Mexico: Lo ngại gia tăng về cải cách tư pháp khi nhiều ứng viên thẩm phán có quá khứ tội phạm

Ngày 1/6 tới, cử tri Mexico sẽ lần đầu tiên đi bầu trực tiếp các thẩm phán liên bang và tối cao trong khuôn khổ cải cách tư pháp sâu rộng do cựu Tổng thống Andrés Manuel López Obrador khởi xướng và được người kế nhiệm Claudia Sheinbaum ủng hộ. Tuy nhiên, danh sách hơn 5.000 ứng viên cho 840 vị trí đang gây tranh cãi dữ dội khi nhiều người từng có tiền án hình sự hoặc liên quan đến các tổ chức tội phạm ma túy.

Ảnh: Reuters 

Trong số các ứng viên nổi bật có Silvia Delgado, từng là luật sư bào chữa cho trùm ma túy Joaquín “El Chapo” Guzmán. Ngoài ra, Leopoldo Chavez, người từng bị kết án 6 năm tù tại Mỹ vì buôn lậu hơn 4 kg methamphetamine vào năm 2015, hiện đang tranh cử vị trí thẩm phán liên bang tại bang Durango – khu vực được coi là “Tam giác vàng” của các băng đảng ma túy.

Tại bang Jalisco, Francisco Hernández, một cựu thẩm phán từng bị bãi nhiệm do cáo buộc lạm dụng tình dục và tham nhũng, cũng đang tái tranh cử. Ông phủ nhận các cáo buộc và cho rằng đó là “vu khống”. Trong khi đó, tại Nuevo León, Fernando Escamilla, người từng tư vấn pháp lý cho các thành viên của băng đảng Los Zetas, khẳng định kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực luật dẫn độ là một lợi thế, không phải là điểm yếu.

Các tổ chức giám sát và hiệp hội thẩm phán cảnh báo rằng việc cho phép những cá nhân có tiền sử tội phạm hoặc liên hệ với các băng đảng ma túy tham gia tranh cử có thể làm suy yếu nghiêm trọng tính độc lập và liêm chính của hệ thống tư pháp. Họ cũng chỉ trích quá trình xét duyệt ứng viên thiếu minh bạch và vội vàng.

Ủy ban Đánh giá Tư pháp đã từ chức tập thể sau khi Thượng viện quyết định chọn ứng viên bằng hình thức bốc thăm, thay vì thông qua đánh giá chuyên môn. Quyết định này bị coi là vi phạm quy trình pháp lý và làm dấy lên lo ngại về khả năng các tổ chức tội phạm có thể thâm nhập vào hệ thống tư pháp.

Chính phủ Mexico cho rằng cải cách này nhằm dân chủ hóa hệ thống tư pháp và tăng cường niềm tin của công chúng. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý và tổ chức quốc tế, bao gồm cả Hoa Kỳ và Canada, bày tỏ quan ngại rằng cải cách có thể làm suy yếu tính độc lập của tư pháp và vi phạm các cam kết quốc tế.

Ủy ban Bầu cử Liên bang cho biết không thể loại bỏ các ứng viên gây tranh cãi trước ngày bầu cử, nhưng sẽ xem xét loại bỏ những người không đủ điều kiện sau khi có kết quả. Tình hình hiện tại đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của hệ thống tư pháp Mexico và khả năng chống lại sự thâm nhập của các tổ chức tội phạm có tổ chức.