Trung Quốc sẽ gặp khó khăn trong việc giải quyết tình trạng thừa công suất

Xuất khẩu của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi các mức thuế của Donald Trump, dù Tổng thống Mỹ có thực hiện lời đe dọa áp thêm 50% thuế vào hàng hóa Trung Quốc hay không. Vấn đề đối với Bắc Kinh là người tiêu dùng trong nước sẽ cần sự hỗ trợ lớn hơn từ chính phủ để “tiêu thụ” phần thừa cung này.

Ảnh: Martin Chan

Xuất khẩu hàng năm của Trung Quốc sang Mỹ trị giá 525 tỷ USD và Trung Quốc sản xuất khoảng 30% hàng hóa chế tạo của thế giới, theo Ngân hàng Thế giới. Tuy nhiên, đến năm 2023, Trung Quốc chỉ chiếm 13% tổng mức tiêu thụ toàn cầu. Sự mất cân đối này vẫn tồn tại dù các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc đã cam kết tái cấu trúc nền kinh tế để không còn phụ thuộc vào mô hình tăng trưởng dựa trên đầu tư.

Giờ đây, phản ứng chiến lược của Bắc Kinh trước cuộc tấn công của Mỹ có thể tạo thêm áp lực: Để củng cố vai trò là người bảo vệ thương mại toàn cầu, Trung Quốc có thể nhanh chóng giảm các rào cản thương mại với các nền kinh tế không phải Mỹ. Điều này sẽ gửi đi thông điệp rằng Trung Quốc không có ý định tràn ngập thế giới với các sản phẩm được trợ cấp như thép, pin và tấm năng lượng mặt trời. Việc mở cửa này cũng có thể giúp thúc đẩy mối quan hệ thương mại sâu sắc hơn với Liên minh Châu Âu và buộc Trung Quốc phải nâng cấp ngành công nghiệp.

Việc hạn chế xuất khẩu, vốn đóng góp khoảng 20% GDP của Trung Quốc, sẽ làm gia tăng áp lực nội bộ mà Chủ tịch Tập Cận Bình cần giải quyết. Chính quyền của ông đã chuẩn bị cho thử thách này, nhấn mạnh cần phải thúc đẩy nhu cầu trong nền kinh tế trị giá 18 nghìn tỷ USD trong các cuộc họp chính sách gần đây.

Tình hình hiện tại yêu cầu các chính sách tài khóa mạnh mẽ hơn. Các nhà phân tích của UBS dự báo Bắc Kinh có thể sẽ cần tăng chi tiêu rộng rãi thêm 1,5% GDP, tương đương 270 tỷ USD, để đạt được mức tăng trưởng kinh tế 4% vào năm 2025, thấp hơn mục tiêu 5% của Trung Quốc. Tuy nhiên, không gian tài khóa đang rất hạn chế. Hãng xếp hạng Fitch đã hạ mức tín nhiệm của Trung Quốc vào tuần trước, với lý do lo ngại về việc nợ công của Trung Quốc có thể tăng lên 74,2% GDP vào năm 2026, so với 60,9% vào năm ngoái.

Ảnh: iStock

Trung Quốc còn có thể làm những điều khác: Bắc Kinh đã cam kết thực hiện chính sách tiền tệ “hơi lỏng” lần đầu tiên sau 14 năm. Báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng đã đề xuất trong một bài xã luận trang nhất vào ngày 8 tháng 4 rằng ngân hàng trung ương có thể giảm lãi suất để thúc đẩy nhu cầu.

Tất nhiên, việc biến những người tiết kiệm bảo thủ thành những người chi tiêu nhiệt tình sẽ là một thách thức, đặc biệt khi thị trường bất động sản của Trung Quốc vẫn chưa ổn định. Tuy nhiên, có thể việc này cũng khó khăn, nếu không muốn nói là khó hơn, so với việc Mỹ tái cấu trúc mình thành một cường quốc sản xuất công nghiệp.

Trung Quốc cho biết sẽ không bao giờ chấp nhận “bản chất tống tiền” của Mỹ sau khi Tổng thống Donald Trump leo thang đe dọa thuế quan, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết vào ngày 8 tháng 4.

Trump cho biết vào ngày 7 tháng 4 rằng ông sẽ áp dụng mức thuế bổ sung 50% lên hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh không rút lại các mức thuế trả đũa đối với Mỹ.