Kết quả bầu cử Greenland: Đảng đối lập ủng hộ quá trình độc lập chậm hơn, trở thành “người chiến thắng lớn”

Ảnh: Evgeniy Maloletka/AP

Đảng đối lập Demokraatit của Greenland, ủng hộ một cách tiếp cận chậm rãi đối với quá trình độc lập của đảo này khỏi Đan Mạch, đã trở thành người chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử quốc hội gần đây, diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump bày tỏ sự quan tâm nghiêm túc đến việc Mỹ tiếp quản lãnh thổ này vì lý do “an ninh quốc gia và thậm chí là an ninh quốc tế”.

Các phiếu bầu từ 72 điểm bỏ phiếu trên toàn đảo đã được công nhận vào sáng thứ Tư, với Demokraatit trở thành đảng lớn nhất, nhận được 29,9% số phiếu bầu.

Đảng Naleraq, đảng dân túy ủng hộ độc lập và có quan điểm gần gũi với Mỹ, đã dẫn đầu trong việc kiểm phiếu ban đầu nhưng kết thúc ở vị trí thứ hai với 24,5% số phiếu bầu.

Hai đảng trong liên minh cầm quyền của Greenland, Inuit Ataqatigiit và Siumut, đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể trong số phiếu bầu so với cuộc bầu cử năm 2021, lần lượt chỉ giành được 21,4% và 14,7% số phiếu bầu.

Đảng Demokraatit, dù không giành được đa số tuyệt đối, sẽ cần phải liên minh với một đảng khác để thành lập chính phủ. Lãnh đạo đảng, Jens-Frederik Nielsen, cho biết ông sẽ liên hệ với tất cả các đảng khác để thảo luận về việc thành lập liên minh.

Quan điểm của đảng Demokraatit về Trump

Vào ngày thứ Ba, khi được Sky News hỏi về thông điệp mà cuộc bầu cử quốc hội có thể gửi tới Trump, Nielsen trả lời: “Tôi hy vọng nó sẽ gửi tới ông một thông điệp rõ ràng rằng chúng tôi không phải là món hàng để bán… Chúng tôi không muốn trở thành người Mỹ. Không, chúng tôi không muốn là người Đan Mạch. Chúng tôi muốn là người Greenland và chúng tôi muốn độc lập trong tương lai. Và chúng tôi muốn xây dựng đất nước của mình một mình, không phải theo hy vọng của ông ấy”.

Ai kiểm soát Greenland? 

Đan Mạch, một phần. Greenland, nơi đã trở thành vùng lãnh thổ tự trị từ năm 2009, đã bị Đan Mạch chiếm đóng cách đây khoảng 300 năm và vẫn kiểm soát các chính sách đối ngoại và quốc phòng của Greenland.

Greenland làm thế nào để giành độc lập?

Greenland sẽ cần tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để tách ra khỏi Đan Mạch, trong khuôn khổ một quá trình dài và phức tạp có thể kéo dài từ 10-15 năm. Kaj Kleist, một chính trị gia kỳ cựu của Greenland, cho biết với BBC rằng quá trình này cũng sẽ bao gồm “rất nhiều sự chuẩn bị và đàm phán với chính phủ Đan Mạch” trước khi có thể đạt được độc lập hoàn toàn.

Ảnh: Marko Djurica

Greenland nói gì về độc lập và Trump?

Egede, người dẫn đầu phong trào độc lập của Greenland khỏi Đan Mạch, đã phát biểu trước quốc dân vào tháng 1 rằng “chúng ta phải làm việc để loại bỏ các rào cản hợp tác – mà chúng ta có thể gọi là xiềng xích của chủ nghĩa thực dân – và tiến lên phía trước”. Egede cũng cho rằng những bình luận của Trump về việc tiếp quản Greenland là “thiếu tôn trọng”, và nói với đài truyền hình Đan Mạch rằng Greenland xứng đáng “được đối xử với sự tôn trọng, và tôi không nghĩ Tổng thống Mỹ đã làm điều đó gần đây”. Pipaluk Lynge, một thành viên quốc hội từ đảng Inuit, cho biết cô nghĩ rằng phần lớn cư dân Greenland đã “cảm thấy sợ hãi từ đầu năm nay vì sự quan tâm của (Trump)” và “chúng tôi thực sự, thực sự đang nhìn về châu Âu để xem liệu chúng tôi có thể thiết lập một mối quan hệ mạnh mẽ hơn với họ để bảo vệ quốc gia chủ quyền của mình hay không”.

Trump nói gì về Greenland?

Trong bài phát biểu gần đây tại Quốc hội, Trump đã nói rằng Mỹ ủng hộ quyền tự quyết của Greenland và trực tiếp gửi lời đến người dân Greenland: “Nếu các bạn chọn, chúng tôi sẽ chào đón các bạn gia nhập Hoa Kỳ”.Những bình luận này là một sự thay đổi rõ rệt so với những lời phát biểu của ông vào tháng 1, khi ông nói rằng Mỹ không loại trừ khả năng hành động quân sự hoặc áp dụng các hình phạt kinh tế để kiểm soát lãnh thổ này. Trump đã đề xuất ý tưởng mua Greenland trong nhiều năm qua, khiến các lãnh đạo như Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen phải phản đối gần đây, nhấn mạnh rằng hòn đảo “không phải là món hàng để bán”. Trump cho rằng Mỹ cần Greenland vì “an ninh quốc gia và thậm chí là an ninh quốc tế”, và nếu dưới sự kiểm soát của Mỹ, Greenland sẽ được bảo vệ và làm giàu.

Thông tin nền tảng quan trọng

Greenland đã được Mỹ và Nga tìm cách tiếp quản, với sự quan tâm đặc biệt đến tài nguyên khoáng sản của hòn đảo và vị trí chiến lược của nó như một tài sản quân sự ở Bắc Cực. Greenland hiện có dân số dưới 60.000 người, trong đó một số người đã bày tỏ sự phản đối việc trở thành một phần của Mỹ. Một cuộc khảo sát từ các phương tiện truyền thông Đan Mạch như Berlingske và Sermitsiaq cho thấy 85% người dân không muốn bị Mỹ kiểm soát. Hơn nữa, 56% người tham gia khảo sát cho biết họ sẽ bỏ phiếu ủng hộ độc lập khỏi Đan Mạch nếu có một cuộc trưng cầu dân ý. Việc Greenland độc lập khỏi Đan Mạch có thể mở đường cho Mỹ tham gia vào việc sở hữu hòn đảo. Tuy nhiên, BBC đưa tin rằng năm trong số sáu lãnh đạo đảng đã nói trong cuộc tranh luận cuối cùng trước cuộc bầu cử rằng họ không tin tưởng vào Trump. Naleraq, đảng đối lập lớn nhất của lãnh thổ, đã hứa sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu về độc lập trong ba đến bốn năm nữa. Trong khi đó, các đảng khác thì chậm rãi hơn trong việc thực hiện một cuộc bỏ phiếu như vậy, vì việc cắt đứt quan hệ với Đan Mạch có thể gây tổn hại tài chính cho nền kinh tế của Greenland, khi mà hòn đảo nhận hơn 565 triệu USD mỗi năm từ các khoản trợ cấp của Đan Mạch, chiếm khoảng một phần năm tổng sản phẩm quốc nội của Greenland.