Trong một bài phát biểu được đánh giá là mang tính bước ngoặt tại Tòa thánh Vatican, Giáo hoàng Leo XIV đã đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ về mối nguy hiểm tiềm tàng của trí tuệ nhân tạo (AI), đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế nhanh chóng thiết lập tiêu chuẩn đạo đức nhằm kiểm soát công nghệ đang phát triển với tốc độ chóng mặt này.
Ảnh: Reuters
Phát biểu trước đại diện của hơn 60 quốc gia cùng Thủ tướng Ý Giorgia Meloni trong khuôn khổ sự kiện khai mạc Năm Thánh Thiên Chúa giáo, Giáo hoàng Leo nhấn mạnh rằng AI, dù sở hữu khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu vượt trội, vẫn là “những cỗ máy vô hồn”, không thể thay thế sự sống, cảm xúc và các mối liên kết xã hội của con người. “Không được để con người bị biến thành một phần mềm, một tập hợp dữ liệu có thể dự đoán và điều khiển được. Cuộc sống con người luôn mang tính sáng tạo, không thể sao chép hay nhân bản bằng máy móc,” Đức Giáo hoàng phát biểu.
Ông cảnh báo rằng nếu không được kiểm soát chặt chẽ, trí tuệ nhân tạo có thể làm xói mòn nhân phẩm, đánh mất tinh thần nhân văn và đẩy xã hội vào sự rạn nứt tinh thần sâu sắc.
Theo Giáo hoàng, thế hệ thanh thiếu niên hiện nay đang ngày càng phụ thuộc vào công nghệ, bị cuốn vào dòng thông tin dữ liệu khổng lồ mà thiếu đi chiều sâu tư duy và tinh thần phản biện. Ông kêu gọi các gia đình, nhà trường và xã hội cần “tái thiết lập môi trường nhân bản” giúp thế hệ tương lai phát triển hài hòa giữa trí tuệ và cảm xúc. “Một thế hệ sống bằng thuật toán sẽ lạc mất chính mình. Trí tuệ thực sự không đến từ dữ liệu, mà đến từ trái tim, từ trải nghiệm, từ sự đồng cảm,” Giáo hoàng nói thêm.
Không chỉ dừng lại ở cảnh báo, Giáo hoàng Leo XIV cũng kêu gọi các quốc gia và cộng đồng quốc tế thiết lập một hiệp ước toàn cầu về đạo đức và pháp lý đối với AI. Ông cho biết Vatican đang chuẩn bị tổ chức một hội nghị quốc tế nhằm quy tụ các nhà lãnh đạo công nghệ, chuyên gia trí tuệ nhân tạo, giới học giả và đại diện tôn giáo để cùng xây dựng định hướng phát triển AI phục vụ lợi ích con người. Vatican hiện cũng đã ký “Hiệp ước về AI đạo đức” với nhiều tập đoàn công nghệ lớn như IBM, Microsoft và Google.
Bằng việc lấy cảm hứng từ Giáo hoàng Leo XIII – người từng lên tiếng bảo vệ quyền lợi người lao động trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất – Giáo hoàng Leo XIV tiếp tục truyền thống đó bằng cách đặt vấn đề AI trở thành sứ mệnh trọng tâm của Giáo hội trong thế kỷ 21.
