Nga gặp khó trong việc thay thế máy bay ném bom sau các cuộc tấn công UAV của Ukraine

Theo Reuters đưa tin ngày 6 tháng 6 năm 2025, những cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) của Ukraine đã gây tổn thất đáng kể cho lực lượng máy bay ném bom có khả năng hạt nhân của Nga. Dữ liệu tình báo và hình ảnh vệ tinh ước tính có tới 20 máy bay bị hư hỏng, trong đó khoảng 10 chiếc bị phá hủy hoàn toàn. Các loại máy bay bị thiệt hại bao gồm Tu‑95MS Bear‑H và Tu‑22M3, Backfire được Nga sử dụng để phóng tên lửa thông thường và thực hiện các chuyến tuần tra chiến lược. Dù Nga phủ nhận mất máy bay, các chuyên gia phương Tây cho rằng vai trò của những máy bay này cực kỳ quan trọng và Nga đã mất 10% trong tổng số phi đội là một đòn mạnh giáng vào năng lực tác chiến của quân đội Moscow.

Việc thay thế các máy bay ném bom này là bài toán nan giải với Nga. Những mẫu như Tu‑95 và Tu‑22M3 đã ngừng sản xuất từ thời Liên Xô và việc chế tạo mới gần như không thể thực hiện được. Các lệnh trừng phạt quốc tế khiến Nga khó tiếp cận các linh kiện, đặc biệt là hệ thống hàng không điện tử tiên tiến. Mặc dù nước này đang tiến hành hiện đại hóa phi đội Tu‑160M Blackjack và phát triển máy bay ném bom thế hệ mới PAK DA, tiến độ rất chậm do thiếu linh kiện và nguồn lực, khiến khả năng tái thiết phi đội trong vài năm tới trở nên hạn chế.

Giới phân tích quân sự phương Tây nhận định rằng mất mát to lớn mà Nga đang phải gánh chịu, máy bay ném bom tác động trực tiếp đến khả năng Nga triển khai lực lượng hạt nhân cũng như thực hiện các chiến dịch tên lửa xuất phát từ không trung. Điều này không chỉ làm suy giảm mảng răn đe chiến lược mà còn ảnh hưởng đến cân bằng quân sự giữa Moscow và phương Tây.

Trong bối cảnh này, Nga buộc phải tập trung khai thác tối đa những máy bay còn lại và đẩy nhanh dự án PAK DA, tuy nhiên thực tế cho thấy chương trình này gặp nhiều trở ngại kỹ thuật và tài chính. Sự phụ thuộc nặng vào máy bay gốc Liên Xô tiếp tục làm lộ rõ điểm yếu trong kế hoạch hiện đại hóa quân đội và việc khôi phục thêm số lượng máy bay bị mất trong thời gian ngắn gần như là điều không thể.

Những thiệt hại từ chiến dịch UAV của Ukraine không chỉ mang tính chiến thuật mà còn có ý nghĩa chiến lược sâu rộng đối với Nga. Khi mà các máy bay chủ lực đã ngừng sản xuất và dự án mới chưa thể thay thế kịp, Moscow đang đứng trước áp lực phải củng cố năng lực phòng không và cân nhắc lại cách thức triển khai lực lượng ném bom chiến lược. Không có giải pháp công nghệ nào dễ dàng để thay thế những phi đội đã mất, khiến chiến lược lâu dài của Nga đối diện nhiều bất trắc.