Anh và Mỹ ký hiệp định công nghệ 42 tỷ USD: Làn gió mới cho AI và năng lượng sạch

Khi máy bay chở Tổng thống Mỹ Donald Trump hạ cánh tại sân bay Stansted, London, ngày 16 tháng 9 năm 2025, không chỉ nghi thức hoàng gia của Vua Charles chào đón ông, mà còn là một thỏa thuận lịch sử trị giá 42 tỷ USD, đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ công nghệ giữa Anh và Mỹ. Được gọi là “Thỏa thuận Thịnh vượng Công nghệ” (Tech Prosperity Deal), hiệp định này không chỉ là cam kết tài chính với các khoản đầu tư khổng lồ từ Microsoft, Google và Nvidia, mà còn là lời hứa về một tương lai nơi trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán lượng tử và năng lượng hạt nhân dân sự trở thành động lực cho tăng trưởng kinh tế và an ninh năng lượng. Trong bối cảnh Thủ tướng Anh Keir Starmer tìm cách vực dậy nền kinh tế, liệu thỏa thuận này có mở ra kỷ nguyên mới cho hợp tác xuyên Đại Tây Dương?

Thỏa thuận được công bố trong chuyến thăm cấp nhà nước thứ hai của Tổng thống Trump tới Anh, bao gồm các sáng kiến hợp tác trong AI, điện toán lượng tử và năng lượng hạt nhân dân sự. Anh cho biết hiệp định sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nghiên cứu khoa học và an ninh năng lượng cho cả hai quốc gia. Với tổng cộng 31 tỷ bảng (42 tỷ USD) cam kết đầu tư từ các gã khổng lồ công nghệ Mỹ, đây là một trong những gói đầu tư lớn nhất từng được công bố giữa hai nước.

Thủ tướng Keir Starmer, đang chịu áp lực đảo ngược tình trạng tăng trưởng kinh tế yếu kém của Anh, gọi đây là cơ hội “định hình tương lai của hàng triệu người ở cả hai bờ Đại Tây Dương”. Hiệp định không chỉ củng cố vị thế của Anh như điểm đến đầu tư công nghệ mà còn phản ánh chiến lược điều chỉnh quy định nhẹ nhàng theo kiểu Mỹ, trái ngược với cách tiếp cận can thiệp mạnh của EU. Điều này đặc biệt quan trọng khi chính quyền Trump chỉ trích luật an toàn trực tuyến và thuế kỹ thuật số của châu Âu, bao gồm cả Anh.

Credit: Reuters

Các công ty công nghệ Mỹ đã cam kết đầu tư lớn, với Microsoft dẫn đầu bằng gói 22 tỷ bảng để mở rộng cơ sở hạ tầng AI và đám mây, bao gồm xây dựng siêu máy tính AI lớn nhất Anh tại Loughton, đông bắc London. Satya Nadella, CEO Microsoft, nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn đảm bảo Mỹ là đối tác công nghệ đáng tin cậy cho Anh”. Brad Smith, chủ tịch Microsoft, cho biết quan hệ hai nước đã cải thiện đáng kể kể từ “những ngày đen tối” khi cơ quan quản lý Anh phản đối thương vụ mua lại Activision Blizzard.

Nvidia, gã khổng lồ về chip AI, cam kết triển khai 120.000 đơn vị xử lý đồ họa (GPU) trên khắp Anh – đợt triển khai lớn nhất tại châu Âu. Nvidia hợp tác với Nscale để triển khai tới 60.000 chip Grace Blackwell Ultra, hỗ trợ dự án Stargate của OpenAI và siêu máy tính AI của Microsoft. David Hogan, phó chủ tịch Nvidia, tuyên bố: “Đầu tư này sẽ biến Anh thành một quốc gia tạo ra AI, chứ không chỉ là người dùng AI”.

Google góp phần với 5 tỷ bảng, bao gồm một trung tâm dữ liệu mới tại Waltham Cross, bắc London, và tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu AI qua dự án DeepMind. Các công ty khác như CoreWeave (1,5 tỷ bảng cho trung tâm dữ liệu tiết kiệm năng lượng với DataVita tại Scotland), Salesforce, Scale AI, BlackRock, Oracle, Amazon Web Services và AI Pathfinder cũng cam kết từ hàng trăm triệu đến vài tỷ bảng, tạo nên làn sóng đầu tư công nghệ chưa từng có.

Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Anh, và các công ty công nghệ Mỹ đã đầu tư hàng tỷ USD vào hoạt động tại đây. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế Anh trì trệ trong những năm gần đây, khiến Starmer phải tìm cách thu hút đầu tư nước ngoài. Việc chọn mô hình quy định nhẹ nhàng, tương tự Mỹ, là chiến lược để cạnh tranh với EU, nơi các quy định khắt khe về AI và thuế kỹ thuật số gây tranh cãi. Hiệp định này không đề cập đến luật an toàn trực tuyến hay thuế kỹ thuật số, nhưng sự vắng mặt của các vấn đề này cho thấy nỗ lực tránh xung đột với chính quyền Trump.

Chuyến thăm của Trump, với nghi thức hoàng gia tại Lâu đài Windsor, không chỉ là sự kiện ngoại giao mà còn là cơ hội để củng cố quan hệ kinh tế. Tuy nhiên, thách thức vẫn tồn tại: Anh phải đảm bảo các khoản đầu tư này tạo việc làm và tăng trưởng thực sự, chứ không chỉ là các dự án hào nhoáng. Ngoài ra, sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ có thể làm dấy lên lo ngại về chủ quyền kỹ thuật số, đặc biệt khi Anh tìm cách định vị mình là trung tâm AI toàn cầu.

Thỏa thuận Thịnh vượng Công nghệ không chỉ là câu chuyện về tiền bạc mà còn là tầm nhìn về một thế giới nơi AI và năng lượng sạch định hình kinh tế và xã hội. Các dự án như siêu máy tính AI ở Loughton hay trung tâm dữ liệu ở Waltham Cross sẽ thúc đẩy nghiên cứu y tế, phát triển công nghệ lượng tử và giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra câu hỏi: liệu Anh có thể tận dụng tối đa cơ hội này để trở thành “người tạo ra AI”, hay chỉ là điểm đến đầu tư của các gã khổng lồ Mỹ?

Hiệp định này cũng phản ánh sự thay đổi trong quan hệ Anh-Mỹ sau những căng thẳng trước đây, như vụ Activision Blizzard. Với Microsoft, Nvidia và Google dẫn đầu, Anh đang trở thành trung tâm chiến lược cho công nghệ toàn cầu. Nhưng để thành công, Starmer cần đảm bảo các khoản đầu tư này mang lại lợi ích dài hạn cho người lao động và doanh nghiệp Anh, đồng thời giữ vững cam kết về an ninh năng lượng và tăng trưởng bền vững.

Thỏa thuận 42 tỷ USD giữa Anh và Mỹ là minh chứng cho sức mạnh của hợp tác xuyên Đại Tây Dương, nơi công nghệ trở thành cầu nối giữa hai nền kinh tế. Từ siêu máy tính AI đến năng lượng hạt nhân dân sự, hiệp định này mở ra cơ hội để định hình lại tương lai, không chỉ cho Anh và Mỹ mà cho cả thế giới. Khi Trump được chào đón tại Windsor và Starmer đặt cược vào đầu tư công nghệ, câu hỏi còn lại là: liệu “Thỏa thuận Thịnh vượng Công nghệ” có thực sự mang lại thịnh vượng chung, hay chỉ là một chương rực rỡ trong cuộc đua công nghệ toàn cầu? Với 31 tỷ bảng đang đổ vào, câu trả lời sẽ sớm lộ diện.