Máu nhân tạo – Hy vọng mới cho bệnh nhân thiếu máu

Máu nhân tạo đang được kỳ vọng là giải pháp đột phá để giải quyết tình trạng thiếu máu trên toàn cầu. Đây là sản phẩm được phát triển theo hai hướng: máu nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ tế bào gốc và máu tổng hợp mô phỏng chức năng vận chuyển oxy của hồng cầu. Đặc biệt, máu tổng hợp như ErythroMer có thể sử dụng cho mọi nhóm máu, không cần bảo quản lạnh, rất phù hợp trong các trường hợp khẩn cấp như chiến tranh hoặc thiên tai. Máu nuôi cấy trong phòng thí nghiệm cũng có thể được chỉnh sửa gene để loại bỏ các dấu hiệu nhóm máu, giúp truyền cho bất kỳ ai mà không lo về sự tương thích.

Quy trình tạo máu nhân tạo dựa trên việc nuôi cấy tế bào gốc tạo máu – loại tế bào có khả năng phát triển thành hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu. Dưới tác động của các yếu tố tăng trưởng, tế bào gốc dần phát triển thành hồng cầu trưởng thành giống như máu tự nhiên. Tuy nhiên, sản xuất máu nhân tạo hiện nay vẫn rất tốn kém. Một đơn vị máu nhân tạo có giá khoảng 5.000 USD, trong khi máu hiến tặng chỉ khoảng 215 USD. Dù vậy, nhờ những tiến bộ công nghệ, chi phí này đang dần giảm xuống và hứa hẹn sẽ tiếp cận được nhiều bệnh nhân hơn trong tương lai.

Ảnh: AP

Mặc dù còn trong giai đoạn nghiên cứu, máu nhân tạo mở ra nhiều hy vọng cho bệnh nhân có nhóm máu hiếm. Hiện nay, có hơn 600 kháng nguyên nhóm máu khác nhau khiến nhiều người rất khó tìm nguồn máu phù hợp, đặc biệt như nhóm máu hiếm “Bombay”. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia nghèo đang đối mặt với tình trạng “sa mạc máu” khi không đủ nguồn hiến tặng, ảnh hưởng lớn đến khả năng cấp cứu và điều trị bệnh nhân. Máu nhân tạo sẽ giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt này, nhất là ở các vùng sâu vùng xa, nơi hạ tầng y tế còn yếu.

Tuy nhiên, để máu nhân tạo được sử dụng rộng rãi, cần vượt qua nhiều thách thức về chi phí, sản lượng và sự chấp thuận từ các cơ quan quản lý. Các tổ chức như FDA (Mỹ) hay EMA (Châu Âu) vẫn đang xem xét cách phân loại và quản lý máu nhân tạo. Dù còn nhiều rào cản, các nhà khoa học tin rằng với nỗ lực không ngừng, máu nhân tạo sẽ trở thành nguồn cứu sống quý giá, đặc biệt trong những trường hợp khẩn cấp và khi nguồn máu hiến khan hiếm.