Công nghiệp lừa đảo mạng trị giá hàng tỷ đô đang lan rộng toàn cầu, Liên Hợp Quốc cảnh báo

Các băng nhóm tội phạm châu Á đứng sau ngành công nghiệp lừa đảo mạng trị giá hàng chục tỷ đô đang mở rộng hoạt động ra toàn cầu, bao gồm Nam Mỹ và châu Phi, trong khi các chiến dịch truy quét ở Đông Nam Á vẫn chưa thể kiểm soát được quy mô hoạt động của chúng – theo báo cáo của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) công bố hôm thứ Hai.

Ảnh: AP

Các mạng lưới tội phạm này nổi lên trong vài năm gần đây tại Đông Nam Á, xây dựng những khu phức hợp rộng lớn chứa hàng chục nghìn lao động, nhiều người trong số đó bị buôn bán, cưỡng ép để lừa đảo nạn nhân trên khắp thế giới qua mạng.

UNODC cho biết, mặc dù các nước Đông Nam Á đã tăng cường truy quét, các tổ chức tội phạm này đã chuyển hướng hoạt động cả trong và ngoài khu vực. “Một sự lan rộng có khả năng không thể đảo ngược đang diễn ra… các nhóm tội phạm giờ có thể tự do chọn địa điểm hoạt động và dễ dàng di chuyển khi cần thiết”, báo cáo viết.

“Nó lan nhanh như ung thư”, ông Benedikt Hofmann, đại diện khu vực tạm quyền của UNODC tại Đông Nam Á và Thái Bình Dương, nói. “Chính quyền dập được ở chỗ này, thì rễ lại mọc ở nơi khác”.

Ảnh: Internet

Quy mô khổng lồ, lợi nhuận hàng chục tỷ đô mỗi năm

UNODC ước tính có hàng trăm “nông trại lừa đảo” quy mô lớn đang hoạt động trên khắp thế giới, tạo ra lợi nhuận lên tới hàng chục tỷ USD mỗi năm. Cơ quan này kêu gọi các nước cùng hợp tác mạnh mẽ hơn, đặc biệt là để ngăn chặn dòng tiền nuôi sống các băng nhóm này.

“Ngành công nghiệp lừa đảo mạng trong khu vực đã vượt xa các loại tội phạm xuyên quốc gia khác, vì nó dễ mở rộng quy mô và có thể tiếp cận hàng triệu nạn nhân qua mạng, mà không cần phải vận chuyển hàng hóa bất hợp pháp qua biên giới”, chuyên gia John Wojcik của UNODC cho biết.

Chỉ riêng ở Mỹ, trong năm 2023, thiệt hại do lừa đảo tiền ảo lên tới hơn 5,6 tỷ USD, trong đó hơn 4 tỷ USD đến từ các chiêu trò “lừa tình” hay “giết mổ lợn” – những hình thức lừa đảo tình cảm nhắm vào người cao tuổi và dễ tổn thương.

Chuyển hướng đến các khu vực yếu kém về quản lý

Trong những tháng gần đây, chính quyền Trung Quốc, Thái Lan và Myanmar đã tăng cường trấn áp các ổ lừa đảo ở vùng biên giới Thái – Myanmar, bao gồm cắt điện, cắt mạng và ngừng cung cấp nhiên liệu.

Tuy nhiên, các băng nhóm đã thích nghi nhanh chóng, chuyển hoạt động đến những khu vực hẻo lánh, ít được kiểm soát ở Lào, Myanmar, Campuchia, và thậm chí mở rộng ra ngoài khu vực, lợi dụng những quốc gia có hệ thống quản lý yếu kém và tham nhũng cao.

Tại Campuchia – nơi từng có nhiều hoạt động lừa đảo công khai – các chiến dịch truy quét đã khiến nhiều ổ nhóm chuyển đến những khu vực xa xôi hơn, như tỉnh Koh Kong phía tây và các vùng giáp ranh Thái Lan, Việt Nam.

Người phát ngôn chính phủ Campuchia – ông Pen Bona – cho biết Campuchia cũng là nạn nhân và cam kết chống lại vấn nạn này. Chính phủ đã thành lập một ủy ban đặc biệt do Thủ tướng Hun Manet đứng đầu để xử lý, bằng cách:

• Tăng cường thực thi pháp luật.
• Xây dựng khuôn khổ pháp lý.
• Hợp tác với các quốc gia và Liên Hợp Quốc.

“Muốn giải quyết vấn đề phức tạp này, chúng ta cần sự hợp tác chứ không phải đổ lỗi”, ông nhấn mạnh.

Lan sang Nam Mỹ, châu Phi và Đông Âu

UNODC cho biết các băng nhóm đang mở rộng hoạt động sang Nam Mỹ, tìm cách hợp tác rửa tiền với các băng đảng ma túy trong khu vực.

Chúng cũng đã xâm nhập vào châu Phi – bao gồm Zambia, Angola, Namibia – và cả Đông Âu, như Georgia.

Đáng lo ngại, các tổ chức này đã đa dạng hóa nguồn lao động, tuyển dụng người từ hơn 50 quốc gia như Brazil, Nigeria, Sri Lanka, Uzbekistan…, cho thấy quy mô toàn cầu và khả năng né tránh các nỗ lực chống buôn người.

“Bước ngoặt quan trọng”

UNODC cảnh báo thế giới đang ở một “bước ngoặt quan trọng”. Nếu không hành động mạnh mẽ, hệ quả sẽ vượt ngoài tầm kiểm soát và gây ảnh hưởng sâu rộng không chỉ ở Đông Nam Á mà trên toàn cầu.