Mexico thúc đẩy xem xét sớm Hiệp định Thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) nhằm giảm bất ổn và khôi phục đầu tư

Theo Reuters đưa tin ngày 30 tháng 5 năm 2025, trước tình trạng đầu tư giảm sút, tăng trưởng chậm lại và những biến động chính sách từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, Mexico đang thúc đẩy việc xem xét sớm Hiệp định Thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA), mặc dù trước đó kế hoạch là trì hoãn. Ba quan chức Mexico cho biết quyết định này được đưa ra một phần do nhu cầu có được sự chắc chắn lâu dài về quan hệ thương mại với thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước này. Ngoài ra, việc Tổng thống Trump có vẻ muốn xem xét sớm cũng là yếu tố quan trọng, vì ông nắm giữ lợi thế trong các cuộc đàm phán và việc duy trì mối quan hệ tốt với ông đã là chiến lược cốt lõi của Mexico.

Bộ trưởng Kinh tế Mexico, Marcelo Ebrard cho biết tuần này ông kỳ vọng việc xem xét chính thức sẽ bắt đầu vào tháng 9, mặc dù theo kế hoạch ban đầu là vào năm 2026. Juan Carlos Baker, cựu trưởng đoàn đàm phán của Mexico về USMCA nhận định rằng Tổng thống Trump có nhiều quyền lực hơn trong các cuộc đàm phán và nếu ông cảm thấy Mexico không hợp tác, có thể ông sẽ tuyên bố Mỹ rút khỏi hiệp định hoàn toàn.

Mexico đang tìm kiếm bất kỳ sự rõ ràng nào có thể có. Sự bất ổn về các quy định thương mại đã ảnh hưởng đến nền kinh tế nước này. Đầu tư trực tiếp nước ngoài trong quý đầu năm giảm 21% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu từ Ngân hàng Trung ương Mexico. Một phần nguyên nhân có thể liên quan đến những lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp về cải cách tư pháp của Mexico. Tuy nhiên, sự bất ổn về thuế quan đã đóng vai trò quan trọng.

Vào thứ Tư, ngân hàng trung ương đã hạ dự báo GDP năm nay xuống chỉ còn 0,1%. Dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế còn bi quan hơn với mức tăng trưởng – 0,3%. “Sự bất ổn giết chết đầu tư”, ông Emilio Romano, chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Mexico, cho biết, đồng thời lưu ý rằng 40% GDP của Mexico phụ thuộc vào Mỹ. Mexico đang tìm cách duy trì mối quan hệ thương mại với Mỹ, đặc biệt là khi hơn 80% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Mexico sang Mỹ và thương mại tự do với nước láng giềng phía bắc đã giúp Mexico vượt qua Trung Quốc trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ và biến nước này thành một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới.

Các quan chức Mexico lo ngại đến mức đã hoãn ký kết một thỏa thuận thương mại cập nhật với Liên minh Châu Âu để tránh có thể làm ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ, theo một quan chức châu Âu.

Trước đó, Mexico đã muốn trì hoãn việc mở cuộc đàm phán USMCA càng lâu càng tốt để có thể giải quyết các vấn đề song phương như thuế quan áp đặt do buôn lậu fentanyl và di cư, và để người tiêu dùng Mỹ bắt đầu cảm nhận được áp lực lạm phát từ các mức thuế của Trump. Chiến lược này tương tự với Canada, với Thủ tướng Mark Carney cho biết tuần này ông muốn tiến triển về các vấn đề song phương với Mỹ trước khi mở cuộc đàm phán USMCA.

Trong bối cảnh bất ổn, ông Ebrard và phó của ông, Luis Rosendo Gutierrez, đã nhiều tháng qua gần như liên tục di chuyển giữa Mexico và Washington để gặp gỡ với Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, một nhà đầu tư tỷ phú và Jamieson Greer, một cựu sĩ quan Không quân là quan chức thương mại hàng đầu của Trump. “Điều quan trọng là có mặt ở Washington để xử lý bất kỳ vấn đề nào có thể đột ngột xuất hiện trên bàn đàm phán. Và điều quan trọng là phải hiện diện”, một quan chức Mexico quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết. “Chúng tôi đang chăm sóc vị trí của mình trong mối quan hệ tương đối với các quốc gia khác”.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán với chính quyền Trump có thể không ổn định. Vào tháng 4, khi ruồi ký sinh trùng đe dọa tiêu diệt ngành chăn nuôi trị giá hàng tỷ USD của Mexico, các quan chức đã đạt được thỏa thuận rằng Mỹ sẽ không đóng cửa biên giới đối với gia súc nếu Mexico làm nhiều hơn để chống lại loài sâu hại này. Chỉ 11 ngày sau, Mỹ đã đột ngột đóng cửa biên giới, khiến các quan chức Mexico cảm thấy bị bất ngờ.

Mặc dù Mexico đã đạt được một số thành công trong các cuộc đàm phán, chẳng hạn như việc đình chỉ thuế quan đối với các bộ phận ô tô tuân thủ USMCA, nhưng sự bất ổn và các quyết định thất thường của Mỹ như việc đóng cửa biên giới gia súc đột ngột đã kìm hãm niềm tin của nhà đầu tư.

Các quan chức hy vọng việc bắt đầu xem xét USMCA sớm nhất vào tháng 9 năm 2025, sớm hơn một năm so với lịch trình chính thức, có thể giúp ổn định môi trường đầu tư và bảo vệ các mối quan hệ kinh tế với đối tác thương mại lớn nhất của mình.