Giáo hoàng Phanxicô – Người mở lối cải cách và những giới hạn còn dang dở

Giáo hoàng Phanxicô – người đứng đầu Giáo hội Công giáo từ năm 2013, đã qua đời vào ngày 21 tháng 4 năm 2025 ở tuổi 88 do đột quỵ và suy tim. Giáo hoàng Phanxicô là vị giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ Latinh và là tu sĩ Dòng Tên đầu tiên đảm nhận ngôi vị này, ông được biết đến với phong cách lãnh đạo giản dị, gần gũi và tập trung vào lòng thương xót cũng như công lý xã hội.​

Trong suốt 12 năm tại vị, Giáo hoàng Phanxicô đã nỗ lực đưa Giáo hội đến gần hơn với những người bị gạt ra bên lề xã hội. Ông lên tiếng mạnh mẽ về biến đổi khí hậu thông qua thông điệp “Laudato Si’”, thúc đẩy việc bảo vệ môi trường như một nghĩa vụ đạo đức. Ông cũng mở rộng vai trò của giáo dân và phụ nữ trong các cơ quan của Vatican, cho phép phụ nữ có quyền biểu quyết trong Thượng Hội đồng Giám mục và bổ nhiệm giáo dân vào các vị trí lãnh đạo quan trọng.

​Giáo hoàng Phanxicô cũng thể hiện sự đồng cảm với cộng đồng LGBTQ+, cho phép ban phước cho các cặp đôi đồng giới và nhấn mạnh rằng Giáo hội không nên phán xét mà cần đồng hành với họ. Ông cũng kêu gọi sự cảm thông đối với những người ly hôn và tái hôn, mở đường cho họ được tham gia Thánh lễ.

Tuy nhiên, nhiều cải cách mà ông đề xuất đã vấp phải sự phản đối từ các nhóm bảo thủ trong Giáo hội. Dù thể hiện sự cởi mở, ông vẫn giữ nguyên lập trường truyền thống về các vấn đề như phá thai và chức linh mục nữ. Một số người chỉ trích ông vì không tiến xa hơn trong việc giải quyết các vụ bê bối lạm dụng tình dục trong Giáo hội, cho rằng ông chưa thực hiện đủ các biện pháp cần thiết để bảo vệ nạn nhân và ngăn chặn tái diễn.​

Phong cách lãnh đạo của ông cũng gây tranh cãi. Một số người ca ngợi ông là “người phá vỡ truyền thống” với sự gần gũi và truyền cảm hứng, trong khi những người khác cho rằng ông thiếu sự rõ ràng trong giáo lý và đôi khi mâu thuẫn trong thông điệp.

Giáo hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm hơn 80% trong số 135 hồng y dưới 80 tuổi, những người sẽ tham gia mật nghị để bầu chọn giáo hoàng kế nhiệm. Điều này có thể ảnh hưởng đến hướng đi tương lai của Giáo hội, với khả năng tiếp tục các cải cách mà ông khởi xướng.​

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về việc liệu người kế nhiệm có tiếp tục con đường cải cách của ông hay quay trở lại với các giá trị truyền thống. Sự lựa chọn giáo hoàng mới sẽ quyết định liệu di sản của Giáo hoàng Phanxicô có được duy trì và phát triển hay không.