Nga tích hợp trí tuệ nhân tạo Gigachat vào trạm vũ trụ quốc tế

Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) thông báo kế hoạch tích hợp mô hình trí tuệ nhân tạo nội địa mang tên Gigachat vào hệ thống công nghệ thông tin trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Đây là lần đầu tiên một mô hình AI do Nga phát triển được triển khai trong môi trường không gian, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc kết hợp công nghệ AI và hàng không vũ trụ. 

Gigachat là một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được phát triển bởi tập đoàn công nghệ Sberbank, với mục tiêu cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm AI phương Tây như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google. Mô hình này được huấn luyện bằng dữ liệu tiếng Nga và được tối ưu hóa cho các ứng dụng trong môi trường doanh nghiệp, chính phủ và quốc phòng.

Ảnh: The Economic Times

Theo Roscosmos, việc tích hợp Gigachat vào ISS sẽ giúp hỗ trợ phi hành gia trong các nhiệm vụ kỹ thuật, phân tích dữ liệu và ra quyết định, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp hoặc khi liên lạc với mặt đất bị gián đoạn. AI sẽ đóng vai trò như một “trợ lý kỹ thuật số” có thể hiểu và phản hồi bằng tiếng Nga, giúp tăng hiệu quả vận hành và giảm tải cho con người.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nga đang đẩy mạnh chiến lược tự chủ công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như quốc phòng, vũ trụ và trí tuệ nhân tạo. Việc sử dụng một mô hình AI “cây nhà lá vườn” như Gigachat thay vì các giải pháp nước ngoài được xem là một phần trong nỗ lực giảm phụ thuộc vào công nghệ phương Tây, đồng thời khẳng định năng lực đổi mới của Nga trong lĩnh vực AI.

Người đứng đầu Roscosmos, ông Yuri Borisov, cho biết: “Chúng tôi không chỉ đưa con người lên vũ trụ, mà còn đưa trí tuệ nhân tạo của chính mình lên đó. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống điều hành và hỗ trợ kỹ thuật trên trạm vũ trụ”.

Việc tích hợp AI vào các hệ thống không gian không còn là điều mới mẻ. NASA và ESA (Cơ quan Vũ trụ châu Âu) cũng đã thử nghiệm các trợ lý AI như CIMON (IBM Watson) để hỗ trợ phi hành gia. Tuy nhiên, việc Nga triển khai một mô hình AI ngôn ngữ lớn nội địa trên ISS là một bước đi táo bạo, cho thấy AI đang trở thành một phần không thể thiếu trong các sứ mệnh không gian hiện đại.

Roscosmos cho biết họ đang lên kế hoạch mở rộng ứng dụng của Gigachat trong các trạm vũ trụ tương lai, bao gồm cả trạm vũ trụ riêng của Nga dự kiến được triển khai sau năm 2030.