Mario Vargas Llosa: Sự ra đi của một huyền thoại văn học Mỹ Latinh và di sản vĩ đại để lại cho thế giới

By Bùi Thanh Thảo

Mario Vargas Llosa, một trong những tên tuổi lớn nhất của văn học Mỹ Latinh và là người đoạt giải Nobel Văn học, đã qua đời tại Lima, Peru, ở tuổi 89. Sự ra đi của ông đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên trong nền văn học Mỹ Latinh, đồng thời là sự mất mát lớn đối với thế giới văn học quốc tế.

Vargas Llosa là một trong những nhân vật trung tâm của phong trào “Boom” văn học trong những năm 1960, cùng với các tên tuổi nổi bật khác như Gabriel García Márquez, Julio Cortázar và Carlos Fuentes. Tác phẩm của ông đã chinh phục hàng triệu độc giả trên toàn thế giới nhờ vào sự kết hợp độc đáo giữa thực tế xã hội và những yếu tố hư cấu, đồng thời phản ánh những bất công, tham nhũng, và sự áp bức trong xã hội Mỹ Latinh. Những tác phẩm nổi tiếng của ông như La Fiesta del Chivo (Bữa tiệc của con dê), La Guerra del Fin del Mundo (Cuộc chiến cuối cùng của thế giới), và La Tía Julia y el Escribidor (Cô Julia và nhà văn) đều thể hiện cái nhìn sắc bén của ông đối với xã hội, con người, và chính trị.

Credit: ClickOrlando

Không chỉ là một nhà văn, Vargas Llosa còn là một nhân vật chính trị có ảnh hưởng. Ông đã tham gia vào cuộc bầu cử tổng thống Peru năm 1990, nơi ông tranh cử dưới một nền tảng tự do và dân chủ. Mặc dù không thành công trong việc giành lấy chiếc ghế tổng thống, song hành động này đã phản ánh rõ ràng tầm quan trọng mà ông dành cho sự tự do cá nhân và hệ thống chính trị tự do. Ông là một trong những người bảo vệ mạnh mẽ cho nền dân chủ và thị trường tự do, luôn nhấn mạnh rằng văn học và chính trị phải cùng nhau thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.

Ngoài sự nghiệp văn học và chính trị, Mario Vargas Llosa còn là một người có ảnh hưởng trong các lĩnh vực văn hóa khác, đặc biệt là trong việc khuyến khích những thảo luận triết học và tư tưởng về quyền con người và tự do cá nhân. Vào tháng 2 năm 2023, ông đã được nhận vào Viện Hàn lâm Pháp, trở thành thành viên đầu tiên không viết sách bằng tiếng Pháp, một vinh dự hiếm có đối với một nhà văn. Trong bài diễn văn nhận chức, ông đã nhấn mạnh rằng văn học có thể trở thành phương tiện để cứu rỗi thế giới khỏi những nguy cơ tự hủy hoại, đồng thời khẳng định rằng các nhà văn cần có trách nhiệm với xã hội và thời đại mà họ sống.

Vargas Llosa không chỉ là một nhà văn, ông là một nhà tư tưởng, một người đi tiên phong trong việc kết hợp văn học với những suy tư sâu sắc về chính trị và xã hội. Các tác phẩm của ông đã không chỉ phản ánh những bất công mà ông nhìn thấy trong xã hội, mà còn khơi gợi sự nhận thức về tự do và quyền cá nhân, điều này khiến di sản văn học của ông sẽ còn vang vọng mãi về sau.

Sự ra đi của Mario Vargas Llosa để lại một khoảng trống lớn trong nền văn học Mỹ Latinh và toàn cầu. Tuy nhiên, di sản mà ông để lại, những tác phẩm vĩ đại mà ông đã sáng tạo, sẽ tiếp tục sống mãi trong lòng các thế hệ độc giả và nhà văn, truyền cảm hứng cho những ai tìm kiếm sự thật và tự do trong cuộc sống. Mario Vargas Llosa đã không chỉ viết nên những câu chuyện mà còn tạo nên những câu hỏi lớn về bản chất của con người và xã hội. Di sản của ông sẽ là kim chỉ nam cho những ai mong muốn khám phá sâu sắc hơn về thế giới xung quanh.