Dù đã một thập kỷ trôi qua kể từ báo cáo điều tra của Liên hợp quốc tố cáo Triều Tiên phạm tội ác với loài người, tình trạng vi phạm nhân quyền tại quốc gia này vẫn nghiêm trọng và đang “leo thang,” theo ông James Heenan – đại diện Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc tại Seoul.
Ảnh: Reuters
Từ sau báo cáo năm 2014, hệ thống trừng phạt gồm tra tấn, tử hình, lao động cưỡng bức, nạn đói và trại cải tạo chính thức vẫn tồn tại. Ông Heenan cho biết cuộc khủng hoảng sau đại dịch COVID-19 càng khiến tình hình bi đát thêm, với việc kiểm soát chặt chẽ đời sống công dân hơn – từ biên giới đến nội địa.
Theo ông Heenan, vệ tinh mới cho thấy chính phủ Triều Tiên đã nâng cấp và thắt chặt an ninh ở các trại cải tạo, biến chúng thành những “nhà tù khổng lồ” nhằm đàn áp dân thường. Các nguồn tin cũng tiết lộ hệ thống lính biên phòng và bức tường đóng kín biên giới được xây dựng trong đại dịch vẫn giữ nguyên và tiếp tục giám sát người dân nội địa nghiêm ngặt.
Ông Heenan và nhóm điều tra đã tiếp xúc với hơn 300 người đào thoát khỏi Triều Tiên. Nhiều người trong số này cho biết họ “hy vọng sẽ xảy ra chiến tranh” như một cách duy nhất để thay đổi chế độ. Một số người sẽ lần đầu tiên lên tiếng công khai, nhằm biến báo cáo Liên Hiệp Quốc trở nên cụ thể, sống động hơn.
Mối lo ngại đang tăng cao khi các chương trình hỗ trợ quốc tế và cứu trợ nhân đạo tại Trung Quốc và các nước thứ ba – nơi nhiều người đào tẩu Triều Tiên sinh sống – đang bị cắt giảm ngân sách. Điều này có thể khiến họ mất đi tuyến hỗ trợ quan trọng, làm gia tăng rủi ro khi tái định cư.
Ông Heenan nhấn mạnh rằng nhân quyền không thể chỉ là đề tài phát ngôn mang tính hình thức. Các cuộc trò chuyện ngoại giao, đặc biệt là liên quan đến vấn đề hạt nhân và an ninh, phải đặt nhân quyền vào trọng tâm hỗ trợ giải pháp chính trị và hòa bình lâu dài.
Triều Tiên tiếp tục là một trong những quốc gia vi phạm nhân quyền nghiêm trọng nhất thế giới. Dù đã có báo cáo rõ ràng cách đây 10 năm, thực trạng vẫn không chỉ được duy trì mà còn bị “tăng nhiệt” hậu COVID-19 qua việc xây dựng các trại giam và tăng cường kiểm soát. Việc tuyên truyền nhân quyền nhưng thiếu hành động cụ thể khiến hàng triệu người dân Triều Tiên tiếp tục sống trong cảnh sợ hãi và đói khổ. Thế giới cần một cách tiếp cận chiến lược, ưu tiên nhân quyền như điều kiện bắt buộc trong mọi đối thoại với chính quyền này.