Ngày 6/6 tới đây, công ty khởi nghiệp không gian Nhật Bản ispace dự kiến thực hiện lần thứ hai nỗ lực hạ cánh tàu thăm dò không người lái lên bề mặt Mặt Trăng. Nếu thành công, ispace sẽ trở thành công ty đầu tiên ngoài Hoa Kỳ thực hiện hạ cánh có kiểm soát trên Mặt Trăng, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực thăm dò không gian thương mại.
Ảnh: Reuters
Tàu đổ bộ mang tên Resilience, cao 2,3 mét, được phóng vào tháng 1/2025 trên cùng tên lửa Falcon 9 với tàu Blue Ghost của công ty Firefly Aerospace (Mỹ). Trong khi Blue Ghost đã hạ cánh thành công vào tháng 3, Resilience chọn quỹ đạo tiết kiệm năng lượng, bay xa tới 1,1 triệu km trước khi quay lại quỹ đạo Mặt Trăng vào ngày 6/5.
Dự kiến, Resilience sẽ hạ cánh tại vùng Mare Frigoris gần cực bắc Mặt Trăng vào lúc 4:24 sáng ngày 6/6 theo giờ Nhật Bản (2:24 sáng giờ Hà Nội). Đây là nỗ lực thứ hai của ispace sau khi sứ mệnh đầu tiên vào tháng 4/2023 thất bại do lỗi phần mềm khiến tàu đổ bộ đánh giá sai độ cao và rơi xuống bề mặt Mặt Trăng.
Sứ mệnh lần này mang theo một xe tự hành cỡ nhỏ do chi nhánh ispace tại Luxembourg phát triển, cùng các thiết bị khoa học từ các công ty Nhật Bản và một trường đại học Đài Loan, với tổng giá trị khoảng 16 triệu USD. Nếu hạ cánh thành công, Resilience sẽ thu thập mẫu đất Mặt Trăng (regolith) và chuyển quyền sở hữu cho NASA, đánh dấu giao dịch thương mại tài nguyên Mặt Trăng đầu tiên trên thế giới. Theo thỏa thuận năm 2020, ispace sẽ nhận 5.000 USD cho mỗi giao dịch từ NASA.
ispace đặt mục tiêu xây dựng một khu định cư trên Mặt Trăng với 1.000 cư dân vào những năm 2040, khai thác tài nguyên nước và phục vụ nhu cầu vận tải không gian. Công ty đã lên kế hoạch thực hiện thêm bảy sứ mệnh nữa tại Nhật Bản và Hoa Kỳ đến năm 2029, bao gồm một sứ mệnh do NASA tài trợ trong khuôn khổ chương trình Artemis.
Nhiều tập đoàn lớn của Nhật Bản đã hợp tác với ispace, như Citizen Watch cung cấp vật liệu titan và Suzuki hỗ trợ thiết kế. Chính phủ Nhật Bản cũng tích cực thúc đẩy vai trò trong chương trình Artemis, ký thỏa thuận với NASA để đưa hai phi hành gia Nhật Bản và một xe tự hành do Toyota phát triển lên Mặt Trăng trong các sứ mệnh sắp tới.
Giá cổ phiếu của ispace đã tăng khoảng 60% từ đầu năm 2025, phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư đối với lĩnh vực khởi nghiệp không gian tại Nhật Bản. Thành công của sứ mệnh Resilience không chỉ là bước ngoặt đối với ispace mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy ngành công nghiệp vũ trụ quốc gia.
Chủ tịch Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA), ông Hiroshi Yamakawa, bày tỏ sự ủng hộ đối với nỗ lực của ispace, cho rằng thành công của họ sẽ thu hút sự chú ý đến toàn bộ ngành công nghiệp vũ trụ Nhật Bản.