AI – “Cỗ máy ngốn điện” đáng lo ngại

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kéo theo nhu cầu điện khổng lồ từ các trung tâm dữ liệu. Những hệ thống này tiêu thụ năng lượng ngang một thành phố nhỏ để vận hành các mô hình AI như ChatGPT hay Midjourney. Nhà phân tích Alex de Vries ước tính trung tâm dữ liệu hiện chiếm ít nhất 1% lượng điện toàn cầu và có thể tăng lên 3 – 4% trong thập kỷ tới, gây áp lực lớn lên lưới điện.

Việc mở rộng trung tâm dữ liệu AI đặt ra thách thức cho hạ tầng điện ở nhiều nơi, đặc biệt tại các bang như California hay Arizona, vốn đã gặp tình trạng thiếu điện. Nếu nguồn cung không đáp ứng kịp, giá điện có thể tăng cao, thậm chí một số nhà máy nhiệt điện cũ phải tái kích hoạt gây lo ngại về môi trường. Ngay cả các bang có thặng dư điện như Texas cũng phải cân nhắc mở rộng lưới điện để tránh nguy cơ quá tải.

Ảnh: Bloom Energy

Năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời là giải pháp tiềm năng nhưng thiếu ổn định, trong khi trung tâm dữ liệu cần nguồn điện liên tục. Một lựa chọn khác là lò phản ứng hạt nhân module nhỏ (SMR) cung cấp điện tại chỗ với chi phí vận hành thấp. Tuy nhiên, SMR vẫn trong giai đoạn phát triển và đối mặt với nhiều rào cản pháp lý. Ngoài ra, trung tâm dữ liệu AI cũng tiêu tốn lượng nước khổng lồ để làm mát, đặt thêm áp lực lên tài nguyên.

AI mang lại nhiều lợi ích vượt trội trong y tế, tài chính, công nghệ nhưng cũng khiến nhu cầu điện tăng không ngừng. Trong ngắn hạn, giá điện có thể bị đẩy lên cao và lưới điện gặp nhiều khó khăn. Về lâu dài, các giải pháp như SMR, lưu trữ năng lượng và nâng cấp hạ tầng có thể giúp cân bằng cung – cầu nhưng chắc chắn rằng điện cho AI sẽ tiếp tục là một bài toán lớn trong tương lai.