Sự hỗn loạn từ thuế quan đang khiến chi phí vay nợ của Mỹ tăng cao

Việc trái phiếu chính phủ Mỹ bị bán tháo gần đây có phản ánh về nhà đầu tư nước ngoài đang rút khỏi thị trường hay không thì còn quá sớm để kết luận. Nhưng có những dấu hiệu ban đầu cho thấy điều gì đó bất ổn đang diễn ra. Với quy mô tiềm tàng của những biến động trong tương lai, đây là một kịch bản mà các nhà đầu tư – và cả chính phủ Mỹ – không thể làm ngơ.

Ảnh: Unsplash

Lợi suất trái phiếu 10 năm Mỹ tăng mạnh

Tính đến trưa thứ Hai (giờ châu Âu), trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đang được giao dịch với lợi suất 4,44%, thấp hơn một chút so với mức 4,5% vào cuối ngày thứ Sáu, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức dưới 4% chỉ cách đây vài ngày, hôm 4/4.

Tuần trước là tuần tăng mạnh nhất về lợi suất trái phiếu 10 năm trong hơn 20 năm, đồng nghĩa với việc giá trái phiếu giảm mạnh.

Trái phiếu Mỹ đang yếu đi dù lẽ ra phải là nơi trú ẩn an toàn

Thật bất ngờ khi trong bối cảnh hỗn loạn do Tổng thống Donald Trump công bố áp thuế tùy chỉnh lên các đối tác thương mại ngày 2/4, trái phiếu chính phủ Mỹ – vốn được coi là tài sản an toàn nhất thế giới – lại suy yếu thay vì tăng giá.

Thông thường, lợi suất tăng là do kỳ vọng vào tăng trưởng kinh tế hoặc lạm phát cao hơn. Nhưng trong trường hợp này, thương mại toàn cầu giảm sẽ gây áp lực lên tăng trưởng, còn các chỉ số kỳ vọng lạm phát dài hạn như tỷ lệ hòa vốn 10 năm thì lại giảm nhẹ trong tháng 4.

Các quỹ đầu cơ có thể bị buộc bán tháo

Việc các quỹ đầu cơ vay đòn bẩy quá mức bị buộc phải bán tháo tài sản cũng góp phần vào sự hỗn loạn trên thị trường trái phiếu. Nếu tình trạng này dẫn đến thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ mất kiểm soát, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell có thể buộc phải can thiệp, giống như cách Ngân hàng Trung ương Anh đã từng làm trong cuộc khủng hoảng trái phiếu Anh năm 2022.

Kịch bản đáng lo hơn: Nhà đầu tư nước ngoài rút khỏi tài sản Mỹ

Từ góc nhìn của chính phủ Mỹ, nguy cơ lớn hơn chính là việc các nhà đầu tư nước ngoài mất niềm tin vào tài sản tài chính của Mỹ vì sự hỗn loạn trong chính sách thương mại.

Dù dữ liệu chính thức công bố chậm, nhưng có một số bằng chứng gián tiếp:

• Đồng USD đã giảm gần 5% trong tháng 4 so với rổ tiền tệ của các đối tác thương mại, ngay cả khi lợi suất trái phiếu Mỹ tăng – điều này cho thấy áp lực bán tài sản định giá bằng USD.
• Trái ngược với trái phiếu Mỹ, trái phiếu chính phủ Đức, Thụy Sĩ và Nhật Bản – vốn là tài sản an toàn – lại tăng giá.

Nếu nhà đầu tư nước ngoài giảm tỷ trọng, lợi suất còn có thể tăng mạnh hơn

Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, các tổ chức đầu tư nước ngoài như quỹ hưu trí Hà Lan, chính phủ Trung Quốc và công ty bảo hiểm Nhật Bản đang nắm giữ khoảng 8.500 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ tính đến tháng 1/2024 – tương đương 30% tổng số trái phiếu đang lưu hành.

Nếu nhà đầu tư toàn cầu giảm tỷ trọng đầu tư vào trái phiếu Mỹ, lợi suất sẽ còn tăng mạnh hơn nữa.

Ảnh: Getty

Không chỉ trái phiếu – cổ phiếu Mỹ cũng đang bị bán ra

Trong vài năm qua, nhà đầu tư nước ngoài cũng đã đổ tiền vào cổ phiếu Mỹ. Theo phân tích của UBS, nếu chỉ cần giảm 5% đầu tư vào tài sản Mỹ (bao gồm cả trái phiếu và cổ phiếu), điều đó có thể gây áp lực bán đồng USD lên tới 700 tỷ USD.

Con số này tương đương 2/3 thâm hụt tài khoản vãng lai của Mỹ, và sẽ khiến những biến động gần đây trở nên “nhẹ nhàng” so với những gì có thể xảy ra.

Thông tin bối cảnh đáng chú ý:

• Trái phiếu 10 năm của Mỹ giao dịch ở mức lợi suất 4,44% lúc 10:38 sáng ngày 14/4 (giờ GMT), giảm nhẹ so với mức 4,49% ngày 11/4.
• Vào ngày 4/4, lợi suất vẫn dưới 4%.
• Chỉ số USD Index – đo sức mạnh đồng USD so với các đồng tiền lớn khác – ở mức 99,44 vào ngày 14/4, giảm 4,6% chỉ trong nửa đầu tháng 4.