Bi kịch tại Gaza: Ít nhất 51 người Palestine thiệt mạng khi chờ nhận viện trợ

Ngày 17/6/2025, ít nhất 51 người Palestine đã thiệt mạng và hơn 200 người khác bị thương tại thành phố Khan Younis (Gaza) khi đám đông đang chờ nhận viện trợ thực phẩm từ các xe tải, theo Bộ Y tế Gaza và nhân chứng địa phương.

Ảnh: Reuters 

Vụ việc xảy ra khi lực lượng Israel tiến hành một đợt không kích, sau đó nổ súng vào đám đông dân cư đang xếp hàng chờ hỗ trợ thực phẩm. Nhân chứng mô tả cảnh tượng “giống như một vụ thảm sát”. Trong khi đó, hệ thống phân phối viện trợ, do Gaza Humanitarian Foundation (GHF) – liên kết Mỹ và Israel – điều phối, không trực tiếp liên quan đến vụ việc.

GHF đã được triển khai để tránh tình trạng Hamas chiếm đoạt viện trợ, tuy nhiên bị chỉ trích từ Liên Hợp Quốc và các tổ chức phi chính phủ. Họ cho rằng mô hình này “thiếu hiệu quả” và “chính trị hóa nguồn viện trợ”, không đủ đáp ứng nhu cầu cấp bách của hơn 2 triệu người ở Gaza.

Tháng 6, ít nhất hàng chục người đã thiệt mạng trong các vụ nổ súng gần điểm phát hàng ở Rafah – những vụ gần đây nhất trong chuỗi bạo động liên quan viện trợ được báo cáo từ tháng 5. Từ tháng 3/2025, Israel phong tỏa hoàn toàn Gaza, chặn mọi nguồn thực phẩm, thuốc men và nhiên liệu, khiến giá lương thực tăng lên tới 1.400%, nguy cơ nạn đói bao trùm.

Theo WFP, cơ quan phân phối viện trợ cuối cùng đã cạn sạch vào cuối tháng 4; đến tháng 6, khoảng 66.000 trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng cấp tính, nhiều người còn đang đối mặt với tình trạng “sắp chết đói”.

Đại diện Liên Hợp Quốc và các tổ chức nhân quyền lên tiếng cảnh báo về những điều kiện “kinh hoàng, không thể chấp nhận” ở Gaza. UN Human Rights Chief Volker Türk yêu cầu các quốc gia phải “nhận thức tình hình” và đặt ra áp lực buộc Israel và Hamas ngăn chặn nạn bạo lực và hỗ trợ dân thường.

Các đường dây viện trợ truyền thống của Liên Hợp Quốc bị gián đoạn, khiến người dân gần như không còn lựa chọn nào khác ngoài mô hình mới do GHF quản lý – nhưng chính mô hình này cũng đang tạo ra nhiều chết chóc .

Việc triển khai GHF dù nhằm mục tiêu ngăn chặn việc viện trợ rơi vào tay Hamas, nhưng lại dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng do thực thi sơ sài, kiểm soát không tốt, và bạo lực tại các điểm phát hàng. Israel và Mỹ khẳng định mô hình mới giúp bảo đảm minh bạch, ngăn chặn tham nhũng, tuy nhiên cộng đồng quốc tế, nhất là Liên Hợp Quốc, cảnh báo mô hình này đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo.

Thảm kịch xảy ra tại Khan Younis là minh chứng đau đớn cho tình hình nghiêm trọng của Gaza: khi tuyến viện trợ truyền thống ngừng hoạt động, những mô hình thay thế dù có ý tốt nhưng chưa được chuẩn bị kỹ, lại khiến thường dân tiếp tục trở thành nạn nhân. Cộng đồng quốc tế cần phải tăng tốc can thiệp, đảm bảo an toàn cho người dân và khôi phục kênh hỗ trợ nhân đạo hiệu quả để ngăn thảm họa nhân đạo lan rộng.