Cách viết Prompt hiệu quả khi sử dụng AI

Việc viết prompt có thực sự quan trọng khi bạn tương tác với công cụ AI như ChatGPT? Câu trả lời ngắn gọn là có. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phản hồi mà bạn nhận được từ AI, bao gồm cách nó được tạo ra và dữ liệu mà nó đã được “huấn luyện”. Nhưng một trong những yếu tố quan trọng nhất chính là cách bạn giao tiếp với AI – đây là lý do vì sao prompt đóng vai trò then chốt.

Prompt là gì?

Prompt là câu hỏi hoặc hướng dẫn mà bạn đưa ra cho AI để tạo ra phản hồi. Nó có thể là một truy vấn ngắn và đơn giản, một yêu cầu có cấu trúc dài hơn hoặc thậm chí là một loạt hướng dẫn nhằm định hình đầu ra và giúp bạn đạt được kết quả mong muốn. Cách bạn viết prompt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ rõ ràng, mức độ liên quan và tính hữu ích của câu trả lời từ AI.

Khi lần đầu sử dụng ChatGPT, nhiều người có xu hướng trò chuyện với nó như một người bạn, đặt câu hỏi một cách tùy hứng và mong đợi phản hồi tự nhiên. Mặc dù không có gì sai với cách tiếp cận này, nhưng việc viết prompt có chủ đích sẽ giúp bạn nhận được câu trả lời chất lượng hơn. Đây chính là “kỹ thuật viết prompt” (prompt engineering), một lĩnh vực ngày càng quan trọng và thậm chí đã trở thành một nghề nghiệp.

Ba yếu tố quan trọng trong viết prompt

Mọi người có cách tiếp cận khác nhau khi viết prompt, tùy thuộc vào nhu cầu và công cụ sử dụng. Tuy nhiên, có ba yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến hiệu quả của phản hồi AI:

1. Ngữ cảnh: AI sẽ hoạt động tốt nhất khi có đủ thông tin nền để hiểu yêu cầu của bạn. Càng cung cấp nhiều thông tin liên quan, phản hồi càng chính xác và hữu ích.
2. Tính cụ thể: Prompt càng rõ ràng và chi tiết thì kết quả sẽ càng chính xác. Những câu hỏi mơ hồ thường dẫn đến câu trả lời chung chung hoặc kém liên quan.
3. Cấu trúc: Sắp xếp prompt một cách hợp lý, sử dụng danh sách đánh số hoặc gạch đầu dòng có thể giúp AI hiểu và xử lý thông tin tốt hơn.

Ngoài ra, hiểu rõ cách AI hoạt động cũng rất hữu ích. Ví dụ, các chatbot như ChatGPT, Claude hay Google Gemini sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), hoạt động dựa trên xác suất để dự đoán chuỗi từ tiếp theo phù hợp với ngữ cảnh mà bạn đã cung cấp. Điều này có nghĩa là dù thay đổi nhỏ trong prompt, kết quả nhận được có thể khác biệt đáng kể.

Cách viết prompt hiệu quả

Dưới đây là một số mẹo giúp bạn viết prompt tối ưu khi sử dụng AI:

• Cung cấp ví dụ: Đây gọi là “few-shot prompting”, tức là đưa ra một vài ví dụ trước khi yêu cầu AI tạo nội dung tương tự.
• Xác định đối tượng: Nếu bạn cần lời khuyên về chăm sóc da, hãy chỉ rõ bạn là bác sĩ da liễu, người yêu thích làm đẹp hay một người bận rộn muốn chăm sóc da nhanh chóng.
• Giới thiệu bản thân: Việc nói rõ vai trò của bạn giúp AI tạo ra phản hồi phù hợp hơn, chẳng hạn “Tôi là giáo viên và cần tạo một bài kiểm tra cho học sinh” sẽ giúp AI đưa ra câu hỏi phù hợp hơn.
• Chỉ định định dạng mong muốn: Hãy nêu rõ bạn muốn phản hồi dưới dạng bài viết, kịch bản, danh sách gạch đầu dòng hay hướng dẫn.
• Xác định giọng điệu: Nếu bạn viết cho một đối tượng cụ thể, hãy cho AI biết giọng văn bạn muốn sử dụng.
• Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên: Dù cần có cấu trúc, đừng quá phức tạp vì AI hoạt động tốt nhất với ngôn ngữ tự nhiên, rõ ràng.
• Yêu cầu AI giải thích lý do: Kỹ thuật này gọi là “chain-of-thought prompting”, giúp AI trình bày lập luận hoặc cách nó đưa ra đáp án.
• Chỉnh sửa và tối ưu hóa prompt: Ngay cả khi bạn đã viết một prompt tốt, lần đầu phản hồi có thể chưa hoàn hảo. Hãy điều chỉnh và thử lại.

Việc sử dụng AI một cách hiệu quả không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn vào cách bạn giao tiếp với nó. Dù bạn sử dụng AI để sáng tạo nội dung, tự động hóa công việc hay hỗ trợ học tập, việc đầu tư vào viết prompt sẽ giúp bạn nhận được kết quả tốt hơn và chính xác hơn.