Đảng Dân chủ California trở nên im lặng hơn về ‘thánh địa’ dành cho người nhập cư khi Trump hứa hẹn trục xuất hàng loạt

By Nguyễn Thị Thảo Nhi

Ảnh: Pexels

Tám năm trước, Đảng Dân chủ California đã áp dụng các chính sách “thánh địa” để bảo vệ người nhập cư trước kế hoạch trục xuất của Tổng thống Donald Trump. Nhưng giờ đây, khi Trump gia tăng các đe dọa đối với các bang và “thánh địa”, các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ đã có giọng điệu nhẹ nhàng hơn.

Năm 2017, đối mặt với lời đe dọa của Tổng thống Donald Trump về việc trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp, Gavin Newsom đã kêu gọi các đồng nghiệp Đảng Dân chủ của mình phản kháng bằng các chính sách “thánh địa” nhằm bảo vệ những người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ khỏi bị trục xuất.

“Bạn đang nhìn vào tấm gương điển hình của chính sách ‘thánh địa’”, Newsom, khi đó là Phó Thống đốc California, phát biểu tại một trong những điểm dừng chân trong chiến dịch tranh cử thống đốc năm đó. Ông tự hào về thành tích của mình khi còn là thị trưởng San Francisco, nơi trong nhiều thập kỷ đã hạn chế sự tham gia của cơ quan thực thi pháp luật địa phương vào các hoạt động nhập cư liên bang.

“Đảng Dân chủ chúng ta bị làm sao mà không có đủ can đảm để đứng lên bảo vệ điều này?”, Newsom nói. “… Đây là vấn đề con người. Và đây là vấn đề nguyên tắc cơ bản về niềm tin”.

Nhưng người từng là một nhà phê bình mạnh mẽ đối với Trump giờ đây đã trở nên im lặng hơn: Khi Trump một lần nữa hứa hẹn các cuộc trục xuất quy mô lớn, Newsom đã tránh sử dụng từ “thành phố trú ẩn” sau khi thường xuyên nhắc đến nó trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump. Ông từng phủ quyết – và giờ hứa sẽ tiếp tục phủ quyết – các dự luật mở rộng bảo vệ “thánh địa” cho những người nhập cư đang bị giam giữ tại tiểu bang.

Newsom nằm trong số nhiều thành viên Đảng Dân chủ hàng đầu ở California đang có giọng điệu ôn hòa hơn về vấn đề nhập cư trong khi vẫn cố gắng duy trì các biện pháp bảo vệ hiện có cho người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ ở tiểu bang, thay vì mở rộng nó để bao gồm nhiều đối tượng hơn, chẳng hạn như những người đang trong nhà tù bang.

Sự do dự của họ xuất phát từ việc Trump quay trở lại Nhà Trắng với quyết tâm và kinh nghiệm hơn để thực hiện những lời hứa trong chiến dịch tranh cử: Ông đã cam kết thực hiện “chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ”. Ông cũng đe dọa truy tố các quan chức địa phương từ chối hỗ trợ chính quyền liên bang trong việc thực hiện các lệnh trục xuất và cắt nguồn tài trợ liên bang từ các bang và thành phố trú ẩn – vào thời điểm mà vụ cháy rừng hồi tháng 1 khiến California càng phụ thuộc hơn vào viện trợ liên bang để phục hồi sau thiên tai.

Tuần này, Đảng Cộng hòa California đã đề xuất luật nhằm ngăn chặn các sắc lệnh địa phương vượt quá phạm vi bảo vệ của luật “thánh địa” năm 2017 của tiểu bang, đồng thời yêu cầu cơ quan thực thi pháp luật địa phương hợp tác với cơ quan nhập cư liên bang đối với những người bị kết án tội phạm bạo lực và một số tội nhẹ khác. Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Brian Jones, đại diện cho San Diego, nói với KQED rằng ông đã nói chuyện với một số đồng nghiệp Đảng Dân chủ và nhận được phản ứng “tích cực hơn tôi mong đợi”.

Sự thay đổi trong quan điểm của cử tri

Sự dè dặt của Đảng Dân chủ trong việc lên tiếng mạnh mẽ về vấn đề nhập cư cũng có thể phản ánh sự thay đổi trong quan điểm của cử tri, theo các chuyên gia. Năm ngoái, một cuộc thăm dò của Gallup cho thấy hơn một nửa người Mỹ muốn giảm số lượng người nhập cư vào Hoa Kỳ – lần đầu tiên kể từ năm 2005 mà đa số người được khảo sát có quan điểm này. Các cuộc thăm dò gần đây hơn cho thấy quan điểm của mọi người về việc trục xuất người nhập cư không có giấy tờ phụ thuộc nhiều vào cách các cuộc trục xuất được thực hiện và ai là đối tượng bị nhắm đến. Hầu hết các cuộc thăm dò đều cho thấy đa số người Mỹ muốn trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp nếu họ bị kết án tội phạm bạo lực.

Trong hơn một thập kỷ, Đảng Dân chủ trên toàn quốc đã có lập trường “ủng hộ nhập cư mạnh mẽ” mà “không thừa nhận bất kỳ sự thỏa hiệp nào”, theo Mindy Romero, người sáng lập và giám đốc Trung tâm Dân chủ Hòa nhập tại Đại học Nam California.

“Cuộc thảo luận hậu bầu cử 2024 tập trung vào việc Đảng Dân chủ đã sai lầm trong chính sách kinh tế và nhập cư”, Romero nói. “… Tôi nghĩ họ đang giữ thái độ thận trọng bằng cách im lặng về một vấn đề mà họ đang theo dõi xem diễn biến và phản ứng của công chúng sẽ ra sao”.

Nhưng đây là một bài toán cân bằng đối với các thành viên Đảng Dân chủ California: Trong khi có thể có lợi ích chính trị khi duy trì hiện trạng, việc thiếu phản ứng mạnh mẽ đối với các chính sách nhập cư của Trump có thể khiến họ xa rời cử tri cốt lõi và có nguy cơ bị thách thức trong các cuộc bầu cử sơ bộ từ phe cánh tả.

“Việc không lên tiếng có thể khiến các quan chức địa phương này có nguy cơ không được tái đắc cử”, Loren Collingwood, giáo sư tại Đại học New Mexico chuyên nghiên cứu về luật “thánh địa”, nhận định.

Ảnh: Leslie Berestein Rojas

“Thánh địa” – Một thuật ngữ gây tranh cãi

Trong khi không có định nghĩa pháp lý chính thức cho chính sách “thánh địa”, thuật ngữ này thường đề cập đến các chính sách cấm sử dụng nguồn lực của chính quyền địa phương hoặc tiểu bang để hợp tác với cơ quan nhập cư liên bang.

Nhưng thuật ngữ này đã trở nên cực kỳ chính trị hóa trong những năm gần đây, đặc biệt là khi Trump bắt đầu nhắm mục tiêu vào các “thánh địa” trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Để chống lại các đe dọa của Trump, California đã thông qua luật “tiểu bang trú ẩn” vào năm 2017, cấm hợp tác với cơ quan nhập cư liên bang trong hầu hết các trường hợp, ngoại trừ những người nhập cư bất hợp pháp bị kết án một số tội danh nghiêm trọng, chủ yếu là trọng tội và hành vi bạo lực.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, Newsom là một người ủng hộ nhiệt thành cho chính sách “thánh địa”. Nhưng năm nay, ông gần như đã rời xa giọng điệu đó. Ông triệu tập một phiên họp đặc biệt của cơ quan lập pháp tiểu bang để dành ngân sách nhằm “bảo vệ California trước Trump”. Nhưng chính các Thượng nghị sĩ Dân chủ mới là những người đấu tranh để phân bổ 25 triệu USD từ khoản ngân sách 50 triệu USD đó cho các dịch vụ pháp lý dành cho người nhập cư.

Đảng Dân chủ California cũng giữ im lặng. Tuyên bố duy nhất mà đảng này đưa ra công khai là từ Giám đốc điều hành Yvette Martinez, trong đó nhấn mạnh sự ủng hộ chung đối với người nhập cư, nhưng mơ hồ về việc có bao gồm những người nhập cư bất hợp pháp hay không.