Đảng Cộng hòa đề xuất cải tổ lớn hệ thống vay và hỗ trợ tài chính sinh viên Mỹ

Ngày 29/4/2025, Hạ viện Hoa Kỳ do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã công bố một đề xuất cải tổ sâu rộng hệ thống vay và hỗ trợ tài chính sinh viên, hứa hẹn sẽ làm thay đổi cách hàng triệu người Mỹ tiếp cận và trả nợ giáo dục đại học. Dự luật này nhắm đến việc đơn giản hóa các chương trình vay liên bang, siết chặt quy định đối với sinh viên và các trường đại học, đồng thời giảm gánh nặng chi tiêu cho chính phủ liên bang.

Một điểm nổi bật trong dự luật là việc cắt giảm mạnh các kế hoạch trả nợ theo thu nhập (income-driven repayment plans) – hiện có tới bốn chương trình đang áp dụng. Dự luật đề xuất gộp lại thành một kế hoạch duy nhất, trong đó người vay phải trả 10% thu nhập khả dụng trong tối đa 25 năm.

Credit: MSN

Ngoài ra, đề xuất loại bỏ hoàn toàn chương trình xóa nợ sau 20 hoặc 25 năm trả góp, điều hiện nay đang áp dụng trong các kế hoạch trả nợ theo thu nhập. Động thái này có thể ảnh hưởng lớn đến những người vay thu nhập thấp, vốn phụ thuộc vào các chương trình hỗ trợ này để thoát khỏi vòng xoáy nợ nần sau tốt nghiệp.

Một phần khác của dự luật nhằm giới hạn số tiền mà sinh viên có thể vay, đặc biệt là với các chương trình sau đại học – vốn thường có học phí cao và rủi ro nợ lớn. Ngoài ra, người vay sẽ không còn đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính liên bang nếu trường mà họ đang học có tỷ lệ thất nghiệp cao hoặc mức thu nhập trung bình của sinh viên tốt nghiệp không đủ để trả nợ.

Với chương trình Pell Grant – hỗ trợ không hoàn lại dành cho sinh viên có thu nhập thấp, dự luật không cắt giảm trực tiếp nhưng sẽ giới hạn quyền sử dụng khoản trợ cấp này. Cụ thể, sinh viên chỉ được sử dụng Pell Grant cho các chương trình có khả năng “mang lại giá trị đầu tư” được xác định dựa trên tỷ lệ kiếm được việc làm và mức lương sau tốt nghiệp.

Ngoài ra, các trường đại học sẽ phải chịu trách nhiệm cao hơn nếu sinh viên không trả được nợ, một cách để siết chặt hoạt động của các cơ sở giáo dục tư thục bị cáo buộc “lạm dụng” chương trình vay liên bang.

Đề xuất cải tổ của Đảng Cộng hòa ngay lập tức vấp phải phản ứng dữ dội từ phía Đảng Dân chủ và các tổ chức bảo vệ quyền lợi sinh viên. Họ cho rằng các thay đổi này sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nợ sinh viên, đặc biệt đối với các nhóm thu nhập thấp và thiểu số vốn đã gặp nhiều rào cản trong việc tiếp cận giáo dục đại học.

Một số nhà phân tích còn cảnh báo rằng việc hạn chế vay có thể khiến giáo dục đại học trở nên xa vời với nhiều người, đặc biệt trong bối cảnh chi phí học tập ngày càng tăng.

Hiện chưa rõ liệu dự luật có thể được thông qua tại Thượng viện do Đảng Dân chủ kiểm soát hay không. Tuy nhiên, đề xuất này cho thấy rõ sự chia rẽ chính trị sâu sắc trong cách tiếp cận vấn đề nợ sinh viên – một chủ đề ngày càng nóng trong các kỳ bầu cử tại Mỹ.

Dù chưa thành luật, nhưng nếu được thông qua, kế hoạch cải tổ này sẽ tác động sâu rộng đến tương lai giáo dục đại học và tài chính cá nhân của hàng triệu người dân Mỹ trong nhiều thập kỷ tới.