Trong bối cảnh đàm phán thuế quan Mỹ–Việt căng thẳng, Washington đang vận động Hà Nội giảm mạnh mức tiêu thụ linh kiện công nghệ nhập từ Trung Quốc nhằm hạn chế mọi hình thức chuyển nhãn mác sang “Made in Vietnam” để xuất khẩu vào Mỹ trước hạn chót ngày 8/7.
Ảnh: Reuters
Theo Reuters, Mỹ đang gây sức ép buộc Việt Nam giảm sử dụng linh kiện Trung Quốc trong các sản phẩm công nghệ lắp ráp tại địa phương trước khi xuất khẩu sang Mỹ. Những hãng lớn như Apple, Samsung, Meta và Google đặt cơ sở sản xuất tại Việt Nam, nhưng vẫn còn sử dụng nhiều linh kiện Trung Quốc. Mục tiêu của việc làm này là phục hồi động cơ chuyển dịch chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, giúp Mỹ giảm sự phụ thuộc vào nguồn linh kiện xuất xứ từ quốc gia châu Á này.
Chính phủ Việt Nam đã mở các cuộc họp với doanh nghiệp địa phương nhằm thúc đẩy sử dụng linh kiện nội địa. Các doanh nghiệp bày tỏ thái độ hợp tác nhưng cảnh báo việc thay đổi chuỗi cung ứng ngay lập tức có thể gây tổn hại sản xuất. Chuyên gia chuỗi cung ứng Carlo Chiandone nhận định, Việt Nam vẫn còn chậm hơn khoảng 15–20 năm so với Trung Quốc về quy mô và công nghệ linh kiện.
Mỹ đe dọa áp thuế lên đến 46% đối với sản phẩm Việt Nam nếu Hà Nội không có bước đi rõ ràng trước hạn chót 8/7. Ngoài ra, Washington cũng yêu cầu Việt Nam xử lý nghiêm tình trạng gian lận xuất xứ, khi nhiều linh kiện Trung Quốc được ghi nhãn “Made in Vietnam” để né thuế.
Việt Nam đang ở giữa hai áp lực lớn: đáp lại yêu cầu của Mỹ về chuyển dịch chuỗi cung ứng mà không làm tổn hại lợi thế về xuất khẩu, đồng thời duy trì mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc – một thị trường và nguồn cung quan trọng.
Chuyển đổi nhanh chóng các nhà cung cấp, đặc biệt trong ngành điện tử – nơi mà Trung Quốc đang dẫn đầu – là một thách thức kỹ thuật và kinh tế không nhỏ. Những nỗ lực hiện tại thể hiện quyết tâm nhưng vẫn cần thời gian và đầu tư để thực sự thành công, chuyên gia chuỗi cung ứng nhấn mạnh.
Việc Mỹ thúc Việt Nam giảm phụ thuộc vào linh kiện Trung Quốc là bước đi chủ chốt trong chiến lược “decoupling” công nghệ. Việt Nam có thể chủ động chuyển mình để giảm thiểu rủi ro thuế nhưng tiến trình này cần có lộ trình và sự hỗ trợ kỹ thuật mạnh mẽ. Cộng đồng doanh nghiệp trong nước đang dõi theo sát sao các kết quả từ đàm phán, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sản xuất và xuất khẩu sắp tới của nhiều ngành công nghệ cao.