California thiếu khả năng lưu trữ lượng nước khổng lồ từ các dòng sông khí quyển đổ vào bang

Cựu Tổng thống Donald Trump đặc biệt quan tâm đến cách California quản lý nguồn nước của mình, yêu cầu thay đổi như một điều kiện để bang này nhận được hàng tỷ đô la viện trợ nhằm đối phó với các trận cháy rừng nghiêm trọng ở miền Nam California.

Ảnh: Jae C. Hong/AP

Tuy nhiên, những phàn nàn cụ thể của Trump không dựa trên thực tế thủy văn hay quản lý – chẳng hạn như việc ông cho rằng thiếu nước từ miền Bắc California là nguyên nhân gây ra cháy rừng hoặc cản trở công tác chữa cháy. Trên thực tế, các trụ nước cứu hỏa cạn kiệt chủ yếu là do hệ thống cấp nước chỉ được thiết kế để đối phó với các đám cháy quy mô nhỏ, thay vì các trận cháy rừng rộng lớn thiêu rụi hàng nghìn công trình.

Dù vậy, vẫn có nhiều vấn đề đáng bị chỉ trích trong cách California quản lý nguồn nước. Từng là một trong những bang đi đầu thế giới về quản lý tài nguyên nước quy mô lớn, California hiện đang chậm trễ trong việc thích ứng với nhu cầu gia tăng. Sự tăng trưởng dân số, thay đổi trong canh tác nông nghiệp, cùng với các quy định môi trường của liên bang và tiểu bang, những phán quyết của tòa án, sự chậm trễ chính trị và biến đổi khí hậu đã khiến nguồn cung cấp nước ngày càng bị thu hẹp.

Một trong những thất bại lớn nhất của California là phản ứng chậm chạp trước nhu cầu cấp thiết về mở rộng khả năng lưu trữ nước – dù là trong các hồ chứa hay các tầng chứa nước ngầm – nhằm thu giữ nước mưa mùa đông và nước tan từ tuyết mùa xuân để dự trữ cho những năm hạn hán.

Các nhà khoa học tin rằng ngay cả khi tổng lượng mưa và tuyết của California không giảm, thì chu kỳ khô – ẩm vẫn đang trở nên khắc nghiệt hơn, với lượng mưa ngày càng thay thế tuyết. Điều này khiến các “hồ chứa tự nhiên” là các lớp tuyết trên dãy Sierra và các dãy núi khác trở nên kém tin cậy hơn, làm tăng nhu cầu về các cơ sở lưu trữ bổ sung.

Thực tế gần đây của California – hai mùa đông ẩm ướt liên tiếp trái ngược với nhiều dự báo – càng nhấn mạnh nhu cầu này.

Một báo cáo mới từ Viện Chính sách Công California (PPIC) chỉ ra rằng các dòng sông khí quyển đã đổ lượng mưa và tuyết khổng lồ xuống bang vào tháng Hai, sau một tháng Một khô hạn, nhưng lại không dẫn đến sự gia tăng đáng kể trong các hồ chứa chính.

“Thay vì tích trữ toàn bộ lượng nước có thể, các nhà vận hành hồ chứa vào mùa đông buộc phải duy trì đủ không gian trong hồ để đón dòng nước chảy mạnh, nhằm giảm thiểu nguy cơ lũ lụt ở hạ lưu”, các nhà nghiên cứu của PPIC, Jeffrey Mount và Greg Gartrell, viết.

“Khi những cơn bão tháng Hai đến, dòng nước đổ vào hai hồ chứa lớn nhất của bang – Shasta và Oroville – nhanh chóng lấp đầy phần dung tích dự trữ lũ. Vì mùa lũ mùa đông vẫn còn dài, các nhà quản lý hồ không còn cách nào khác ngoài việc xả nước để tạo chỗ cho những đợt lũ tiếp theo. Hai hồ này đã xả tổng cộng hơn 2 triệu acre-feet nước vào sông Sacramento và sông Feather chỉ trong khoảng từ ngày 1 đến ngày 18 tháng Hai”. (Một acre-foot tương đương khoảng 325.851 gallon nước. Lượng nước bị xả này bằng hơn một nửa dung tích của hồ Oroville, hoặc khoảng 20% tổng lượng nước mà người dân California sử dụng mỗi năm cho các mục đích phi nông nghiệp).

Ảnh: Internet

Tổng cộng, Mount và Gartrell tính toán rằng có khoảng 5,1 triệu acre-feet nước đã chảy vào vùng châu thổ Sacramento-San Joaquin trong thời gian đó, nhưng chỉ 4% trong số đó được chuyển vào hệ thống lưu trữ do giới hạn về công suất và các quy định vận hành.

Ngay cả khi khả năng lưu trữ chỉ tăng thêm một chút, nó cũng có thể mang lại lợi ích khổng lồ khi mùa đông mưa nhiều nhường chỗ cho những đợt hạn hán. Nếu hồ chứa Sites – một dự án đã được đề xuất từ lâu ở phía tây Thung lũng Sacramento – tồn tại, nó có thể đã tích trữ tới 1,5 triệu acre-feet lượng nước dư thừa này.

Các nhà quản lý nước của California đều thừa nhận rằng bang cần thêm hồ chứa để tận dụng các mùa đông mưa nhiều như năm nay. Nhưng vượt qua hàng loạt rào cản pháp lý và tài chính để thực sự xây dựng các công trình này có thể mất nhiều thập kỷ. Hồ Sites, lần đầu được đề xuất cách đây 70 năm, giờ đây mới bắt đầu trở nên khả thi.

Thực tế thủy văn về nguồn nước của California đang thay đổi nhanh hơn so với mức độ sẵn sàng ứng phó của con người. Nếu sự chênh lệch này tiếp tục kéo dài, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng.