Mỹ – Trung khởi động đàm phán thương mại: Cơ hội hạ nhiệt căng thẳng hay chỉ là màn dạo đầu?

Cuối tuần này, Mỹ và Trung Quốc sẽ tiến hành vòng đàm phán thương mại chính thức đầu tiên kể từ khi cuộc chiến thuế quan leo thang, khiến dòng chảy thương mại song phương gần như tê liệt. Cuộc gặp diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ, với sự tham gia của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, Đại diện Thương mại Jamieson Greer và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong.

Ảnh: EPA-EPE

Trước thềm đàm phán, cả hai bên đều giữ lập trường cứng rắn. Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định sẽ không giảm mức thuế 145% áp lên hàng hóa Trung Quốc trước khi đàm phán bắt đầu, bất chấp đề nghị từ phía Bắc Kinh. Trung Quốc đáp trả bằng cách duy trì mức thuế trả đũa 125% đối với hàng Mỹ và yêu cầu Washington thể hiện sự tôn trọng và đối xử bình đẳng trong quá trình thương lượng.

Giới phân tích nhận định, vòng đàm phán lần này chủ yếu nhằm “phá băng” và thiết lập kênh đối thoại, hơn là đạt được đột phá thực chất. Cả hai bên đều chưa sẵn sàng nhượng bộ, trong bối cảnh nội bộ mỗi nước vẫn đang chịu áp lực kinh tế và chính trị. Trung Quốc đang đối mặt với tăng trưởng chậm lại, trong khi Mỹ phải đối phó với lạm phát và sức ép từ các doanh nghiệp trong nước.

Cuộc chiến thương mại kéo dài đã thúc đẩy làn sóng dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, với Việt Nam nổi lên như điểm đến hàng đầu. Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đã chuyển nhà máy sang Việt Nam để tránh thuế và duy trì đơn hàng từ Mỹ. Trong 9 tháng đầu năm 2023, đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc vào Việt Nam đạt gần 3 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.

Dù đàm phán được kỳ vọng sẽ giảm bớt căng thẳng, nhưng khả năng đạt được thỏa thuận toàn diện vẫn còn xa vời. Các vấn đề cốt lõi như bảo vệ sở hữu trí tuệ, trợ cấp công nghiệp và kiểm soát xuất khẩu fentanyl vẫn chưa có giải pháp cụ thể. Giới quan sát cho rằng, chỉ khi hai nhà lãnh đạo Trump và Tập Cận Bình trực tiếp gặp mặt, tiến trình đàm phán mới có thể tiến triển đáng kể.