Công tố viên Brazil tìm cách chặn thỏa thuận tín dụng carbon trị giá 180 triệu đô la tại Amazon

Các công tố viên liên bang Brazil đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn một thỏa thuận tín dụng carbon trị giá 180 triệu đô la Mỹ, được ký kết giữa chính quyền bang Para và Liên minh LEAF – một sáng kiến quốc tế bao gồm các chính phủ và tập đoàn lớn như Mỹ, Anh, Na Uy, Amazon, Bayer, H&M và Walmart. 

Thỏa thuận này nhằm mục tiêu bảo tồn rừng Amazon bằng cách bán trước tới 12 triệu tấn tín dụng carbon – đại diện cho lượng carbon được lưu trữ trong cây cối mà dự án cam kết sẽ bảo vệ khỏi nạn phá rừng. Tuy nhiên, các công tố viên cho rằng thỏa thuận này vi phạm luật pháp Brazil, đặc biệt là một đạo luật được ban hành chỉ hai tháng sau khi thỏa thuận được ký, cấm việc bán trước tín dụng carbon. 

Ảnh: Reuters

Ngoài ra, họ cáo buộc chính quyền bang Para đã không tham vấn đầy đủ với các cộng đồng bản địa và truyền thống – những người sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án. Việc thiếu minh bạch và tham vấn này bị xem là vi phạm quyền lợi của các cộng đồng địa phương và đi ngược lại với các nguyên tắc công bằng môi trường.

Vụ kiện diễn ra trong bối cảnh Brazil đang chuẩn bị đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Liên Hợp Quốc COP30 tại thành phố Belem, bang Para. Chính quyền bang đã nỗ lực xây dựng hình ảnh là một trung tâm của các sáng kiến khí hậu, nhưng vụ việc này có thể làm tổn hại đến uy tín của họ trên trường quốc tế. 

Ngoài ra, vụ kiện cũng làm dấy lên lo ngại trong ngành tín chỉ carbon toàn cầu vốn đang cố gắng phục hồi sau nhiều năm bị chỉ trích vì thiếu minh bạch và hiệu quả. Các công tố viên gọi thỏa thuận này là một hình thức “khai thác và thực dân hóa” tài nguyên truyền thống, đặt ra câu hỏi về tính công bằng và hợp pháp của các cơ chế tài chính khí hậu hiện nay.

Hiện tại, tòa án vẫn chưa đưa ra phán quyết cuối cùng về việc có hủy bỏ thỏa thuận hay không. Trong khi đó, các bên liên quan trong Liên minh LEAF vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức. Vụ việc này có thể trở thành một phép thử quan trọng cho tính hợp pháp và đạo đức của các dự án tín dụng carbon trong tương lai – đặc biệt là những dự án liên quan đến quyền lợi của cộng đồng bản địa và bảo tồn rừng nhiệt đới.