Cách tự kiểm tra ngực tại nhà

By Nguyễn Thị Thảo Nhi

Tự kiểm tra ngực là một phương pháp sàng lọc mà bạn có thể thực hiện tại nhà để kiểm tra các khối u bất thường. Duy trì việc tự kiểm tra thường xuyên sẽ giúp bạn nhận biết được những thay đổi về hình dáng, kích thước và kết cấu của ngực mình.

Bạn có thể lưu giữ nhật ký kiểm tra ngực của mình. Điều này sẽ giúp bạn theo dõi và ghi lại bất kỳ sự thay đổi nào mà bạn nhận thấy. Bất cứ khi nào bạn cảm thấy có điều bất thường ở ngực, hãy thông báo ngay cho bác sĩ hoặc chuyên gia y tế của bạn.

Ảnh: Internet

Tại sao nên tự kiểm tra ngực?

Hiện nay, một số tổ chức coi tự kiểm tra ngực kém hiệu quả hơn so với chụp nhũ ảnh (mammogram) trong việc phát hiện ung thư. Ví dụ, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) đã coi tự kiểm tra ngực là phương pháp không bắt buộc.

Tuy nhiên, trong một nghiên cứu năm 2022, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong số 462 khối u ở ngực, 96% các trường hợp ung thư và 81% các phát hiện qua siêu âm là kết quả từ việc bệnh nhân tự phát hiện các khối u.

Vì lý do này, việc tự kiểm tra ngực vẫn có thể hữu ích trong việc theo dõi sức khỏe ngực của bạn. Nó giúp bạn quen thuộc với hình dạng, kích thước và kết cấu của ngực mình. Điều này rất quan trọng vì nó giúp bạn xác định liệu những gì bạn nhận thấy là bình thường hay bất thường đối với cơ thể mình.

Cách thực hiện tự kiểm tra ngực

Kiểm tra bằng mắt

Hãy làm theo các bước sau để kiểm tra ngực bằng mắt:

  1. Đứng trước gương, cởi áo và đặt tay lên hông.
  2. Quan sát kỹ ngực của bạn để tìm các dấu hiệu sau:
    • Thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc sự cân đối.
    • Da bị lõm hoặc nhăn.
    • Núm vú bị thụt vào.
    • Da bị kéo hoặc nhăn.
    • Sự bất đối xứng ở phần đáy ngực.

Hãy kiểm tra các dấu hiệu này với tay đặt trên hông. Sau đó, lặp lại khi giơ tay qua đầu và một lần nữa khi nhấc từng bên ngực lên.

Kiểm tra bằng tay

Sau khi kiểm tra bằng mắt, thực hiện kiểm tra ngực bằng tay như sau:

  1. Sử dụng phần đệm ngón tay (không phải đầu ngón), kiểm tra ngực của bạn khi nằm xuống và cả khi đứng dưới vòi sen. Nước và xà phòng trong vòi sen sẽ giúp ngón tay của bạn trượt dễ dàng trên da.
  2. Sử dụng áp lực khác nhau và dành thời gian, mát-xa ngón tay trên ngực theo hình xoắn ốc, bắt đầu từ núm vú.
  3. Di chuyển lên phần trên của ngực gần xương quai xanh, phần giữa gần xương ức, và các cạnh gần nách. Làm điều này bằng cách đặt một cánh tay qua đầu trong khi tay còn lại kiểm tra ngực.
  4. Cuối cùng, nhẹ nhàng bóp núm vú để kiểm tra xem có dịch chảy ra không.

Rủi ro của việc tự kiểm tra ngực

Không có rủi ro y tế nào liên quan đến việc tự kiểm tra ngực. Việc phát hiện một khối u có thể gây lo lắng, nhưng phần lớn các khối u ở ngực không phải là ung thư. Chúng thường do các tình trạng lành tính khác gây ra.

Tự kiểm tra ngực, kiểm tra lâm sàng và chụp nhũ ảnh đều là những cách sàng lọc ung thư vú. Khuyến nghị về độ tuổi và tần suất kiểm tra khác nhau giữa các tổ chức như Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ, ACS và Mạng lưới Ung thư Toàn diện Quốc gia. Tuy nhiên, tất cả đều đồng ý rằng việc sàng lọc là cần thiết.

Ảnh: Internet

Khối u ở ngực có cảm giác như thế nào?

Nếu có khối u ở ngực, thường thì nó sẽ cứng hơn so với các phần khác của ngực. Tuy nhiên, một số người có mô ngực đặc hoặc dạng nang có thể cảm thấy có cục u. Tính nhất quán của ngực cũng có thể thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Tốt nhất, hãy nói chuyện với bác sĩ để loại trừ ung thư vú nếu bạn phát hiện một khối u hoặc có mô ngực đặc.

Khi nào nên tự kiểm tra ngực?

Thời điểm tốt nhất để tự kiểm tra ngực là vài ngày sau khi chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng kết thúc. Sự thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến kích thước và cảm giác của ngực, vì vậy tốt nhất là thực hiện kiểm tra khi ngực ở trạng thái bình thường. Đối với phụ nữ không có kinh nguyệt, hãy chọn một ngày cụ thể để thực hiện kiểm tra, chẳng hạn ngày đầu tiên của mỗi tháng.

Tại sao ngực tôi đau khi tôi nhấn vào?

Có nhiều nguyên nhân khiến ngực đau khi bạn nhấn vào, và điều này không nhất thiết là ung thư. Các nguyên nhân bao gồm thay đổi hormone, nang ngực, và chấn thương ở ngực. Hãy nói chuyện với bác sĩ để xác định nguyên nhân gây đau ngực.

Nếu bạn phát hiện một khối u hoặc sự bất thường, đừng hoảng sợ. Hãy nhớ rằng phần lớn các bất thường ở ngực đều lành tính hoặc không phải ung thư.

Ngoài ung thư, các khối u ở ngực có thể do:

  • U xơ tuyến vú: một khối u lành tính của mô ngực.
  • Bệnh xơ nang tuyến vú: ngực đau và lumpy do thay đổi hormone.
  • U nhú trong ống dẫn sữa: một khối u nhỏ, lành tính của ống dẫn sữa.
  • Hoại tử mỡ tuyến vú: các khối u hình thành do mô mỡ bị bầm tím, chết hoặc bị tổn thương.

Điều này không có nghĩa là bạn nên bỏ qua một khối u hoặc bất thường. Nếu phát hiện một khối u, hãy đặt lịch hẹn với chuyên gia y tế để được kiểm tra ngực chuyên nghiệp.