Câu chuyện từ AI về nỗi đau và sự mất mát

By Trần Thanh Tùng

Truyện ngắn “A Machine-Shaped Hand” do trí tuệ nhân tạo (AI) viết đã gây ra tranh cãi trong giới văn học và xã hội, khơi dậy nhiều quan điểm trái chiều về sự tham gia của AI trong sáng tạo nghệ thuật. Sam Altman, CEO của OpenAI đã chia sẻ tác phẩm này trên nền tảng X và cho biết lần đầu tiên ông cảm nhận được “cảm giác của tiểu thuyết siêu hư cấu” qua tác phẩm của AI. Tác phẩm nhận được sự chú ý mạnh mẽ với hơn 6 triệu lượt xem và hàng nghìn lượt chia sẻ nhưng cũng không thiếu những ý kiến phản đối.

Bài viết của AI kể về Mila, một người phụ nữ đau buồn vì mất Kai, một người mà cô yêu thương. Mila tìm đến AI để khôi phục lại giọng nói và ký ức của Kai thông qua dữ liệu đã được AI thu thập. AI với khả năng tái tạo thông tin từ những ký ức số hóa, không có cảm xúc nhưng lại cố gắng xây dựng câu chuyện từ những dữ liệu mà nó tiếp nhận. Những cuộc đối thoại giữa Mila và AI dần trở nên trống rỗng như một vòng lặp không có kết thúc.

Tác phẩm của trí tuệ nhân tạo A machine-shaped hand gây nhiều tranh cãi trong giới văn học. Ảnh: ChatGPT

Ảnh: ChatGPT

Phản ứng từ giới văn nghệ sĩ cũng như độc giả rất đa dạng. Một số cho rằng tác phẩm có vẻ cảm động và đẹp nhưng không ít người, bao gồm cả nhà văn Jeanette Winterson và diễn viên David Baddiel, cảm thấy câu chuyện thiếu sự sâu sắc và cảm xúc thật. Một vấn đề lớn được nêu lên là tác phẩm của AI có thể ảnh hưởng đến bản quyền khi tác giả Kamila Shamsie cho rằng truyện này có thể lấy cảm hứng từ tác phẩm “Klara and the Sun” của Kazuo Ishiguro.

Trí tuệ nhân tạo như trong câu chuyện này không chỉ là một công cụ hỗ trợ khoa học công nghệ mà còn đang xâm nhập vào lĩnh vực nghệ thuật. Sự xuất hiện của AI trong sáng tạo văn học đặt ra nhiều câu hỏi về bản chất của nghệ thuật, cảm xúc và sự mất mát. AI không có khả năng cảm nhận cảm xúc nhưng lại có thể mô phỏng nó một cách đáng ngạc nhiên khiến người đọc không khỏi bối rối về giá trị thực sự của những tác phẩm do AI tạo ra.