về việc cấm sử dụng gara để xây dựng ADU là không hợp pháp theo đạo luật của bang.

Khó khăn và sự mơ hồ trong luật pháp

Vấn đề pháp lý này cho thấy sự mơ hồ trong mối quan hệ giữa các quy định của HOA và các đạo luật của bang California về ADU. Một số chuyên gia pháp lý cho rằng các HOA có thể gặp khó khăn khi phải điều chỉnh các quy định của mình sao cho không mâu thuẫn với luật pháp của bang, trong khi các luật về ADU lại thường thiếu sự rõ ràng và cụ thể khi áp dụng vào các tình huống cụ thể như trường hợp của Hardesty.

Nhà phố Mystic Point ở Carlsbad. Ảnh: Internet

Những tác động lớn đến thị trường nhà ở

Cuộc tranh luận này không chỉ ảnh hưởng đến Hardesty mà còn có thể tạo tiền lệ cho hàng nghìn người dân khác ở California, những người sống trong các khu nhà chung cư và muốn cải tạo gara thành ADU để tăng thu nhập. Theo các chuyên gia, việc này có thể giúp giải quyết một phần vấn đề nhà ở và tạo ra nguồn thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, nếu các HOA tiếp tục áp dụng các quy định cấm, sẽ rất khó để thực hiện các dự án này.

Một số cư dân khác trong khu nhà của Hardesty, như bà Barbara Malone, cũng cảm thấy bị ảnh hưởng và muốn cải tạo gara của mình thành một không gian có thể cho thuê. Điều này không chỉ giúp bà tạo ra thu nhập mà còn có thể giúp bà thoát khỏi công việc bán thời gian hiện tại.

Cuộc tranh luận giữa Hardesty và HOA vẫn chưa có hồi kết và có thể sẽ dẫn đến các cuộc chiến pháp lý kéo dài. Dù vậy, vấn đề này phản ánh một thực tế rằng California đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhà ở trầm trọng, và việc giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến ADU là điều cần thiết để tạo ra giải pháp lâu dài cho tình trạng này.