Ngày 16/5, hãng xếp hạng tín nhiệm Moody’s Investors Service đã chính thức hạ bậc tín nhiệm quốc gia của Mỹ từ mức Aaa (cao nhất) xuống AA1, với triển vọng “ổn định”, đánh dấu lần đầu tiên Mỹ mất xếp hạng tín nhiệm cao nhất của Moody’s kể từ năm 1917. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tình hình tài khóa của Mỹ đang ngày càng chịu nhiều áp lực, với nợ công tăng nhanh và chi tiêu liên bang vượt xa thu ngân sách.
Ảnh: Reuters
Theo Moody’s, việc hạ bậc phản ánh “suy giảm sức mạnh tài khóa của Mỹ” và “những khó khăn chính trị kéo dài trong việc hoạch định và thực hiện chính sách tài khóa hiệu quả”. Hãng cảnh báo rằng nếu không có những cải cách mạnh mẽ về thu – chi ngân sách, mức độ nợ của chính phủ liên bang sẽ tiếp tục gia tăng, làm xói mòn khả năng tài khóa trong trung và dài hạn.
Moody’s cho biết triển vọng “ổn định” được đưa ra dựa trên giả định rằng nền kinh tế Mỹ vẫn duy trì sức mạnh cơ bản, đồng thời thị trường tài chính tiếp tục coi trái phiếu chính phủ Mỹ là tài sản an toàn, bất chấp những lo ngại về trần nợ và bất ổn chính trị.
Bộ Tài chính Mỹ đã lập tức lên tiếng chỉ trích quyết định của Moody’s. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho rằng việc hạ bậc tín nhiệm là “thiếu cơ sở thực tế”, nhấn mạnh nền kinh tế Mỹ vẫn giữ vị thế vững chắc, với tỷ lệ thất nghiệp thấp, tăng trưởng ổn định và hệ thống tài chính mạnh mẽ. “Chính phủ Mỹ vẫn luôn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nợ và thị trường tiếp tục tin tưởng vào trái phiếu của chúng tôi”, bà Yellen khẳng định.
Về phía Quốc hội, phản ứng chia rẽ đã xuất hiện. Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa cho rằng đây là “hệ quả tất yếu” của việc chi tiêu không kiểm soát, đặc biệt dưới các chính sách chi tiêu xã hội và môi trường của chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden. Trong khi đó, đảng Dân chủ cáo buộc các cuộc mặc cả kéo dài về trần nợ công do phía Cộng hòa dẫn dắt đã gây tổn hại tới uy tín tài chính quốc gia.
Đây không phải lần đầu Mỹ bị hạ tín nhiệm. Năm 2011, Standard & Poor’s (S&P) đã hạ bậc của Mỹ xuống mức AA+ sau cuộc khủng hoảng trần nợ dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama. Năm ngoái, Fitch Ratings cũng đã hạ xếp hạng Mỹ xuống AA+, viện dẫn lý do tương tự về căng thẳng chính trị và tài khóa thiếu bền vững.
Các chuyên gia tài chính nhận định, trong ngắn hạn, quyết định của Moody’s có thể không gây xáo trộn lớn trên thị trường do các nhà đầu tư vẫn tin tưởng vào trái phiếu chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, về lâu dài, việc liên tiếp bị các tổ chức xếp hạng tín nhiệm hạ bậc có thể ảnh hưởng đến chi phí vay mượn của Mỹ và tạo thêm áp lực trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang (FED) vẫn duy trì lãi suất cao nhằm kiểm soát lạm phát.