Mùa cúm vẫn đang tăng: 3 cập nhật quan trọng

Mùa cúm năm nay tiếp tục có những diễn biến phức tạp với các đợt sóng lên xuống, và dự báo tình hình sẽ còn tiếp tục thay đổi khi cúm B chuẩn bị xuất hiện như thường lệ. Chính trị cũng đang làm dấy lên những câu hỏi về tương lai của mùa cúm 2025-2026.

Ảnh: Pexels

Dù bạn đã tiêm vắc xin hay đã mắc cúm, tất cả những điều này đều có ảnh hưởng đến bạn – và đây là lý do tại sao.

1. Mùa cúm vẫn còn vài tháng nữa mới kết thúc

Điều này có nghĩa là nếu bạn vẫn chưa tiêm vắc xin cúm, vẫn được khuyến cáo nên tiêm.

Các chủng virus đang lưu hành trong năm nay có nghĩa là việc tiêm vắc xin – dù đã muộn trong mùa cúm – vẫn sẽ cung cấp sự bảo vệ quan trọng chống lại những biến chứng nghiêm trọng, đã khiến hàng trăm nghìn người phải nhập viện trong mùa cúm này. Ước tính đã có 19.000 người, bao gồm 86 trẻ em, tử vong vì cúm cho đến nay.

Mặc dù dữ liệu của CDC cho thấy các ca cúm có thể đã đạt đỉnh, tỷ lệ mắc cúm vẫn còn rất cao. Hơn 1/4 các xét nghiệm cúm hiện tại cho kết quả dương tính, và các chủng cúm A vẫn chiếm ưu thế.

“Thời gian mùa cúm gồm cả cúm A và cúm B”, ông Jonathan L. Temte, MD, PhD, một nhà dịch tễ học và giáo sư y học gia đình và sức khỏe cộng đồng tại Đại học Wisconsin cho biết. “Cúm B thường sẽ xuất hiện sau cúm A”.

“Mặc dù chúng ta có thể đã trải qua đỉnh điểm của cúm A tại Mỹ, nhưng 40% đến 45% các ca cúm A vẫn chưa đến”, ông Temte nói. “Vì vắc xin bảo vệ cả cúm A và B, việc tiêm vắc xin ngay bây giờ sẽ bảo vệ bạn trong suốt một đến hai tháng còn lại của mùa cúm”.

Nếu bạn đã mắc cúm, bạn vẫn có thể bị mắc cúm lần nữa, đặc biệt là khi nó vẫn đang lưu hành rộng rãi. Và không chỉ là khả năng mắc cúm A rồi sau đó lại bị cúm B.

“Nhóm nghiên cứu của tôi đã báo cáo về một trường hợp một trẻ em bị mắc cúm A (H3N2) hai lần trong cùng một mùa cúm”, ông Temte cho biết. “Mặc dù chúng ta vẫn đang trong mùa cúm, tôi khuyên bạn vẫn nên tiêm vắc xin, ngay cả khi bạn đã từng mắc cúm”.

2. Mặc dù có nhiều ca cúm, vắc xin năm nay nhìn chung vẫn phù hợp

Thử nghiệm sớm trong mùa của CDC cho thấy vắc xin cúm năm nay là sự lựa chọn phù hợp 100% cho chủng cúm A (H1N1), chiếm 48% các ca cúm năm nay, và là sự lựa chọn 100% cho cúm B, chiếm dưới 3% các ca cúm cho đến nay. Đối với cúm A (H3N2), chiếm 49% các ca cúm năm nay, CDC cho biết vắc xin có sự kết hợp 51%.

“Nếu bạn tính toán, ta có một sự kết hợp trên 75%”, ông Temte nói.

Ông cũng lưu ý rằng mặc dù có vẻ như vắc xin không hiệu quả trong năm nay vì nhiều người vẫn bị cúm hoặc phải nhập viện, nhưng yếu tố khác cần lưu ý là có bao nhiêu người thực sự tiêm vắc xin cúm. Tính đến ngày 1 tháng 2, khoảng 36,5 triệu liều vắc xin cúm đã được tiêm ở các hiệu thuốc cho người lớn, và 20,6 triệu liều đã được tiêm tại các phòng khám bác sĩ. Con số này thấp hơn 702.000 liều và 4,2 triệu liều tương ứng so với cùng thời điểm của năm ngoái, theo CDC.

“Năm nay, chúng ta đã thấy tỷ lệ tiêm vắc xin cúm khá thấp trên toàn quốc”, ông Temte nói, “và điều này có thể liên quan đến sự gia tăng đột biến các ca cúm và nhập viện”.

Vắc xin hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa bệnh nặng hơn là bệnh nhẹ. “Trung bình, vắc xin cúm có hiệu quả khoảng 40% trong việc ngăn ngừa các ca nhiễm đường hô hấp đã được xác nhận trong các môi trường lâm sàng”, ông Temte cho biết. “Chúng thường có hiệu quả cao hơn nhiều trong việc ngăn ngừa những điều quan trọng hơn: nhập viện, phải vào ICU, hỗ trợ thở máy và tử vong”.

3. Các chủng cúm cho vắc xin mùa sau vẫn chưa xác định

Thông thường vào thời điểm này, một ủy ban cố vấn gồm các chuyên gia về cúm sẽ họp để tư vấn cho FDA về các chủng cúm nên được nhắm tới trong công thức vắc xin cúm của mùa tiếp theo. Cúm, giống như COVID, luôn thay đổi, và các nhà khoa học nghiên cứu những sự thay đổi này và dự đoán những chủng nào sẽ lưu hành rộng rãi vào mùa tới. Quá trình sản xuất vắc xin cúm mất nhiều tháng, vì vậy công việc này thường bắt đầu trước.

Tuy nhiên, vào thứ Tư, các thành viên của ủy ban cố vấn đã được thông báo rằng cuộc họp đã bị hủy, theo nhiều phương tiện truyền thông đưa tin. Mỗi năm, các nhà sản xuất vắc xin cúm phải xin phép bổ sung từ FDA để thay đổi công thức vắc xin cúm nhằm tối ưu hóa chúng đối với các chủng cúm cho mùa tiếp theo.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sẽ tổ chức một cuộc họp tương tự về công thức vắc xin cúm, và các đại diện của Mỹ từ FDA và CDC sẽ tham gia, theo báo cáo của STAT News.

Trang web của FDA vẫn khuyến cáo mọi người tiêm vắc xin cúm và ghi rõ: “Virus cúm có thể thay đổi từ năm này sang năm khác, vì vậy vắc xin cúm được cập nhật mỗi năm để bảo vệ chống lại các chủng virus cúm mới được dự đoán sẽ lưu hành và gây bệnh tại Mỹ. FDA đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo vắc xin cúm an toàn, hiệu quả và có chất lượng cao”.

Ảnh: Pexels

Tuy nhiên, trang web cũng nói rằng thông tin này được cập nhật tính đến ngày 19 tháng 11 năm 2024, trước khi có sự chuyển giao quyền hành cho chính quyền Tổng thống Trump, người đã kêu gọi thay đổi mạnh mẽ các cơ quan y tế quốc gia.