Kính viễn vọng không gian Euclid của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã đạt được một thành tựu đáng kinh ngạc khi phát hiện ra 26 triệu thiên hà chỉ trong tuần đầu tiên của cuộc khảo sát.
Euclid, được phóng vào tháng 7 năm 2023, đã gửi về những hình ảnh đầu tiên vào tháng 11 cùng năm. Trong nhiệm vụ kéo dài sáu năm, Euclid sẽ chụp ảnh khoảng một phần ba bầu trời, tạo ra bản đồ 3D chi tiết nhất về vũ trụ từng được tạo ra. Những hình ảnh ban đầu từ Euclid đã chụp được 26 triệu thiên hà, một số thiên hà cách xa tới 10,5 tỷ năm ánh sáng.
Credit: New Scientist
ESA đã phát hành dữ liệu đầu tiên từ nhiệm vụ này, bắt đầu với ba “trường sâu” – các khu vực mà kính viễn vọng sẽ quan sát chi tiết hơn so với phần còn lại của khu vực khảo sát. Ba khu vực này chỉ chiếm 63 độ vuông của bầu trời, tương đương với diện tích được bao phủ bởi mặt trăng đầy đủ 300 lần. Trong những năm tới, Euclid sẽ quét qua các khu vực này từ 30 đến 52 lần, tạo ra hình ảnh ngày càng chi tiết hơn.
Dữ liệu từ Euclid sẽ giúp làm sáng tỏ cách mà vật chất tối và năng lượng tối hoạt động trên quy mô vũ trụ. Các nhà thiên văn học đã sử dụng dữ liệu này để tìm ra hàng trăm thấu kính hấp dẫn mạnh, hiện tượng xảy ra khi trọng lực của một vật thể ở tiền cảnh làm biến dạng ánh sáng từ một thiên hà xa, tạo ra hình dạng cung hoặc thậm chí là một vòng tròn hoàn chỉnh. Sử dụng mô hình AI, các nhà nghiên cứu đã tìm và phân loại được 500 thiên hà có thấu kính hấp dẫn mạnh trong lô dữ liệu đầu tiên này, gấp đôi tổng số đã tìm thấy trước đó.
Euclid đã chứng tỏ mình là một công cụ khám phá tuyệt vời, cho phép chúng ta khám phá lịch sử vũ trụ và các lực vô hình định hình nên vũ trụ của chúng ta. Với việc phát hành dữ liệu đầu tiên từ cuộc khảo sát của Euclid, chúng ta đang mở ra một kho tàng thông tin để các nhà khoa học khám phá và giải quyết những câu hỏi hấp dẫn nhất trong khoa học hiện đại.