EU xác định bốn quốc gia “rủi ro cao” theo luật chống phá rừng mới ban hành

Ngày 22/5, Ủy ban châu Âu công bố danh sách đầu tiên gồm các quốc gia bị xếp vào diện “rủi ro cao” trong khuôn khổ thực thi Luật chống phá rừng (EUDR) – một công cụ pháp lý đã chính thức có hiệu lực từ ngày 30/12/2024, nhằm ngăn chặn tình trạng phá rừng toàn cầu thông qua hoạt động thương mại.

Ảnh: Reuters 

Theo thông báo từ Ủy ban châu Âu, bốn quốc gia được đánh giá là có “nguy cơ cao” gây ra nạn phá rừng bao gồm Bolivia, Cameroon, Lào và Malaysia. Những nước này sẽ phải tuân thủ quy trình kiểm soát nghiêm ngặt hơn khi xuất khẩu các mặt hàng nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật như cà phê, ca cao, đậu nành, cao su, thịt bò, gỗ và dầu cọ.

Luật EUDR – được thông qua vào năm 2023 và đã chính thức có hiệu lực từ ngày 30/12/2024 – yêu cầu các doanh nghiệp bán sản phẩm tại EU phải chứng minh rằng chuỗi cung ứng của họ không góp phần vào tình trạng phá rừng hoặc suy thoái rừng sau năm 2020. Đây được xem là một trong những bước đi quyết liệt nhất của châu Âu nhằm giảm dấu chân sinh thái toàn cầu và bảo vệ hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

Danh sách phân loại rủi ro có vai trò quan trọng trong việc xác định mức độ kiểm tra và giám sát mà EU sẽ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu. Các quốc gia “rủi ro thấp” sẽ được ưu tiên xử lý nhanh hơn, trong khi các nước “rủi ro cao” phải cung cấp thêm thông tin và đối mặt với tỷ lệ kiểm tra cao hơn.

Việc chỉ có bốn quốc gia bị xếp loại rủi ro cao đã gây bất ngờ cho nhiều tổ chức môi trường và các nhà hoạt động khí hậu. Một số chuyên gia cho rằng EU đang nương tay để tránh làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu hoặc ảnh hưởng đến quan hệ thương mại với những nước xuất khẩu lớn như Brazil hoặc Indonesia – những nơi từng bị chỉ trích mạnh mẽ về tình trạng phá rừng.

Phản ứng trước danh sách này, tổ chức Global Witness cho rằng quyết định của EU là “quá thận trọng” và không phản ánh đúng thực trạng phá rừng toàn cầu. Trong khi đó, đại diện Ủy ban châu Âu cho biết quá trình đánh giá vẫn đang tiếp tục và có thể được điều chỉnh định kỳ sau khi thu thập thêm dữ liệu.

Hiện tại, các doanh nghiệp và quốc gia xuất khẩu sang châu Âu đang gấp rút chuẩn bị hồ sơ truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm của mình nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe về môi trường của thị trường EU. Đây được xem là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để hướng tới sản xuất bền vững và trách nhiệm hơn trong tương lai.