Giám đốc điều hành Meta, Mark Zuckerberg, bác bỏ cáo buộc độc quyền của Mỹ trong phiên tòa

Vào thứ Hai, Giám đốc điều hành của Meta Platforms, ông Mark Zuckerberg, đã ra làm chứng tại một phiên tòa quan trọng ở Washington. Phiên tòa này liên quan đến cáo buộc của cơ quan chống độc quyền Hoa Kỳ (FTC) rằng Meta đã chi hàng tỷ đô la để mua lại Instagram và WhatsApp nhằm loại bỏ các đối thủ cạnh tranh của Facebook.

Ảnh: AFP

Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) đang tìm cách buộc Meta phải tái cấu trúc hoặc bán lại Instagram và WhatsApp. Đây là một phần trong nỗ lực thực hiện các cam kết của cựu Tổng thống Donald Trump nhằm kiểm soát các công ty công nghệ lớn, và có thể đe dọa nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của Meta – công ty được cho là thu về khoảng một nửa doanh thu quảng cáo tại Mỹ từ Instagram.

Mặc bộ vest tối màu và cà vạt xanh nhạt, Zuckerberg trả lời bình tĩnh trước các câu hỏi, cố gắng bác bỏ cáo buộc rằng Meta đã mua lại hai ứng dụng này hơn một thập kỷ trước để loại bỏ các đối thủ trong lĩnh vực mạng xã hội – nơi người dùng kết nối với bạn bè và gia đình.

Zuckerberg nhấn mạnh rằng việc chia sẻ với bạn bè và gia đình chỉ là một trong những ưu tiên của ứng dụng, bên cạnh việc giúp người dùng khám phá nội dung khác.

Ông nói thêm rằng vào năm 2018, Facebook đã có quyết định ưu tiên hiển thị nội dung do bạn bè chia sẻ hơn là video hay nội dung công khai, nhưng lại không nhận ra sự thay đổi trong thói quen người dùng – chuyển từ đăng bài lên dòng thời gian sang việc chia sẻ qua tin nhắn.

“Tôi nghĩ chúng tôi đã hiểu sai cách mà sự tương tác trên mạng xã hội đang phát triển”, Zuckerberg nói. “Người dùng ngày càng tương tác với những thứ không liên quan đến bạn bè của họ”.

Ông ước tính hiện nay chỉ khoảng 20% nội dung trên Facebook và 10% trên Instagram là do bạn bè của người dùng tạo ra – phần còn lại là từ những tài khoản họ theo dõi theo sở thích.

Cạnh tranh với TikTok

FTC đã trình ra các email cho thấy Zuckerberg từng đề xuất mua ứng dụng chia sẻ ảnh Instagram để loại bỏ một đối thủ tiềm năng của Facebook, và ông cũng từng bày tỏ lo ngại rằng WhatsApp – một ứng dụng nhắn tin mã hóa – có thể phát triển thành mạng xã hội.

Meta lập luận rằng việc mua lại Instagram (năm 2012) và WhatsApp (năm 2014) đã mang lại lợi ích cho người dùng, đồng thời nhấn mạnh rằng các tuyên bố trước đây của Zuckerberg không còn phù hợp trong bối cảnh hiện tại, khi phải cạnh tranh trực tiếp với TikTok của ByteDance, YouTube của Google, và ứng dụng nhắn tin của Apple.

Cách người dùng dành thời gian trên mạng xã hội và việc họ coi các dịch vụ là thay thế được cho nhau hay không sẽ là trọng tâm của vụ kiện. Meta sẽ lập luận rằng lượng truy cập tăng đột biến vào Instagram và Facebook khi TikTok tạm thời bị chặn ở Mỹ hồi tháng 1 cho thấy giữa các nền tảng này có sự cạnh tranh trực tiếp.

FTC lại cho rằng Meta hiện đang giữ thế độc quyền trong lĩnh vực chia sẻ nội dung với bạn bè và gia đình, nơi mà đối thủ lớn nhất ở Mỹ chỉ là Snapchat của Snap và MeWe – một ứng dụng nhỏ tập trung vào quyền riêng tư, ra mắt từ năm 2016.

Các nền tảng nơi người dùng phát nội dung đến người lạ dựa trên sở thích chung như X (Twitter), TikTok, YouTube và Reddit thì không thể thay thế cho Facebook và Instagram – FTC lập luận như vậy.

Thẩm phán James Boasberg của tòa án liên bang Mỹ đã tuyên bố hồi tháng 11 rằng FTC sẽ phải đối mặt với “những câu hỏi khó” về việc liệu các cáo buộc có thể đứng vững tại tòa hay không.

Ảnh: Sergei Elagin/Shutterstock

Phiên tòa có thể kéo dài đến tháng 7

Nếu FTC thắng kiện, họ sẽ phải chứng minh thêm rằng các biện pháp như buộc Meta bán lại Instagram hoặc WhatsApp sẽ giúp khôi phục cạnh tranh trên thị trường.

Mất Instagram sẽ là đòn giáng nặng nề vào lợi nhuận của Meta.

Dù Meta không công bố doanh thu cụ thể từ từng ứng dụng, nhưng công ty nghiên cứu quảng cáo Emarketer dự đoán hồi tháng 12 rằng Instagram sẽ mang lại 37,13 tỷ USD trong năm nay – chiếm hơn một nửa doanh thu quảng cáo của Meta tại Mỹ.

Instagram cũng tạo ra doanh thu trên mỗi người dùng cao hơn bất kỳ nền tảng xã hội nào, kể cả Facebook, theo Emarketer.

Trong khi đó, WhatsApp hiện chỉ đóng góp một phần nhỏ vào tổng doanh thu của Meta, nhưng lại là ứng dụng có lượng người dùng hàng ngày lớn nhất của công ty. Meta đang đẩy mạnh kiếm tiền từ các công cụ như chatbot. Zuckerberg cho biết các dịch vụ “tin nhắn cho doanh nghiệp” như vậy sẽ là động lực tăng trưởng tiếp theo của công ty.

Trump và cuộc chiến với Big Tech

Vụ kiện là một phần trong chiến dịch kiểm soát các “ông lớn công nghệ” được khởi động từ nhiệm kỳ đầu của cựu Tổng thống Trump.

Từ sau khi ông Trump tái đắc cử, Meta đã thể hiện thiện chí với ông bằng cách gỡ bỏ một số chính sách kiểm duyệt nội dung mà đảng Cộng hòa cho là thiên vị, đồng thời quyên góp 1 triệu USD cho lễ nhậm chức của Trump. Zuckerberg cũng đã nhiều lần đến thăm Nhà Trắng trong vài tuần qua.

Các công ty công nghệ lớn khác như Amazon, Apple và Google (thuộc Alphabet) cũng đang đối mặt với các vụ kiện chống độc quyền từ chính phủ Mỹ.

Nhiều hãng công nghệ lớn đã thay đổi lập trường và thể hiện sự ủng hộ Trump sau bầu cử – như việc rút lại các chương trình đa dạng hóa nhân sự và cử lãnh đạo làm việc trực tiếp với Nhà Trắng.

Dù đã thay đổi giọng điệu so với cách đối đầu gay gắt trong nhiệm kỳ đầu của Trump, nhưng điều đó không làm chậm lại các vụ kiện chống độc quyền mà chính phủ đang theo đuổi.