Chính sách mới của Trump đe dọa ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa khiến ngành giải trí toàn cầu dậy sóng khi tuyên bố áp dụng mức thuế 100% đối với tất cả các bộ phim được sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ. Chính sách này được ông đưa ra với lý do nhằm bảo vệ ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ đang “chết rất nhanh” dưới sức ép cạnh tranh từ các nước có ưu đãi thuế mạnh mẽ, như Canada, Anh, Úc và New Zealand.

Theo tuyên bố chính thức hôm 4/5, ông Trump nhấn mạnh rằng điện ảnh không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là công cụ truyền tải thông điệp có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. Ông gọi các sản phẩm điện ảnh là “truyền thông có sức ảnh hưởng” và bày tỏ lo ngại rằng Hollywood đang mất quyền kiểm soát đối với nội dung của chính mình vì các khoản tiết kiệm chi phí ở nước ngoài.

Tuy nhiên, chính sách này đang làm dấy lên hàng loạt câu hỏi và lo ngại trong nội bộ ngành công nghiệp giải trí. Hiện vẫn chưa rõ thuế sẽ được áp dụng theo hình thức nào – trên doanh thu phòng vé, ngân sách sản xuất hay theo từng thỏa thuận phân phối. Trong bối cảnh các hãng phim lớn như Disney, Netflix hay Universal đang ngày càng dựa vào các bối cảnh quốc tế để tiết kiệm chi phí sản xuất và tận dụng ưu đãi thuế, chính sách này có thể khiến nhiều dự án lớn phải dừng lại hoặc tái cấu trúc.

Số liệu từ năm 2023 cho thấy, khoảng 50% ngân sách dành cho các phim điện ảnh và chương trình truyền hình Mỹ có quy mô lớn đã được chi tiêu ở nước ngoài. Không ít bom tấn được quay tại Toronto, London hay Sydney – những trung tâm sản xuất ngày càng thu hút các hãng phim lớn nhờ cơ sở hạ tầng hiện đại và chính sách hỗ trợ tài chính mạnh mẽ.

Ngay sau tuyên bố của Trump, chính phủ Úc và New Zealand đã lên tiếng cam kết bảo vệ ngành công nghiệp điện ảnh nội địa, đồng thời khẳng định tiếp tục chào đón các đoàn làm phim quốc tế. Trong khi đó, các chuyên gia tài chính cảnh báo rằng một chính sách thuế cứng rắn như vậy rất dễ kéo theo biện pháp trả đũa từ các quốc gia khác, từ đó làm tổn hại tới xuất khẩu văn hóa của Mỹ – vốn là một “vũ khí mềm” hiệu quả.

Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ (MPA) và nhiều nhà làm phim đã bày tỏ lo ngại sâu sắc. Nhiều người cho rằng giải pháp đúng đắn nên là cải thiện môi trường sản xuất trong nước – như tăng cường ưu đãi thuế tại các bang như California – thay vì dựng lên rào cản thương mại mới.

Về phía chính quyền bang California, một số nghị sĩ đã bắt đầu kêu gọi Thống đốc Gavin Newsom hành động nhằm giữ chân Hollywood ở lại với tiểu bang. Những chính sách thuế hỗ trợ sản xuất nội địa, nếu được điều chỉnh hợp lý, có thể giúp khơi thông dòng vốn quay trở lại Mỹ mà không cần đến các biện pháp đánh thuế gây tranh cãi.

Trong bối cảnh ngành điện ảnh toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức từ cả công nghệ lẫn chính trị, quyết định mới của ông Trump có thể sẽ trở thành một bước ngoặt lớn.