Cuộc chiến trên không Israel–Iran bước sang tuần thứ hai, châu Âu thúc đẩy ngoại giao ngăn leo thang

Xung đột không kích giữa Israel và Iran đã bước sang tuần thứ hai mà chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Trong khi quân đội Israel liên tiếp nhắm vào cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, Tehran đáp trả bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) nhằm vào nhiều thành phố ở Israel. Cộng đồng quốc tế, đặc biệt là châu Âu, đang nỗ lực thúc đẩy ngoại giao để giải nhiệt căng thẳng.

Ảnh: Reuters 

Israel đã mở rộng chiến dịch không kích, đánh trúng các mục tiêu tại Natanz, Arak và Tehran, làm dấy lên mối lo về an toàn của cơ sở hạt nhân và rủi ro khủng hoảng môi trường nếu xảy sự cố. Iran đã bắn trả với hàng chục tên lửa và UAV vào các khu vực dân cư như Haifa, Beersheba và Tel Aviv, gây thương vong cho thường dân. Tính đến nay, phía Iran có ít nhất 639 người thiệt mạng và hơn 24 người chết bên phía Israel.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi khẳng định nước này sẽ không ngồi vào bàn đàm phán về hạt nhân hoặc an ninh cho đến khi Israel ngừng các chiến dịch không kích. Quan điểm này khiến cánh cửa ngoại giao sẽ bị đóng cứng nếu xung đột tiếp diễn.

Đặc phái viên Iran đã gặp các Bộ trưởng Ngoại giao từ Đức, Pháp, Anh và Liên minh châu Âu tại Geneva, nơi châu Âu thúc đẩy một “đề xuất ngoại giao toàn diện” – tập trung vào kết nối Iran với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và hướng tới khôi phục đàm phán hạt nhân. Tuy nhiên, phía Iran tuyên bố không chấp nhận đàm phán với Mỹ trong bối cảnh Israel đang tấn công.

Tổng thống Trump vẫn duy trì khả năng Mỹ sẽ can thiệp – thể hiện ở việc tăng cường triển khai quân sự tại Trung Đông, nhưng chưa đưa ra lệnh tác chiến cụ thể. Ông cho biết sẽ đưa ra quyết định trong vòng hai tuần tới.

Nga cảnh báo chủ nghĩa đối đầu quân sự có thể kéo khu vực vào một “hố sâu bất ổn không lường trước”, kêu gọi phải có đàm phán nhanh chóng nhằm tránh biến xung đột thành khủng hoảng rộng khắp. Moscow cũng cảnh báo nguy cơ rủi ro hạt nhân nếu các cơ sở nhạy cảm như nhà máy Bushehr bị tấn công.

Xung đột Israel–Iran đang trong giai đoạn nguy hiểm nhất từ trước đến nay, với loạt không kích qua lại làm tăng nỗi lo về lan rộng chiến tranh khu vực. Trong khi Israel quyết tâm vô hiệu hóa tiềm lực hạt nhân của Iran, Tehran cũng cho thấy sự sẵn sàng trả đũa hơn bao giờ hết. Nguy cơ nhân đạo và môi trường ngày càng tăng. Châu Âu đang đeo đuổi con đường ngoại giao tích cực, nhưng chỉ khi Israel giảm leo thang, ngoại giao mới có cơ hội sống sót.