Bạn có đang phục hồi hàng rào bảo vệ da… quá mức?

Xu hướng “barrier repair” đang bị đẩy đi quá xa?

Trong những năm gần đây, cụm từ “phục hồi hàng rào bảo vệ da” xuất hiện dày đặc trong các nội dung làm đẹp – từ lời quảng cáo sản phẩm cho tới lời khuyên từ influencer và chuyên gia da liễu. Thay vì chỉ tập trung làm sạch sâu hay chống lão hóa như trước đây, giờ đây người dùng mỹ phẩm đã bắt đầu ưu tiên sự cân bằng và bền vững cho làn da. Tuy nhiên, theo một phân tích mới trên Allure, xu hướng này – khi đi quá xa – có thể đang gây ra tác dụng ngược.

Ảnh: Adobe Stock

Hàng rào bảo vệ da là gì và vì sao nó quan trọng?

Hàng rào bảo vệ da, về mặt sinh học, là lớp ngoài cùng của biểu bì – nơi chứa các tế bào da được gắn kết bằng lipid (gồm ceramide, cholesterol và axit béo). Lớp này giúp giữ nước cho da, đồng thời ngăn chặn vi khuẩn, chất ô nhiễm và các yếu tố gây kích ứng xâm nhập.

Khi hàng rào da bị tổn thương – do tẩy da chết quá mức, thời tiết hanh khô, stress hoặc dùng sản phẩm mạnh liên tục – da sẽ trở nên khô ráp, dễ bong tróc, đỏ rát, nổi mẩn hoặc dễ nổi mụn.

Điều đó dẫn đến sự bùng nổ của các sản phẩm được gọi là “barrier repair” – từ kem chứa ceramide đến serum có peptide và dầu dưỡng khóa ẩm. Người tiêu dùng bắt đầu yêu thích các sản phẩm “lành tính”, chú trọng “nuôi dưỡng” thay vì “tẩy xoá”.

Khi phục hồi trở thành… lạm dụng

Theo bác sĩ da liễu Hadley King tại New York, việc chăm sóc quá mức đôi khi còn gây hại cho da hơn là bỏ bê. “Nhiều người sử dụng hàng chục lớp sản phẩm chứa các thành phần phục hồi da như niacinamide, hyaluronic acid, petroleum jelly… mà không hiểu rõ cơ chế hoạt động. Điều này vô tình tạo ra tình trạng bít tắc, da bị quá tải, gây mụn hoặc kích ứng,” bà chia sẻ.

Một số người lạm dụng các lớp kem dưỡng dày, đặc biệt là những sản phẩm khóa ẩm mạnh như Vaseline, để “khóa chặt độ ẩm”. Nhưng nếu không làm sạch đúng cách hoặc môi trường quá ẩm, điều này có thể làm suy yếu cơ chế tự điều tiết của da.

Niacinamide – thành phần vàng cũng cần dùng đúng cách

Niacinamide được xem là một ngôi sao trong ngành mỹ phẩm nhờ khả năng làm dịu, giảm thâm, tăng sức đề kháng cho da. Tuy nhiên, khi kết hợp nhiều sản phẩm chứa niacinamide trong cùng một quy trình – ví dụ toner, serum, kem dưỡng đều có – nồng độ thực tế trên da có thể trở nên quá cao, dẫn tới kích ứng.

“Không phải cứ thêm nhiều sản phẩm chứa thành phần tốt là hiệu quả sẽ tăng,” bác sĩ Corey Hartman, giám đốc Skin Wellness Dermatology cho biết. “Da bạn không cần quá nhiều. Nó chỉ cần đúng và vừa đủ.”

Dấu hiệu cảnh báo làn da đang bị “quá tải phục hồi”

• Da đỏ, cảm giác nóng rát sau khi bôi kem dưỡng
• Mụn nhỏ li ti hoặc mụn ẩn không rõ nguyên nhân
• Lỗ chân lông bí tắc dù không dùng sản phẩm gốc dầu
• Da bong tróc hoặc khô ráp dù quy trình dưỡng ẩm rất kỹ
• Da trở nên “nhạy cảm bất thường” với các sản phẩm từng dùng quen

Làm thế nào để phục hồi đúng cách?

Tối giản quy trình: Duy trì sữa rửa mặt dịu nhẹ, một serum phục hồi (chứa ceramide hoặc peptide) và kem chống nắng phổ rộng. Hạn chế nhiều lớp serum hoặc kem dưỡng có công dụng tương tự.

Lắng nghe làn da: Khi thấy da khó chịu, hãy tạm dừng sản phẩm có hoạt chất mạnh (retinol, AHA/BHA, vitamin C…) và tập trung làm dịu.

Cẩn trọng với sản phẩm đa chức năng: Một sản phẩm chứa nhiều thành phần “có lợi” không phải lúc nào cũng tốt nếu không có sự cân bằng liều lượng.

Tham khảo bác sĩ da liễu: Nếu tình trạng da kéo dài không cải thiện, đừng ngại tìm đến chuyên gia để được tư vấn cá nhân hoá.

Chăm sóc da không phải là cuộc đua nhiều bước hay nhiều sản phẩm. Phục hồi hàng rào bảo vệ da là một chiến lược quan trọng, nhưng nếu thực hiện sai cách – quá thường xuyên hoặc quá nhiều – bạn có thể làm tình trạng da trở nên tệ hơn. Hãy giữ mọi thứ đơn giản, hiểu rõ nhu cầu làn da của mình và ưu tiên sự cân bằng hơn là hoàn hảo.