Châu Âu nghẹt thở vì du lịch: Khi giấc mơ khám phá biến thành ác mộng đông đúc

Từng là biểu tượng của giấc mơ lãng mạn, văn hóa phong phú và bầu không khí nghệ thuật bất tận, châu Âu giờ đây lại đối mặt với một nghịch lý du lịch: quá nhiều du khách đang giết chết chính trải nghiệm du lịch mà họ tìm kiếm. Hiện tượng Overtourism (du lịch quá tải) không còn là một cảnh báo mơ hồ – nó đã trở thành một thực trạng đáng báo động trong mùa hè 2025.

Credit: Alexander Spatari/Getty Images

Sự thật phía sau những con số kỷ lục

Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), năm 2024, châu Âu đón hơn 747 triệu lượt khách quốc tế, và xu hướng này chưa có dấu hiệu giảm tốc. Thành phố Venice (Ý), điểm đến nổi tiếng với các kênh đào thơ mộng và di sản kiến trúc tráng lệ, thường xuyên tiếp nhận hơn 80.000 khách mỗi ngày – một con số gần gấp đôi dân số thường trú. Trong khi đó, Barcelona (Tây Ban Nha) tiếp nhận lượng khách gấp 9 lần số cư dân địa phương, gây áp lực nặng nề lên hạ tầng, môi trường và đời sống cộng đồng.

Trên đảo Mallorca, cư dân liên tục biểu tình phản đối, mang theo biểu ngữ “Tourist go home” và sử dụng súng nước để thể hiện sự giận dữ – hình ảnh hiếm thấy trong một điểm đến vốn phụ thuộc mạnh vào kinh tế du lịch.

Du lịch rẻ tiền và mạng xã hội: Hai “kẻ đồng phạm” thầm lặng

Sự bùng nổ của các hãng hàng không giá rẻ cùng khả năng lập kế hoạch hành trình qua AI, mạng xã hội, và TikTok khiến du lịch chưa bao giờ dễ dàng đến vậy. Chỉ vài cú click chuột, bạn có thể lên lịch cho một chuyến đi Paris, Florence hay Santorini với chi phí thấp hơn nhiều so với thập kỷ trước.

Thêm vào đó, sự phát triển tràn lan của Airbnb và các nền tảng lưu trú ngắn hạn đã làm lệch cán cân thị trường nhà ở tại nhiều thành phố. Ở Lisbon (Bồ Đào Nha), số căn hộ cho thuê dài hạn ngày càng ít, giá thuê tăng cao, khiến người dân buộc phải rời khỏi trung tâm.

Khi cư dân bản địa nói “đủ rồi”

Phản ứng của người dân trước tình trạng quá tải không chỉ là sự bất mãn đơn lẻ. Nó đã trở thành một làn sóng phản kháng xã hội. Cư dân của Florence, Amsterdam, Dubrovnik và Athens đang yêu cầu chính quyền áp dụng những biện pháp kiểm soát cứng rắn hơn: từ giới hạn số lượng khách, cấm xe du lịch lớn, tới áp dụng phí vào cửa và hạn chế cấp phép mới cho các cơ sở lưu trú ngắn hạn.

Thành phố Venice đã đi tiên phong khi áp dụng phí vào cửa 5 euro/ngày đối với du khách không lưu trú qua đêm. Mục tiêu là giảm áp lực lên hạ tầng đô thị và cải thiện chất lượng sống cho người dân địa phương. Amsterdam cấm các tour du lịch có hướng dẫn viên sử dụng loa công cộng, đồng thời dừng cấp phép mới cho các cơ sở B&B ở trung tâm thành phố. Barcelona đã tuyên bố loại bỏ hàng nghìn căn hộ Airbnb trái phép để giành lại nhà ở cho người dân.

Bài toán khó: Cân bằng giữa kinh tế và bản sắc

Không thể phủ nhận rằng du lịch đóng vai trò then chốt trong kinh tế châu Âu. Theo ước tính, ngành du lịch đóng góp hơn 10% GDP cho nhiều quốc gia trong khu vực. Vì vậy, việc siết chặt hoạt động du lịch đồng nghĩa với thách thức đối với ngân sách, việc làm và sinh kế của hàng triệu người.

Nhưng nếu không hành động, cái giá phải trả còn lớn hơn: mất bản sắc văn hóa, đứt gãy cộng đồng, và đẩy cư dân ra khỏi chính thành phố mình đang sống. Khi phố cổ Florence biến thành một chuỗi cửa hàng kem, hoặc Venice trở thành sân khấu du lịch hơn là nơi cư trú thực thụ, thì du lịch không còn là cầu nối giữa con người và văn hóa – nó trở thành công cụ tiêu thụ đơn thuần.

Hướng tới du lịch bền vững và có trách nhiệm

Xu hướng mới trong quản lý du lịch tại châu Âu hướng đến mô hình “du lịch chất lượng – ít số lượng”. Chính quyền khuyến khích khách du lịch khám phá các điểm đến ít nổi tiếng hơn, trải nghiệm sâu thay vì “check-in” hời hợt. Đồng thời, các thành phố đang đầu tư vào hạ tầng thân thiện với cư dân, siết chặt các tiêu chuẩn về môi trường và quy định lưu trú.

Người du lịch ngày nay cũng cần thay đổi: lựa chọn mùa thấp điểm, tôn trọng cộng đồng bản địa, chi tiêu có trách nhiệm, và nhận thức rằng mỗi bước chân mình đi đều để lại dấu vết.

Châu Âu không từ chối khách du lịch – nhưng cần những du khách biết tôn trọng, thay vì chỉ “tiêu thụ trải nghiệm”. Overtourism không phải là lỗi của một cá nhân, nhưng trách nhiệm thuộc về tất cả chúng ta: chính quyền, doanh nghiệp, và du khách. Khi du lịch được tái định nghĩa theo hướng chậm lại, sâu sắc hơn và bền vững, châu Âu sẽ không còn nghẹt thở trong dòng người, mà thay vào đó, thở phào với những vị khách thật sự yêu quý và gìn giữ vẻ đẹp của nó.