Đảng Cộng Hòa thúc đẩy luật liên bang nhằm ngăn các bang tự điều chỉnh trí tuệ nhân tạo

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng và gây ra nhiều tranh cãi về mặt đạo đức, pháp lý và xã hội, Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện Hoa Kỳ đang thúc đẩy một dự luật gây tranh cãi nhằm hạn chế quyền của các bang trong việc tự ban hành các quy định về AI. Động thái này được xem là nỗ lực nhằm thiết lập một khung pháp lý thống nhất trên toàn quốc, nhưng cũng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các bang do Đảng Dân Chủ kiểm soát.

Dự luật mới được đưa vào một gói hòa giải ngân sách lớn hơn, sẽ cấm các bang ban hành hoặc thực thi các quy định riêng về AI trong vòng 10 năm tới. Thay vào đó, chính phủ liên bang sẽ giữ quyền kiểm soát duy nhất đối với việc điều chỉnh công nghệ này. Các nhà lập pháp Cộng Hòa cho rằng điều này là cần thiết để tránh sự phân mảnh pháp lý giữa các bang, vốn có thể gây khó khăn cho các công ty công nghệ trong việc triển khai sản phẩm trên toàn quốc.

Ảnh: The Verge

Theo các nhà lập pháp Cộng Hòa, việc để mỗi bang tự điều chỉnh AI có thể dẫn đến một “mớ hỗn độn pháp lý”, làm chậm sự đổi mới và gây khó khăn cho doanh nghiệp. Họ lập luận rằng một khung pháp lý thống nhất sẽ giúp Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu, đặc biệt là trước sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng đây là một nỗ lực nhằm bảo vệ lợi ích của các tập đoàn công nghệ lớn, vốn có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều chính trị gia Cộng Hòa. Một số bang như California và New York đã bắt đầu xây dựng các quy định nghiêm ngặt hơn về AI, bao gồm yêu cầu minh bạch thuật toán và cấm sử dụng AI trong một số lĩnh vực nhạy cảm như giám sát công dân hay tuyển dụng nhân sự.

Các thống đốc và tổng chưởng lý của nhiều bang do Đảng Dân Chủ lãnh đạo đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ dự luật này. Họ cho rằng việc tước quyền điều chỉnh AI của các bang là vi hiến và đi ngược lại truyền thống liên bang của nước Mỹ. Ngoài ra, nhiều chuyên gia pháp lý và công nghệ cũng cảnh báo rằng việc trì hoãn quy định trong 10 năm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, khi AI ngày càng được tích hợp sâu vào đời sống xã hội mà không có cơ chế kiểm soát phù hợp.

Hiện tại, dự luật vẫn đang trong quá trình thương lượng tại Quốc hội và chưa rõ liệu nó có đủ sự ủng hộ để được thông qua hay không. Một số thượng nghị sĩ Cộng Hòa ôn hòa và Dân Chủ đã bày tỏ lo ngại về việc gộp nội dung này vào một dự luật ngân sách, cho rằng đây là cách “lách luật” để tránh tranh luận công khai.

Nếu được thông qua, dự luật sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cách nước Mỹ tiếp cận việc điều chỉnh AI – từ mô hình phân quyền sang tập trung quyền lực tại liên bang. Tuy nhiên, điều này cũng có thể làm dấy lên các cuộc chiến pháp lý kéo dài giữa chính quyền liên bang và các bang.