Hai liên minh robotaxi Trung Quốc chuẩn bị “xâm chiếm” Singapore

Hãy tưởng tượng bạn đang ngồi trong một chiếc xe tự lái êm ru, lướt qua những con phố sầm uất của Singapore mà không cần tài xế, chỉ với một cú chạm trên ứng dụng. Đó không còn là viễn cảnh xa vời: Vào ngày 20 tháng 9 năm 2025, hai ông lớn robotaxi Trung Quốc – WeRide và Pony.ai – đã công bố hợp tác với các đối tác địa phương để triển khai dịch vụ xe tự hành tại thành phố sư tử. Với Grab và ComfortDelGro làm “cầu nối”, các tuyến shuttle tự động sẽ sớm lăn bánh tại khu Punggol, đánh dấu bước tiến lớn trong chiến lược di chuyển không người lái của Singapore. Đây không chỉ là cuộc chơi công nghệ; nó là minh chứng cho sự giao thoa giữa sáng tạo Trung Quốc và tầm nhìn đô thị thông minh của Singapore, nơi giao thông tương lai đang dần thành hình.

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Singapore đẩy mạnh thử nghiệm xe tự lái, với Bộ Giao thông Vận tải (MOT) công bố kế hoạch triển khai xe tự hành tại các khu nhà ở công cộng vào cuối năm 2025, tích hợp vào mạng lưới giao thông quốc gia. Khu Punggol – một khu dân cư mới phát triển ở phía đông bắc – được chọn làm “sân chơi” đầu tiên, với bản đồ chi tiết và cơ sở hạ tầng sẵn sàng. Grab, “siêu ứng dụng” hàng đầu Đông Nam Á, đã được chính quyền địa phương chọn để vận hành hai tuyến shuttle tự động, hợp tác với WeRide – công ty Trung Quốc được cấp phép robotaxi tại Thượng Hải hồi tháng 7. Theo thông báo, dịch vụ sẽ bắt đầu chở hành khách trên các mẫu xe 5 và 8 chỗ từ đầu năm 2026, sau giai đoạn thử nghiệm để xe “làm quen” với tuyến đường dài 10-12 km. Grab sẽ triển khai đội xe gồm 11 chiếc, bắt đầu thử nghiệm ngay trong tháng này, với mục tiêu thương mại hóa vào đầu năm sau.

WeRide, một trong những nhà cung cấp robotaxi hàng đầu Trung Quốc, đã nhận đầu tư chiến lược từ Grab hồi tháng 8 năm 2025 – khoản tiền hàng chục triệu USD, dự kiến hoàn tất vào nửa đầu 2026. Quan hệ đối tác này xây dựng trên biên bản ghi nhớ ký tháng 3, nhằm đẩy nhanh triển khai robotaxi cấp độ 4 (tự lái hoàn toàn trong điều kiện cụ thể) tại Đông Nam Á. Grab sẽ tích hợp xe WeRide vào mạng lưới, sử dụng công nghệ của hãng để tối ưu hóa quản lý đội xe, ghép đôi hành khách và lập kế hoạch tuyến đường. Đồng thời, hai bên hợp tác đào tạo kỹ năng cho tài xế Grab và cộng đồng địa phương, giúp chuyển đổi nghề nghiệp trong kỷ nguyên tự lái. WeRide, với giấy phép hoạt động tại 6 quốc gia (Trung Quốc, Ả Rập Xê Út, UAE, Singapore, Pháp, Mỹ), đang hướng tới triển khai hàng nghìn robotaxi tại khu vực, tận dụng kinh nghiệm từ các thành phố lớn như Quảng Châu.

Credit: The Business Times

Trong khi đó, Pony.ai – startup được Toyota hậu thuẫn, niêm yết Nasdaq với 260 triệu USD huy động tháng 11 năm ngoái – hợp tác với ComfortDelGro, nhà khai thác taxi lớn nhất Singapore. Họ sẽ triển khai dịch vụ tự lái ban đầu tại Punggol trên tuyến cố định 12 km, chờ phê duyệt quy định, với kế hoạch mở rộng sang các khu lân cận. Pony.ai, hoạt động robotaxi thương mại tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến, nhắm mở rộng đội xe lên 1.000 chiếc cuối năm nay. Quan hệ đối tác này bắt nguồn từ biên bản ghi nhớ tháng 7 năm 2024, theo sau chương trình thử nghiệm thành công tại Quảng Châu tháng 3 năm 2025. Pony.ai còn đang thử nghiệm tại Luxembourg, Seoul (Hàn Quốc), và Trung Đông, coi Singapore là “bệ phóng” cho Đông Nam Á nhờ hạ tầng giao thông hàng đầu thế giới và chính sách hỗ trợ từ chính phủ.

Chính sách của Singapore đóng vai trò then chốt: Từ tháng 6 năm 2025, Bộ trưởng Giao thông Jeffrey Siow thăm các công ty tự lái Trung Quốc, nhấn mạnh cam kết tích hợp xe tự hành vào hệ thống công cộng để giải quyết thiếu hụt tài xế và tối ưu hóa đất đai khan hiếm. Cục Giao thông Đường bộ (LTA) đánh giá cao WeRide và Pony.ai nhờ kinh nghiệm triển khai đa dạng xe tự lái ở nước ngoài. Singapore đã có các khu thử nghiệm nhỏ, và kế hoạch 2025 tập trung vào shuttle công cộng tại Punggol để bổ sung giờ thấp điểm, giảm ùn tắc và thúc đẩy di chuyển xanh. Theo LTA, các đối tác phải qua đánh giá an toàn tại CETRAN (Trung tâm Xuất sắc Thử nghiệm và Nghiên cứu Xe Tự lái – NTU), bao gồm kiểm tra mạch kín, demo cho bên liên quan và đánh giá quy trình vận hành.

Sâu sắc hơn, sự “xâm nhập” của robotaxi Trung Quốc vào Singapore không chỉ là cuộc chơi công nghệ; nó là biểu tượng của sự hội tụ Đông-Tây, nơi sáng tạo từ Bắc Kinh gặp gỡ sự chính xác Singapore để định hình di chuyển tương lai. Trong bối cảnh thiếu hụt lao động toàn cầu và đô thị hóa nhanh chóng, xe tự lái hứa hẹn giảm tai nạn (90% do lỗi con người), tiết kiệm năng lượng và tăng tiếp cận cho người khuyết tật. Nhưng thách thức vẫn còn: an toàn dữ liệu, việc làm tài xế, và quy định địa phương. Với Grab-WeRide và Pony.ai-ComfortDelGro dẫn dắt, Singapore không chỉ thử nghiệm – họ đang xây dựng mô hình cho Đông Nam Á, nơi robotaxi có thể biến giao thông từ gánh nặng thành niềm vui. Khi những chiếc xe không người lái lăn bánh tại Punggol, chúng mang theo không chỉ hành khách, mà còn giấc mơ về một thành phố thông minh, nơi công nghệ phục vụ con người một cách hài hòa và bền vững.