Công đoàn cảnh báo nguy cơ mất việc khi Airbus đạt thỏa thuận tiếp quản nhà máy của Spirit Aero

Ngày 22/4, Airbus đã hoàn tất thỏa thuận tiếp quản một số nhà máy từ Spirit AeroSystems, trong bối cảnh nhà cung cấp này đang gặp khó khăn, đồng thời các công đoàn lên tiếng lo ngại về số phận những công việc tại Bắc Ireland – khu vực nhạy cảm về chính trị.

Ảnh: Internet

Thỏa thuận này diễn ra gần một năm sau khi Boeing đồng ý mua lại các bộ phận chính từ Spirit – nhà cung cấp thân máy bay chính của Boeing mà họ đã tách ra từ hơn 20 năm trước trong thương vụ trị giá 4,7 tỷ USD bằng cổ phiếu. Trong khi đó, Airbus sẽ tiếp quản các hoạt động tại châu Âu của Spirit, vốn đang thua lỗ.

Đây là quyết định phối hợp hiếm thấy giữa hai nhà sản xuất máy bay lớn nhằm ngăn chặn nguy cơ sụp đổ của nhà cung cấp kết cấu máy bay độc lập lớn nhất thế giới, vốn đã chịu áp lực tài chính nhiều năm qua và khủng hoảng trầm trọng hơn sau sự cố liên quan đến dòng máy bay 737 MAX của Boeing.

Theo thỏa thuận, Airbus sẽ tiếp nhận các nhà máy ở:

• Kinston, North Carolina (Mỹ) – nơi sản xuất một bộ phận quan trọng của thân máy bay A350,

• Belfast, Bắc Ireland – nơi sản xuất cánh máy bay bằng sợi carbon cho dòng A220,

• Một số hoạt động tại Morocco và Pháp,

• Sản xuất linh kiện cánh máy bay cho A320 và A350 tại Prestwick, Scotland.

Airbus sẽ nhận khoản bồi thường 439 triệu USD từ Spirit để tiếp quản các hoạt động sản xuất đang thua lỗ này – thấp hơn mức 559 triệu USD dự kiến ban đầu do thay đổi trong nội dung thỏa thuận.

Chuyên gia phân tích Chloe Lemarie của Jefferies nhận định khoản bồi thường mới có thể không bù đắp hoàn toàn ảnh hưởng tài chính mà Airbus dự kiến sẽ chịu vào năm 2025 từ việc vận hành các nhà máy này.

Tuy vậy, cổ phiếu của Airbus đã tăng khoảng 2% sau thông tin ký kết, nhờ giải tỏa nỗi lo về nguồn cung – vốn từng khiến việc giao hàng máy bay A350 bị trì hoãn và làm chậm tiến độ phát triển máy bay vận tải.

Tuy nhiên, hai công ty cho biết thương vụ ba bên phức tạp này sẽ hoàn tất vào quý III năm nay, muộn hơn so với dự kiến giữa năm.

Trong lúc này, Airbus sẽ cung cấp thêm khoản vay không lãi suất trị giá 200 triệu USD cho Spirit.

Việc làm tại Belfast

Thỏa thuận dự kiến sẽ giúp ổn định sản xuất máy bay, nhưng vẫn còn nhiều dấu hỏi về tương lai của nhà máy ở Belfast – vốn là “cái nôi” của hãng chế tạo máy bay cổ nhất thế giới, Short Brothers. Nhà máy này từng thuộc sở hữu của Bombardier (Canada) rồi bán cho Spirit, và giờ về tay Airbus.

Các chính trị gia và công đoàn đã kêu gọi chính phủ Anh can thiệp để bảo vệ khoảng 3.000 việc làm tại đây – trong đó có 2.000 việc không liên quan đến Airbus.

Công đoàn lớn nhất nước Anh, Unite, yêu cầu chính phủ bảo vệ việc làm cho các nhân viên không thuộc Airbus. Trong khi đó, công đoàn GMB cam kết sẽ “chiến đấu đến cùng” để bảo vệ nhà máy có lịch sử 150 năm này.

Nhà máy Belfast có ý nghĩa đặc biệt với cộng đồng người theo đạo Tin Lành tại Bắc Ireland – những người từ lâu chiếm phần lớn lao động tại Short Brothers cũng như xưởng đóng tàu Harland & Wolff (nơi từng đóng con tàu Titanic).

Spirit cho biết Airbus sẽ tiếp quản dây chuyền sản xuất cánh cho dòng máy bay A220 tại Belfast. Trong trường hợp không tìm được người mua phù hợp cho hoạt động sản xuất thân giữa của A220, Airbus cũng sẽ tiếp quản bộ phận này.

Ngoài cung cấp linh kiện cho Airbus, nhà máy Belfast còn sản xuất bộ phận cho máy bay tư nhân Bombardier và tham gia sản xuất thiết bị quốc phòng và không gian. Năm 2023, nhà máy này lỗ tới 338 triệu USD.

Các bức thư gửi nhân viên trong tháng này từ Giám đốc Boeing Commercial Airplanes – bà Stephanie Pope và CEO Spirit – ông Pat Shanahan, cho thấy một phần hoạt động không liên quan tới Airbus ở Belfast có thể sẽ chuyển cho Boeing.

Việc Spirit bị “chia tách” diễn ra đúng lúc Boeing đang đẩy mạnh sản xuất dòng máy bay 737 MAX – sản phẩm mang lại nhiều lợi nhuận nhất cho hãng, sau hàng loạt khủng hoảng kéo dài ảnh hưởng tới sản lượng.

Spirit AeroSystems – đơn vị sản xuất thân máy bay cho dòng 737 MAX – năm ngoái đã bày tỏ lo ngại về khả năng duy trì hoạt động, và được cả Boeing lẫn Airbus hỗ trợ tài chính.

Giám đốc tài chính Airbus, ông Thomas Toepfer, hồi đầu tháng 4 cho biết công ty kỳ vọng hoàn tất thỏa thuận với Spirit vào cuối tháng 4 và chính thức hoàn tất giao dịch trước ngày 30/6.