Liệu các luật AI của California có làm gián đoạn tương lai của AI trong mọi ngành công nghiệp?

Chúng ta đều nghe thấy sự xôn xao xung quanh trí tuệ nhân tạo (AI), và tiếng nói đó ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn. AI xuất hiện ngày càng nhiều, giúp đỡ mọi thứ từ việc nộp đơn xin việc đến các đề xuất trực tuyến. Khi California ban hành các luật mới để điều chỉnh AI, điều này đã thu hút sự chú ý. Những luật này nhằm mục đích làm cho AI trở nên minh bạch hơn, giảm thiểu sự thiên vị, và đảm bảo rằng các công ty sử dụng AI một cách có trách nhiệm hơn.

Vì California là quê hương của một số công ty công nghệ lớn nhất thế giới, chúng ta không thể không tự hỏi: Liệu những luật này có thể trở thành chuẩn mực toàn cầu không?

Ảnh: Internet

Điều này có nghĩa gì đối với các nền tảng AI?

Chúng ta đang chứng kiến ảnh hưởng của AI không chỉ ở California mà còn ở các ngành công nghiệp trên toàn cầu. Khi các dịch vụ sử dụng AI ngày càng trở nên phổ biến, các công ty sẽ phải thích nghi nếu muốn tiếp tục hoạt động tại California. Đối với các doanh nghiệp toàn cầu, điều này có nghĩa là phải đảm bảo các mô hình AI của chúng ta phù hợp với các quy định mới này, có thể là tăng cường minh bạch, điều chỉnh thuật toán, hoặc xem xét lại cách chúng ta xử lý dữ liệu người dùng.

Chúng ta có thể thấy sự thay đổi này đang diễn ra ở nhiều ngành công nghiệp – trong lĩnh vực tài chính, AI giúp phát hiện gian lận và giao dịch tự động, nhưng với các quy định minh bạch nghiêm ngặt hơn, các ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ cần điều chỉnh mô hình rủi ro của họ. Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, AI hỗ trợ chẩn đoán và phân tích dữ liệu bệnh nhân ngày càng trở nên thiết yếu, nhưng với điều đó đi kèm là trách nhiệm đảm bảo sử dụng dữ liệu một cách đạo đức và tuân thủ các quy định.

Ngay cả trong ngành trò chơi trực tuyến và các sòng bạc, AI cũng đang đóng một vai trò ngày càng quan trọng. AI được sử dụng để phát hiện gian lận, cá nhân hóa trải nghiệm chơi game và cải thiện bảo mật. Chuyên gia cờ bạc Matt Bastock cho biết nếu bạn ở Mỹ, có thể các sòng bạc quốc tế ngoài khơi là những nền tảng duy nhất có sẵn toàn cầu. Những nền tảng trực tuyến này sử dụng AI để cá nhân hóa các trò chơi và phần thưởng dựa trên sở thích của người chơi, đảm bảo một trải nghiệm chơi game hấp dẫn.

Với vị thế của California như một “cường quốc công nghệ”, bất cứ điều gì xảy ra ở đây có thể sẽ tạo ra tiền lệ và ảnh hưởng đến các quy định về AI trên toàn cầu.

Trong năm qua, các nhà lập pháp đã đưa ra nhiều dự luật liên quan đến AI, và Thống đốc Gavin Newsom đã ký 18 dự luật thành luật. Những dự luật này tập trung vào nhiều vấn đề từ công bằng đến trách nhiệm và kiểm soát thông tin sai lệch. Một trong những dự luật quan trọng nhất, Dự Luật Hội Đồng 2013 (AB 2013), yêu cầu các công ty phải công khai dữ liệu đã được sử dụng để huấn luyện AI. Đây là một bước phát triển lớn vì các mô hình AI chỉ tốt khi dữ liệu chúng học được chất lượng. Tuy nhiên, luật này thúc đẩy các công ty trở nên minh bạch hơn về cách họ xây dựng các mô hình của mình.

Không phải ai cũng hài lòng với những thay đổi này. Một số người cho rằng quá nhiều quy định có thể kìm hãm sự đổi mới và làm cho California trở nên kém hấp dẫn đối với các startup AI. Câu hỏi lớn là liệu những luật này sẽ tạo ra một AI tốt hơn, có đạo đức hơn, hay chỉ khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn?

Ảnh: Internet

Tìm kiếm sự cân bằng hợp lý

Một trong những luật được bàn tán nhiều nhất, Dự Luật Thượng Viện 896 (SB 896), liên quan đến sự công bằng trong việc tuyển dụng. Chắc hẳn chúng ta đã nghe nhiều câu chuyện về việc các công ty sử dụng AI để lọc hồ sơ xin việc, nhưng những hệ thống này không phải lúc nào cũng hoàn hảo. Đôi khi chúng vô tình thiên vị một số nhóm đối tượng này hơn nhóm đối tượng khác, và đó là một vấn đề. Luật này nhằm mục đích đảm bảo rằng các công cụ AI trong tuyển dụng không phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc hay giới tính.

Tuy nhiên, không phải dự luật nào cũng được thông qua. Dự Luật Thượng Viện 1047 (SB 1047), sẽ yêu cầu các bài kiểm tra an toàn nghiêm ngặt hơn đối với các mô hình AI tiên tiến, đã không được chấp nhận. Thống đốc Newsom đã phủ quyết nó, cho rằng nó có thể tạo ra quá nhiều rào cản đối với sự phát triển AI. Đây là một sự cân bằng khó khăn: làm sao để đảm bảo AI an toàn và công bằng mà không kìm hãm chính sự đổi mới có thể thúc đẩy sự phát triển.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp phải tìm cách bảo vệ dữ liệu nhạy cảm trong khi vẫn duy trì khả năng cạnh tranh trong một bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng các công ty nên “thực hiện các biện pháp bảo vệ dữ liệu mạnh mẽ để bảo vệ thông tin nhạy cảm và tuân thủ các quy định” – một thông điệp gắn liền với các mục tiêu rộng lớn hơn của quy định AI ở California.

California so với phần còn lại của thế giới

California không phải là nơi duy nhất đưa ra các biện pháp điều chỉnh AI. Luật AI của Liên minh Châu Âu (EU), dự kiến có hiệu lực vào năm 2025, là một trong những bộ luật AI chi tiết nhất hiện nay. Luật này phân loại các hệ thống AI theo mức độ rủi ro và áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt đối với các ứng dụng có rủi ro cao, chẳng hạn như cách AI được sử dụng trong pháp luật hay tài chính.

Trung Quốc lại tập trung vào một vấn đề khác. Họ quan tâm nhiều hơn đến nội dung do AI tạo ra và các video giả mạo, và họ đã yêu cầu rằng nội dung do AI tạo ra phải được dán nhãn rõ ràng. Các nhà phát triển cũng phải đăng ký các mô hình của họ với các cơ quan chức năng trước khi triển khai.

So với EU và Trung Quốc, các luật của California có phần nhẹ nhàng hơn. Chúng không nghiêm ngặt như các quy định của EU, nhưng chắc chắn chúng chủ động hơn so với những gì chúng ta thấy từ chính phủ liên bang Mỹ. Vì một số công ty công nghệ lớn nhất đặt trụ sở tại California, những gì xảy ra ở đây có thể sẽ thiết lập tiêu chuẩn cho các quy định về AI trên toàn cầu.

Những luật này vẫn còn mới, vì vậy quá sớm để nói liệu chúng có hoạt động như kế hoạch hay không. Nếu chúng giúp tạo ra một AI đáng tin cậy hơn mà không làm chậm lại sự đổi mới, các khu vực khác có thể sẽ áp dụng các quy định tương tự. Nhưng nếu những luật này trở thành gánh nặng quá lớn đối với các doanh nghiệp, chúng ta có thể thấy các khu vực khác sẽ chọn một hướng đi khác.