“Làm ra làm, chơi ra chơi” – Cuốn sách giúp bạn “làm ít nhưng được nhiều” trong thời đại nhiễu loạn

Trong thời đại mà chiếc điện thoại luôn kề bên, thông báo liên tục nhảy lên màn hình và mạng xã hội như một cơn nghiện không dứt, thì việc ngồi xuống và thực sự tập trung để làm việc trở thành một “thử thách thời đại”. Có lẽ ai trong chúng ta cũng từng rơi vào tình huống định làm việc trong 30 phút nhưng rồi lại “vô tình” dành hàng tiếng đồng hồ để lướt Facebook, đọc tin tức hoặc chìm đắm trong những đoạn video ngắn không hồi kết.

Chính trong bối cảnh đó, cuốn sách Làm ra làm, chơi ra chơi (Deep Work) của Cal Newport xuất hiện như một lời cảnh tỉnh, đồng thời là một bản hướng dẫn thực tế để lấy lại khả năng tập trung sâu sắc – thứ mà tác giả coi là “siêu năng lực” của thế kỷ XXI.

Ảnh: Alphabooks

Làm việc sâu – một kỹ năng bị lãng quên

Newport định nghĩa “làm việc sâu” (deep work) là khả năng tập trung cao độ vào một công việc khó khăn mà không bị xao lãng. Đây không chỉ là một lựa chọn, mà theo ông, là một kỹ năng sống còn nếu bạn muốn đạt thành tựu trong một thế giới ngày càng cạnh tranh khốc liệt.

Phần đầu của cuốn sách tập trung vào lý do tại sao làm việc sâu lại quan trọng. Newport đưa ra những bằng chứng thuyết phục từ nhiều lĩnh vực – công nghệ, giáo dục, khoa học, nghệ thuật – cho thấy những cá nhân thành công và có ảnh hưởng nhất đều là những người biết cách làm việc sâu, tận dụng thời gian tập trung cao độ để tạo ra giá trị thực sự.

Đối nghịch với làm việc sâu là “làm việc nông” (shallow work) – những công việc vụn vặt, ít giá trị về nhận thức như trả lời email, lướt web, họp hành lan man… Thật trớ trêu, chính những việc này lại đang chiếm phần lớn thời gian làm việc của nhiều người hiện đại.

Một lối sống và tư duy mới về công việc

Phần hai của cuốn sách đi vào thực hành: Làm thế nào để đưa làm việc sâu vào cuộc sống hàng ngày? Newport không chỉ gợi ý một vài mẹo nhỏ, mà trình bày cả một triết lý làm việc mới. Ông khuyến khích người đọc xây dựng “thói quen làm việc sâu” bằng những chiến lược cụ thể như:

• Lập lịch làm việc sâu mỗi ngày, thay vì để mặc tâm trí bị kéo đi lung tung.
• Loại bỏ hoặc giới hạn nghiêm ngặt việc sử dụng mạng xã hội.
• Xây dựng “nghi thức” bắt đầu và kết thúc cho mỗi phiên làm việc sâu.
• Học cách “nhàm chán” – tức là không cần phải luôn luôn giải trí trong từng khoảng thời gian rảnh.

Một điểm thú vị là Newport không phản đối hoàn toàn việc giải trí, thư giãn, thậm chí ông còn khuyến khích việc “chơi ra chơi” – tách biệt rõ ràng thời gian làm việc và thời gian nghỉ ngơi, để cả hai đều chất lượng hơn.

Một cuốn sách thẳng thắn, thực tế và đáng đọc

Làm ra làm, chơi ra chơi không phải là một cuốn sách truyền cảm hứng kiểu “động lực ảo”. Nó thực tế, đôi khi khô khan, nhưng lại rất thuyết phục. Newport không cổ vũ làm việc đến kiệt sức, mà ngược lại, ông tin rằng làm việc sâu hơn sẽ giúp bạn làm ít hơn, nhưng chất lượng hơn, từ đó có thời gian thật sự để sống và tận hưởng.

Tuy nhiên, với một số người, việc từ bỏ mạng xã hội hay thay đổi thói quen làm việc có thể là điều quá đột ngột. Nhưng Newport không áp đặt. Ông đưa ra lý lẽ sắc bén và để bạn tự quyết định điều gì phù hợp. Ngay cả khi bạn không áp dụng toàn bộ lời khuyên của ông, chỉ riêng việc nhận thức được tác hại của “làm việc nông” và những phiền nhiễu hiện đại cũng đã là một bước tiến lớn.

Cuốn sách Làm ra làm, chơi ra chơi đặc biệt phù hợp với những ai cảm thấy mình đang mất dần khả năng tập trung, dễ bị xao lãng bởi mạng xã hội, email hay thông báo liên tục. Nó dành cho những người luôn bận rộn suốt ngày nhưng lại không cảm thấy mình hoàn thành được điều gì thật sự ý nghĩa. Các bạn trẻ đang tìm cách xây dựng thói quen làm việc hiệu quả, bền vững để phát triển sự nghiệp cũng sẽ tìm thấy nhiều giá trị trong cuốn sách này. Và nếu bạn thuộc nhóm người kiệt sức vì làm việc liên tục mà không thấy niềm vui hay sự tiến bộ, thì những lời khuyên thực tế, rõ ràng và có thể áp dụng ngay của Cal Newport chắc chắn sẽ giúp bạn nhìn lại cách mình đang làm việc và điều chỉnh để sống tập trung, chất lượng hơn.

Trong một thời đại nơi sự sao lãng trở thành mặc định, cuốn sách Làm ra làm, chơi ra chơi là một lời nhắc cần thiết rằng: khả năng tập trung không phải là món quà trời cho, mà là kỹ năng có thể rèn luyện được. Và khi làm chủ được kỹ năng đó, bạn sẽ mở khóa được năng suất, sự sáng tạo, và cả sự bình yên trong công việc lẫn cuộc sống.