Elon Musk và cuộc chiến pháp lý với OpenAI: Ngăn chặn chuyển đổi thành doanh nghiệp vì lợi nhuận

Cuộc đối đầu giữa tỷ phú công nghệ Elon Musk và OpenAI đang leo thang khi Musk tiếp tục đệ đơn lên tòa án để ngăn chặn việc OpenAI chuyển đổi hoàn toàn sang mô hình vì lợi nhuận. Động thái này không chỉ nhằm bảo vệ lợi ích của Musk và công ty xAI mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về vai trò của các công ty AI trong việc định hình tương lai công nghệ.

OpenAI được thành lập vào năm 2015 như một tổ chức phi lợi nhuận hướng đến sứ mệnh phát triển AI phục vụ lợi ích chung của nhân loại. Tuy nhiên vào năm 2019, OpenAI chuyển sang mô hình “lợi nhuận có giới hạn” để thu hút đầu tư, đặc biệt từ các ông lớn như Microsoft. Hiện tại, công ty đang tiếp tục quá trình chuyển đổi thành doanh nghiệp vì lợi nhuận hoàn toàn, với mức định giá đạt 157 tỷ USD vào tháng 10/2024.

Đối mặt với sự phát triển nhanh chóng của OpenAI, Musk người từng là một trong những đồng sáng lập của tổ chức này đã liên tục đưa ra các cáo buộc rằng công ty đã rời xa sứ mệnh ban đầu thậm chí còn lợi dụng thông tin nhạy cảm và thiết lập các thỏa thuận phản cạnh tranh nhằm loại bỏ đối thủ.

Credit: Reuters

Musk đã khởi kiện OpenAI lần đầu vào tháng 3/2024 tại San Francisco nhưng sau đó rút lại và nộp đơn mới vào tháng 8. Đến tháng 11, ông mở rộng đơn khiếu nại với cáo buộc rằng OpenAI và Microsoft đã vi phạm luật chống độc quyền, yêu cầu các nhà đầu tư không tài trợ cho các đối thủ cạnh tranh bao gồm xAI. Theo các luật sư đại diện cho Musk, việc này đã tạo ra một “cuộc tẩy chay tập thể”, ngăn chặn quyền tiếp cận vốn đầu tư của xAI.

Trong hồ sơ tòa án, các luật sư của Musk còn cáo buộc OpenAI hưởng lợi bất hợp pháp từ thông tin cạnh tranh nhờ liên kết với Microsoft. Musk yêu cầu tòa án ban hành lệnh cấm để ngăn OpenAI tiếp tục chuyển đổi mô hình và chấm dứt các hoạt động mà ông cho là bất công.

OpenAI và Microsoft đều bác bỏ các cáo buộc. Một phát ngôn viên của OpenAI cho rằng: “Nỗ lực lần thứ tư của Elon, một lần nữa tái diễn những khiếu nại vô căn cứ, tiếp tục hoàn toàn vô giá trị.” Trong khi đó, Microsoft giữ im lặng trước những lời buộc tội.

Thực tế, Microsoft đã đầu tư hơn 14 tỷ USD vào OpenAI nhưng khoản đầu tư này đã gây lỗ 1,5 tỷ USD. Dù vậy, Microsoft vẫn giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển của OpenAI làm gia tăng nghi ngờ về khả năng lũng đoạn thị trường AI.

Thị trường AI đang trở nên sôi động hơn bao giờ hết với dự đoán doanh thu đạt 1.000 tỷ USD trong thập kỷ tới. OpenAI đối mặt với sự cạnh tranh từ các công ty khởi nghiệp như xAI của Musk, Anthropic cùng các gã khổng lồ công nghệ như Google. Trong khi xAI đã huy động được 5 tỷ USD gần đây và phát triển chatbot Grok, OpenAI vẫn giữ vị thế tiên phong nhờ ChatGPT và các vòng gọi vốn khổng lồ.

Cuộc chiến pháp lý này không chỉ là vấn đề tranh chấp giữa các cá nhân hay công ty mà còn gợi lên câu hỏi lớn hơn về trách nhiệm đạo đức của các doanh nghiệp AI. Musk khẳng định rằng mục tiêu của ông là bảo vệ tính cạnh tranh và công bằng trong ngành AI tránh để một vài công ty thống trị toàn bộ thị trường.

Dù kết quả vụ kiện thế nào, nó chắc chắn sẽ tạo tiền lệ quan trọng cho ngành công nghiệp AI ảnh hưởng đến cách các công ty công nghệ hoạt động và cạnh tranh trong tương lai.