Đàm phán thương mại Mỹ – Trung tại Thụy Sĩ: Kỳ vọng thấp, căng thẳng cao

Cuộc đàm phán thương mại cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra tại Geneva (Thụy Sĩ) vào cuối tuần này, trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 145% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, và Bắc Kinh đáp trả bằng mức thuế 125% đối với hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định khả năng đạt được đột phá trong vòng đàm phán này là rất thấp.

Phái đoàn Mỹ do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer dẫn đầu, trong khi phía Trung Quốc có Phó Thủ tướng Hà Lập Phong, một đồng minh thân cận của Chủ tịch Tập Cận Bình. Theo các nhà phân tích, cuộc gặp này chủ yếu nhằm thiết lập khuôn khổ và lộ trình cho các vòng đàm phán tiếp theo, hơn là đạt được thỏa thuận cụ thể nào.

Ảnh: Handout via Reuters

Ông Evan Medeiros, giáo sư Đại học Georgetown và cựu quan chức trong chính quyền Obama, nhận định: “Họ sẽ bàn về chương trình nghị sự và quy trình. Đây chỉ là bước khởi đầu của quá trình đàm phán.” Trước thềm đàm phán, Tổng thống Trump bất ngờ đề xuất giảm thuế từ 145% xuống còn 80% đối với hàng hóa Trung Quốc, nhằm xoa dịu thị trường và tránh nguy cơ suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng mức thuế này vẫn quá cao để Trung Quốc chấp nhận, khi Bắc Kinh mong muốn mức thuế giảm xuống dưới 60% để tạo điều kiện nối lại thương mại và tránh thiếu hụt hàng hóa tại Mỹ.

Ông Gerard DiPippo, chuyên gia tại Tổ chức Rand, cảnh báo: “Mức thuế 80% khó có thể làm hài lòng Trung Quốc. Một mức thuế dưới 60%, lý tưởng là khoảng 50%, mới có thể giúp nối lại thương mại mà không gây ra thiếu hụt hàng hóa hay lạm phát.

Các mức thuế cao đã khiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới gần như đình trệ, với kim ngạch song phương lên tới 660 tỷ USD. Tại Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đang chuẩn bị nối lại việc giao hàng sang Mỹ, bất chấp chi phí tăng cao, do lo ngại thiếu hụt hàng hóa tại thị trường Mỹ, đặc biệt là các mặt hàng như đồ chơi và thiết bị điện tử.

Ông Zack Cooper, chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, nhận định: “Phía Mỹ muốn có một thỏa thuận để giảm áp lực lên thị trường và tránh nguy cơ suy thoái. Trong khi đó, Trung Quốc hy vọng Mỹ sẽ nhượng bộ, đặc biệt là giảm bớt một số mức thuế.”

Dù cả hai bên đều nhận thức được sự phụ thuộc lẫn nhau trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng sự thiếu tin tưởng và khác biệt trong chiến lược khiến triển vọng đạt được thỏa thuận trong ngắn hạn là rất thấp. Các cuộc đàm phán tại Geneva được xem là bước khởi đầu quan trọng, nhưng để giải quyết cuộc chiến thương mại đang gây thiệt hại cho cả hai nền kinh tế và thị trường toàn cầu, cần có sự nhượng bộ và cam kết mạnh mẽ hơn từ cả hai phía.